ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๐๑

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขออนุญาตแบ่งปันข้อความธรรม (ปันธรรม) ที่ได้จากการฟังพระธรรม จากท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ในแต่ละครั้ง รวบรวมเป็นธรรมเตือนใจสั้นๆ เหมาะสำหรับผู้ที่มีเวลาน้อย เพื่อศึกษาและพิจารณาร่วมกัน เพื่อความเข้าใจธรรม (ปัญญ์ธรรม) ตามความเป็นจริง ถึงแม้ว่าจะเป็นข้อความที่สั้น แต่ก็มีอรรถที่สมบูรณ์อยู่ในตัว ควรค่าแก่การพิจารณาอย่างยิ่ง ดังนี้

[ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๐๑]

[1] ถ้าเป็นการส่งเสริมสนับสนุนความเข้าใจถูกในธรรมแล้วล่ะก็ ผู้บรรยายธรรมก็จะต้องพยายามยกเหตุผลตามพระธรรมวินัย ให้ผู้ฟังซึ่งยังเข้าใจผิดคลาดเคลื่อนนั้นพิจารณาเทียบเคียงจนกระทั่งมีความเห็นถูก ระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมให้ตรงตามความจริง นี่คือการเกื้อกูลส่งเสริมซึ่งกันและกัน ให้พุทธบริษัทได้เข้าใจถูกต้องในธรรมวินัย

[2] การส่งเสริมสนับสนุนพุทธบริษัท ก็ควรที่จะเป็นการส่งเสริมสนับสนุนให้เข้าใจชัดเจนถูกต้องในการประพฤติปฏิบัติ ให้รู้ธรรมตามความเป็นจริงด้วย

[3] ไม่ทราบเลยว่ากรรมใดจะทำให้ท่านปฏิสนธิที่ไหน เพราะฉะนั้นถ้าท่านพิจารณาธรรมจะเห็นว่าเป็นการเตือนให้ท่านเป็นผู้ที่ไม่ประมาท ทำที่พึ่งให้แก่ตน ด้วยการรีบขวนขวายในสิ่งที่ดีและอบรมเจริญปัญญา

[4] อกุศลทั้งหมด โลภะ โทสะ โมหะ เป็นต้น เป็นมลทิน (เครื่องเศร้าหมอง) ทั้งนั้น แต่อยู่กับตัวเองจนไม่รู้สึกว่าเป็นมลทิน

[5] การขัดเกลากิเลสนี้ ขัดเกลาทีเดียวหมดได้ไหม? ไม่ได้แน่นอน ต้องค่อยๆ ขัดค่อยๆ เกลาจริงๆ ถ้าไม่ใช่ด้วยสติกับปัญญาที่รู้ชัดในสภาพธรรมตามความเป็นจริงแล้ว ไม่มีอะไรจะขจัดอวิชชาออกไปได้เลย

[6] เป็นได้ง่ายไหมบัณฑิต? ถ้าเข้าใจข้อปฏิบัติผิดและกำลังปฏิบัติผิดอยู่ ก็เป็นบัณฑิตไม่ได้ เพราะฉะนั้นการที่จะเป็นบัณฑิต ก็ไม่ใช่ว่าจะเป็นได้ง่ายๆ จึงต้องเป็นผู้ฟังเป็นผู้ที่เข้าใจถูกปฏิบัติถูกตรงตามพระธรรมอย่างแท้จริง

[7] พระธรรมวินัยที่ได้ทรงแสดงไว้โดยละเอียดครบถ้วน ทั้งพระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก เพื่อเกื้อกูลพุทธบริษัทให้ศึกษา และเป็นผู้ตรงต่อธรรมวินัยจริงๆ การประพฤติปฏิบัติก็ต้องตรงต่อธรรมวินัย ผู้ที่จะเป็นพระอริยเจ้า ต้องเป็นอุชุปฏิปันโน (ผู้ปฏิบัติตรง) ถ้าคดโค้ง หรือว่าคดโกง ไม่ตรงต่อธรรม ทั้งในความเข้าใจ ทั้งในการประพฤติปฏิบัติ ก็ไม่สามารถที่จะเป็นอริยสาวกได้

[8] ในครั้งพุทธกาล ที่พระผู้มีพระภาคยังไม่ปรินิพพาน บางท่าน พระผู้มีพระภาคทรงแสดงธรรมเพียงเล็กน้อย แต่ผู้ฟังก็สามารถจะพิจารณาได้ ว่าพระธรรมที่ได้ทรงแสดงนั้น สมบูรณ์ทั้งเหตุและผล เป็นข้อที่ควรประพฤติปฏิบัติตามเพียงพระธรรมเทสนาสั้นๆ แต่ถ้าในสมัยนี้ ท่านผู้ฟังยังไม่ให้เหตุกับผลตรงกัน หรือว่าไม่ใช่เป็นผู้ที่ตรงต่อสภาพธรรม พระธรรมวินัยก็ไม่สามารถที่จะเกื้อกูลได้เลย

[9] ทุกท่านที่เกิดมาในโลกนี้ ก่อนจะเกิดก็ไม่ทราบว่าจะพบอะไรบ้าง จะกระทำกรรมอะไรบ้าง และกรรมที่ได้กระทำแล้วนี้ จะเป็นปัจจัยให้ปฏิสนธิในวันใด ในที่ใด หลังจากจุติจากโลกนี้แล้ว ท่านก็ไม่ทราบ

[10] เรื่องของการที่จะมีชีวิตเป็นไป นั้น เป็นเรื่องที่ควรจะได้ทราบเหตุและผล แล้วก็สะสมความรู้ในสภาพของชีวิตให้ถูกต้องตามความเป็นจริง เพื่อละความไม่รู้ ที่ทำให้ทำกรรมต่างๆ ที่เป็นอกุศลกรรมแล้วก็เป็นเหตุให้ได้รับทุกข์ทรมานอย่างสาหัสทีเดียว

[11] ตราบใดที่ท่านยังไม่ได้ดับกิเลสเป็นสมุจเฉท (ถอนขึ้นได้อย่างเด็ดขาด) โลภะยังมีโทสะยังมี โมหะยังมี ความริษยายังมี อกุศลธรรมอื่นยังมี วันหนึ่งจะเป็นเหตุเป็นปัจจัยให้ท่านกระทำกรรมที่เป็นอกุศลกรรม ที่จะทำให้ไปสู่นรกขุมต่างๆ แล้วก็ได้รับความทุกข์ทรมาน ได้

[12] แม้จะเป็นผู้มีทรัพย์ มีลาภ มียศ มีสรรเสริญ แต่ยังไม่หมดกิเลส ยังไม่ได้ขัดเกลาละอกุศลให้เบาบาง ก็เป็นเรื่องที่ประมาทไม่ได้เลยว่ากิเลสนั้นจะมีกำลังกล้าที่จะทำให้ท่านปฏิบัติคลาดเคลื่อนผิดไปในทางอกุศลกรรมหนักๆ อย่างไรบ้าง ประมาทไม่ได้เลยจริงๆ

[13] เพราะสติเกิดขึ้น จึงทำให้มีการวิรัติ มีการงดเว้นจากสิ่งที่ไม่ดีที่เป็นอกุศล

[14] สัญญา จำหลากหลายตามจิต จิตรู้อารมณ์อะไร สัญญาก็จำในอารมณ์นั้น เพราะสัญญานี้แหละ จึงมีการคิดเรื่องราวต่างๆ มากมาย

[15] ฟังพระธรรม เพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกในสภาพธรรมตามความเป็นจริง

[16] พระธรรม คอยย้ำเตือนบ่อยๆ เพื่อให้เข้าใจความเป็นจริงของธรรมที่เป็นอนัตตา ไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน ทำให้เริ่มเข้าใจว่าไม่มีเรา มีแต่ธรรม

[17] เกิดมาแล้ว ต้องไปแน่ๆ ต้องละจากโลกนี้ไปอย่างแน่นอน อย่าคิดว่าอีกนาน เพราะอาจจะไม่นานเลย อาจจะเป็นวันนี้หรือพรุ่งนี้ก็ได้ ซึ่งจะเป็นผู้ประมาท ไม่ได้เลยทีเดียว

[18] เพราะมีอวิชชา พอกพูนขึ้นเรื่อยๆ จึงทำให้มีการเกิดวนเวียนไปในสังสารวัฏฏ์อย่างไม่มีวันสิ้นสุด

[19] ถ้าไม่ศึกษาเรื่องของจิต (ตลอดจนถึงธรรมอื่นๆ) แล้วจะเป็นอย่างไร? คำตอบ คือ ไม่ดี เพราะไม่ได้สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูก มีแต่ความไม่รู้ ความไม่รู้ (อวิชชา) เป็นอกุศล จะดีได้อย่างไร

[20] ที่เป็นคนดี และ เป็นคนไม่ดี ก็เพราะมีธรรมเกิดขึ้นเป็นไป ถ้าธรรมฝ่ายดีเกิดขึ้นก็เป็นคนดี แต่ถ้าธรรมฝ่ายไม่ดีเกิดขึ้น ก็เป็นคนไม่ดี มีแต่ธรรมเท่านั้นจริงๆ

[21] บุคคลที่สะสมมาดี ก็จะเป็นคนดี มีการช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่น มีเมตตา ไม่มักโกรธ ฯลฯ ในทางตรงกันข้าม ถ้าสะสมมาไม่ดี ก็จะเป็นคนมักโกรธ ริษยา ตลอดจนมีความไม่ดีประการต่างๆ อีกมากมาย

[22] ดีร้าย คล้อยไปตามจิตจริงๆ ถ้าอกุศลเจตสิกเกิดร่วมกับจิต จิตนั้นก็เป็นจิตไม่ดี เป็นอกุศลจิต ทำให้กาย วาจา ไหวไปในทางที่ไม่ดี ถ้ามีโสภณเจตสิก เกิดร่วมกับจิต ก็ปรุงแต่งให้จิตนั้นเป็นจิตที่ดี เป็นกุศลจิต ทำให้กาย วาจา เป็นไปในทางที่ถูกที่ควร

[23] พระธรรมที่ได้ยินได้ฟัง เป็นไปเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูก ทำให้รู้ความจริง ยิ่งเพิ่มพูนศรัทธาให้ได้ศึกษายิ่งขึ้น

[24] ถ้าเป็นธรรมแล้ว จะเป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวตน ไม่ได้

[25] ไม่มีใครเลย มีแต่ธรรมเท่านั้นที่เกิดขึ้นทำกิจหน้าที่

[26] เมื่อมีความเข้าใจถูกเห็นถูก ก็จะทำให้ละคลายความติดข้อง ละคลายความไม่รู้ละคลายการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตน เป็นสัตว์ เป็นบุคคล

[27] เมื่อมีบุคคลผู้ประเสริฐที่สุด ทรงดับกิเลสจนหมดสิ้น ทรงตรัสรู้สภาพธรรมทุกอย่างตามความเป็นจริง แล้วทรงแสดงความจริง คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ควรฟังคำของพระองค์ ด้วยความละเอียด รอบคอบ ไตร่ตรองในสิ่งที่ได้ยินได้ฟัง

(ขอเชิญผู้ศึกษาพระธรรมร่วมกันทุกท่าน ร่วมแบ่งปันข้อความธรรม ด้วยนะครับ)

ขอเชิญคลิกอ่านย้อนหลังครั้งที่ ๑๐๐ ได้ที่นี่ครับ

ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๐๐

...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...