ปันธรรม-ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๐๑๗

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขออนุญาตแบ่งปันข้อความธรรม (ปันธรรม) ที่ได้จากการฟังพระธรรมในแต่ละครั้งรวบรวมเป็นธรรมเตือนใจสั้นๆ เหมาะสำหรับผู้ที่มีเวลาน้อย เพื่อศึกษาและพิจารณาร่วมกัน เพื่อความเข้าใจธรรม (ปัญญ์ธรรม) ตามความเป็นจริง ถึงแม้ว่าจะเป็นข้อความที่สั้น แต่ก็มีอรรถที่สมบูรณ์อยู่ในตัว ควรค่าแก่การพิจารณาอย่างยิ่ง ดังนี้

[ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๗]

[1] การกล่าวถึงความตาย ก็เพื่อจะให้ได้พิจารณาว่า ความตายย่อมเกิดขึ้นได้ ในวันหนึ่งวันใด ขณะหนึ่งขณะใด ช้าหรือเร็วก็ได้ ชาติหน้าอาจจะเป็นขณะต่อไป วันต่อไป เดือนต่อไป ปีต่อไป ก็ได้ ซึ่งไม่มีใครจะรู้ได้เลย เพราะไม่มีเครื่องหมายบอกให้รู้ว่าชาติหน้าของใครจะเป็นเมื่อไหร่ ดีที่สุด คือ ไม่ประมาทในชีวิต ไม่ประมาทในการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม น้อมประพฤติปฏิบัติตามพระธรรม ขัดเกลากิเลสของตนเอง ต่อไป

[2] เกิดมาเป็นบุคคลนี้เพียงชั่วคราว แล้วก็ต้องจากไปสู่ความเป็นบุคคลใหม่ วันสุดท้ายของแต่ละคนในภพนี้ชาตินี้ต้องมาถึงแน่ๆ สิ่งที่ควรจะได้พิจารณา คือ จะจากไปพร้อมกับกิเลสที่มีมากๆ หรือว่าจะจากไปพร้อมกับปัญญาที่ได้อบรมเจริญขึ้นในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่?

[3] ขณะนี้ แต่ละคน กำลังถูกน้ำท่วม คือ ถูกห้วงน้ำคือกิเลส ท่วมจิตใจ ทั้งทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และทางใจ ยากที่จะพ้นไปได้

[4] โลภะ ความติดข้องยินดีพอใจ ในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ เป็นศัตรูที่ปรากฏเหมือนมิตร เพราะว่าให้แต่ความยินดีพอใจเกิดขึ้น ไม่ว่าอะไรจะปรากฏ ไม่ให้หน่ายไม่ให้ทิ้ง ไม่ให้เห็นโทษ แต่ให้ยินดีไว้ ให้เพลิดเพลินไว้ ให้พอใจไว้ แต่ขึ้นชื่อว่าศัตรูแล้ว ก็เป็นศัตรูอยู่วันยังค่ำ อกุศลธรรม เป็น อกุศลธรรม อกุศลธรรม มีโลภะ เป็นต้น เป็นศัตรูที่แท้จริง

[5] ไม่ว่าจะมีความติดข้องยินดีพอใจในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ สักเท่าใดก็ตาม ผลแท้จริง ซึ่งจะได้รับจาการติด การข้อง การพอใจในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ นั้น คือ ความทุกข์ จากการพลัดพรากจากรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ

[6] ตนเองเป็นผู้ว่าง่าย หรือ ว่ายาก ถ้าว่าง่ายก็ง่ายต่อการเจริญกุศล แต่ถ้าว่ายากก็ยากเหลือเกินที่จะเห็นคุณของกุศล เพราะเหตุว่าถ้าสะสมอกุศลธรรมมามาก ประกอบด้วยมานะ ความถือตน สำคัญตน ประกอบด้วยความเห็นผิด ยึดมั่นในความเห็นผิด แม้ว่าจะได้ยินได้ฟังสิ่งที่มีเหตุผลอย่างไร รู้ด้วยว่าดีและถูก แต่ก็ยังเป็นผู้ว่ายาก ไม่สามารถที่จะกระทำตามได้ เพราะอกุศลธรรมที่ได้สะสมมา นั่นเอง

[7] อกุศลธรรมทั้งหลาย เป็นธรรมชาติที่ตั้งจิตไว้ผิด ส่วนกุศลธรรมทั้งหลายเป็นธรรมชาติที่ตั้งจิตไว้ชอบ ไม่มีสัตว์ บุคคล ตัวตนเลย ความเมตตาเป็นกุศลธรรม เกิดขึ้นตั้งจิตไว้ชอบ คือสงเคราะห์ช่วยเหลือคนอื่น แต่ถ้ามานะ ความสำคัญตนเกิดขึ้น ตั้งจิตไว้ผิด ไม่เห็นถึงความจำเป็นที่จะต้องกระทำกิจอย่างหนึ่งอย่างใด เพื่อบุคคลอื่นนั่น อกุศลธรรมเกิดขึ้น ตั้งจิตไว้ผิด ไม่ได้ตั้งจิตไว้ชอบเลย

[8] คามเห็นผิดประการต่างๆ เกิดพร้อมกับโลภะ จึงเลิกยาก เพราะติด เพราะชินเสียแล้วกับความเห็นผิด

[9] กำลังฟังพระธรรมอยู่แท้ๆ ทำไมต้องให้อกุศลธรรม มาเกาะกินจิตใจของตนเองด้วยล่ะ

[10] กรรม ไม่ลืมที่จะให้ผล แม้ผู้ที่กระทำกรรมจะลืมไปแล้วว่าตนเองกระทำกรรมอะไรไว้บ้าง ตั้งแต่เมื่อใด

[11] คิด ก็คิดไม่ดี พูด ก็พูดไม่ดี ทำ ก็ทำไม่ดี แล้วจะให้ผลที่ดีๆ เกิดขึ้นได้อย่างไร

[12] อกุศลกรรมที่ตนเองได้กระทำแล้วเท่านั้น ที่ทำให้ตกนรก ไม่มีบุคคลอื่นทำให้ท่านตกนรกได้เลย

[13] ทุกข์ในโลกมนุษย์ แม้จะหนักหนาสาหัสเพียงใด ก็ยังไม่เท่าทุกข์ในนรก

[14] ถ้าสะสมอกุศลธรรมมามาก ก็ปรุงแต่งจิตให้เกิดขึ้นเป็นไปในทางอกุศล ถ้าสะสมกุศลธรรมมามาก กุศลธรรมทั้งหลายก็เป็นปัจจัยปรุงแต่งให้จิตเกิดขึ้นเป็นไปในกุศลเพียรที่จะฟังพระธรรมต่อไป = วิริยะบารมี อดทนที่จะฟังพระธรรมต่อไป = ขันติบารมี มั่นคงในการฟังพระธรรมต่อไป = อธิษฐานบารมี จริงใจต่อการที่จะฟังพระธรรมเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกต่อไป = สัจจบารมี

[15] ขณะนี้ กำลังอยู่ในหนทางที่จะไปสู่ฝั่งของการดับกิเลส แล้วแต่ว่าจะถึงเมื่อใด สำหรับผู้ที่ศึกษาแล้ว มีความเข้าใจ ก็ได้ชื่อว่า กำลังค่อยๆ เดินทางไปถึงฝั่ง แต่ว่าจะต้องขึ้นเรือที่มีทิศทางที่ดี คือ ฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง

[16] เพราะไม่รู้จึงฟังพระธรรม เมื่อฟังพระธรรมเข้าใจ ก็ละแล้วซึ่งความไม่รู้

ขอเชิญคลิกอ่านย้อนหลังครั้งที่ ๑๖ ได้ที่นี่ครับ

ปันธรรม-ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๖

... กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ