ภวาสวะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ภวาสวะ หมายถึงความยินดีพอใจในภพ ในขันธ์ ในความมีความเป็น ในภพภูมินั้นๆ เป็นโลภะที่ไม่ประกอบด้วยความเห็นผิด ๔ ดวง ซึ่ง พระอรหันต์เท่านั้น ที่จะไม่มีภวาสวะ แม้พระอนาคามี ก็ยัง มีความยินดี พอใจ ติดข้องในขันธ์ที่ท่านเกิด ในความมี ความเป็นของท่าน ที่เกิดขึ้นมา ครับ

ส่วน ภวตัณหา คือ ความยินดี พอใจ โลภเจตสิกที่ติดข้องยินดีในการเกิดขึ้นของนาม รูป ยินดีในความมีชีวิตอยู่ และยังหมายถึง โลภะที่ประกอบด้วยสัสสตทิฏฐิ คือมีความเห็นผิด ยึดถือว่าเที่ยง คือ ยินดีพอใจ ในความเห็นผิดว่า ตายแล้วต้องเกิด มีสัตว์ บุคคล ที่เกิดต่อไปในภพหน้า (สัสสตทิฏฐิ) เห็นว่าโลกเที่ยง เคยเกิดเป็นสัตว์หรือบุคคลเช่นไร เมื่อตายไปแล้ว ก็จะเกิดเป็นบุคคลเช่นนั้นอีก ขณะที่มีความเห็นผิดเช่นนี้ ขณะนั้นต้องมีความยินดี พอใจเกิดร่วมด้วยที่เป็นตัณหา หรือ โลภะ จึงเรียกว่า ภวตัณหา

จึงกล่าวได้ว่า ภวตัณหา มีความหมายที่กว้าง คือ เป็นโลภะทั้ง ๘ ดวง คือ ที่มีความเห็นผิดเกิดร่วมด้วย ๔ และ ไม่มีความเห็นผิดเกิดร่วมด้วย เช่น ภวตัณหา ที่ยึดถือ ยินดีพอใจ ว่า สภาพธรรมนี้เที่ยง ตายแล้วก็เกิดอีก ก็เป็น ภวตัณหา ที่เป็นโลภะ ที่ประกอบด้วยความเห็นผิดว่าเที่ยง และ แม้ ความยินดีพอใจในภพ ในขันธ์ ในความีความเป็น ที่ไม่ประกอบด้วยความเห็นผิด ที่เป็น ภวาสวะ ก็เป็น ภวตัณหาด้วยครับ

เพราะฉะนั้น ภวาสวะ จึงเป็นส่วนหนึ่งของ ภวตัณหา โดยนัย ที่เป็นโลภะที่ไม่ประกอบด้วยความเห็นผิด ที่ยินดีในขันธ์ ๕ ที่มีในความมี ความเป็นอยู่ ครับ

แต่ ภวตัณหา ยังหมายรวมถึง ความยินดีพอใจ ในความเห็นผิดว่าขันธ์ ๕ เที่ยง ตายแล้วเกิด ด้วยครับ ภวตัณหา จึงกว้างกว่า ภวาสวะ ตามที่กล่าวมา ครับ

ขออนุโมทนา

ภวตัณหา เป็นโลภะที่ติดข้องในภพ หรือโลภะที่เกิดร่วมกับสัสสตทิฏฐิ

ดังข้อความจากอรรถกถาวิภังค์ดังนี้

พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ เล่ม ๒ ภาค ๑ - หน้าที่ 353

บทว่า กามตณฺหา มีวิเคราะห์ว่า ตัณหาในกาม ชื่อว่า กามตัณหา.

คำว่า กามตัณหานี้เป็นชื่อของราคะอันประกอบด้วยกามคุณ ๕.

ตัณหาในภพชื่อว่า ภวตัณหา. คำว่า ภวตัณหา นี้ เป็นชื่อของราคะ (ความยินดี) ในรูปภพ อรูปภพ และความพอใจในฌาน ที่สหรคตด้วยสัสสตทิฏฐิซึ่งเกิดขึ้นแล้วด้วยอำนาจปรารถนาภพ.

ตัณหาในวิภพ ชื่อว่า วิภวตัณหา. คำว่า วิภวตัณหานี้เป็นชื่อของราคะสหรคตด้วยอุจเฉททิฏฐิ.ั

เชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่นี่ ครับ

ภวาสวะ คือความพอใจในภพ ในขันธ์

ความเข้าใจที่ค่อยๆ เพิ่มขึ้น ... [ภวาสวะ ... ตอน ๒]

ทิฏฐาสวะ ภวาสวะ อวิชชาสวะ

ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา ครับ

ขอบพระคุณครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุุทธเจ้าพระองค์นั้น

ความติดข้องยินดีพอใจ นั้น มีหลากหลายมาก ติดข้องได้ทั้งในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่เป็นกามคุณ ๕ ซึ่งมีเป็นปกติในชีวิตประจำวัน ติดข้องในภพ ในความมี ความเป็น ซึ่งตราบใดที่ยังมีการเกิดในภพต่างๆ อยู่ ก็ยังมีโลภะประเภทนี้ ติดข้องที่ประกอบด้วยความเห็นผิด ว่าเที่ยง ยั่งยืน และ ติดข้อง ที่ประกอบด้วยความเห็นผิดว่า ขาดสูญ แสดงถึงความเป็นจริงของสภาพธรรม ที่เกิดเพราะเหตุปัจจัยดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นโลภะที่ติดข้องในอะไรก็ตาม ก็เป็นสภาพธรรมที่มีจริง มีลักษณะที่ติดข้อง ไม่สละ ไม่ปล่อย ยังมีอยู่ตราบใดที่ยังไม่สามารถดับได้ ซึ่งจะดับได้ด้วยปัญญาขั้นที่เป็นโลกุตตระ ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขออนุโมทนาครับ