อุคคตคฤหบดี - อุคคคฤหบดี - จิตตคฤหบดี

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เรื่อง ท่านอุคคตคฤหบดี ชาวบ้านหัตถีคาม อยู่ในคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ ชุดเทปวิทยุแผ่นที่ 4 ตอนที่ 184-185 ครับ

อุคคตคฤหบดี ชาวเมืองหัตถีคาม

พระพุทธเจ้าทรงพยากรณ์กับภิกษุทั้งหลายว่า อุคคตคฤหบดี ประกอบด้วยธรรมอันน่า อัศจรรย์ ๘ ประการ เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสดังนี้เสร็จ พระองค์ก็ทรงเสด็จหลีกไป ภิกษุทั้งหลายจึงเข้าไป ท่านอุคคตคฤหบดี และได้ขอรับการฟังพยากรณ์จากตัวท่านว่า ธรรมที่น่าอัศจรรย์ ๘ ประการมีอะไรบ้าง ท่านอุคคะ กล่าวดังนี้

๑. เมื่อได้เห็นพระพุทธเจ้าเพียงครั้งแรกก็เกิดความเลื่อมใส ในพระพุทธเจ้าทันที แม้เมาอยู่ ก็หายเมา นี้คือธรรมที่น่าอัศจรรย์ข้อที่ ๑

๒. เมื่อเกิดความเลื่อมใสแล้ว เข้าไปฟังธรรมจากพระพุทธเจ้า เกิดปัญญาเห็นความจริงตามนั้น นี้เป็นธรรมที่น่าอัศจรรย์ ข้อที่ ๒

๓. เมื่อท่านบรรลุธรรมแล้ว ท่านมีภรรยา ๔ คน ได้บอกกับภรรยาทั้งหลายว่า ใครจะไปอยู่กับใครก็ได้ ภรรยาคนที่หนึ่ง กล่าวว่า ขอให้มอบกับท่านผู้นี้ ท่านอุคคะได้มอบให้ชายอื่น ท่านก็ไม่เกิดความเสียใจเลย นี้เป็นธรรมที่น่าอัศจรรย์ข้อที่ ๓

๔. ท่านมีทรัพย์ มีโภคทรัพย์ ทรัพย์นั้น ท่านก็แจกจ่ายไปทั่วกับผู้มีศีล นี้เป็นธรรมข้ออัศจรรย์ข้อที่ ๔

๕. ท่านอุคคะ เข้าไปหาภิษุรูปใด ก็ไปหาด้วยความเคารพ หากภิกษุรูปใดแสดงธรรม ท่านก็ฟังโดยเคารพ และถ้าภิกษุนั้นไม่แสดงธรรม ตัวท่านเองก็แสดงธรรมโดยเคารพให้ภิกษุนั้นฟังอีกเช่นกัน

๖. เทวดาทั้งหลายเข้ามาหาท่านอุคคะ แล้วกล่าวกับท่านอุคคะว่า ภิกษุรูปนี้ บรรลุธรรมแล้ว มีคุณธรรม แต่ภิกษุรูปนี้ ทุศีล ไม่ดี ท่านก็ไม่มีจิตที่คิดเลยว่า จะถวายทานกับภิกษุรูปนี้น้อย รูปนี้มาก ที่แท้ก็มีจิตเสมอกันหมด

๗. ท่านไม่เกิดโลภะ ความฟูใจที่เทวดามาสนทนากับท่านเลย

๘. ท่านรู้ว่าท่านดับกิเลสที่เป็นสังโยชน์เบื้องต่ำ ๕ ได้แล้ว ถึงความเป็นพระอนาคามี นี่ก็เป็นธรรมที่น่าอัศจรรย์ของท่านข้อสุดท้าย ครับ

เชิญคลิกอ่านข้อความในพระไตรปิฎกโดยตรงที่นี่ ครับ

อุคคสูตร [อัฏฐกนิบาต]

- สาระสำคัญของพระสูตร แสดงให้เห็นถึงคุณงามความดีของพระอริยสาวกในอดีต ซึ่งในข้อที่ ๑ ที่เพียงเห็นพระพุทธเจ้าครั้งแรกก็เกิดจิตเลื่อมใส ในอรรถกถาอธิบายว่า ท่านเมาสุราอยู่ แม้เพียงเห็นก็หายเมาสุรา และเกิดจิตเลื่อมใส แสดงให้เห็นว่า เป็นผู้ที่สะสมมาแล้วในอดีต คือไม่ใช่จะเกิดความเลื่อมใสในชาตินี้ แต่เป็นผู้สะสมปัญญา สะสมศรัทธาในพระพุทธศาสนามาแล้ว เมื่อได้พบพระพุทธเจ้าก็เกิดความเลื่อมใสได้โดยง่าย จึงแสดงถึง การสะสมมาที่ดี และการสะสมที่ดีนั้นก็ไม่ได้หายไปไหนครับ

ซึ่ง ท่านอุคคตคฤหบดี ชาวบ้านหัตถีคาม เมื่อบรรลุธรรมด้วยปัญญาแล้ว ปัญญานั้นเองก็ปรุงแต่งให้กาย วาจาเป็นไปในทางที่ดี ตามกำลังของปัญญา ทั้งการไม่ติดข้องใน รูป เสียง กลิ่น รส สิ่งที่กระทบสัมผัส ไม่ยินดีในการครองเรือน และสามารถมีจาคะ สละทรัพย์ในสิ่งที่ควรสละ และที่สำคัญแสดงให้เห็นถึงความอ่อนน้อมต่อเพศบรรพชิต โดยไม่ได้เลือกเลยว่า ผู้นี้มีศีล คนนี้ทุศีล แต่ก็เข้าไปหา แล้วไม่ว่ารูปใด ก็แสดงถึงความเคารพเพราะท่านน้อมถึง สงฆ์ที่เป็นปรมัตถ์ จึงเห็นตัวอย่างที่ดี ที่เมื่อเราทั้งหลายพบพระภิกษุ ก็ควรเป็นผู้เคารพยำเกรง ครับ

อีกประการที่ได้ข้อคิดที่ดี คือ ท่านอุคคะ เป็นผู้เคารพในพระธรรม เพราะพระธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงตรัสไว้ดีแล้ว ดังนั้น เราเองก็ควรเคารพในพระธรรม ด้วยการตั้งใจฟัง ไม่เผิน เป็นผู้ละเอียดในพระธรรมนั้น

และสาระสำคัญที่จะเป็นประโยชน์กับเราทั้งหลาย คือ ท่านเคารพกับพระภิกษุทุกรูปที่ท่านจะถวายอาหาร โดยไม่ได้พิจารณา กิริยา มารยาท หรือว่าคนนี้มีศีล ไม่มีศีล ก็ถวายด้วยความเคารพ ด้วยมีจิตเสมอกัน ครับ

เชิญคลิกอ่านประวัติของท่าน อุคคตคฤหบดี ชาวบ้านหัตถีคาม ที่นี่ ครับ

ประวัติอุคคตคฤหบดี [เอกนิบาต]

ส่วนท่าน อุคคคฤหบดี ก็มีอีกท่านหนึ่ง ซึ่งเป็นชาวเมืองเวสาลี

เชิญคลิกอ่านที่นี่ครับ

อุคคคฤหบดี ชาวเมืองเวสาลี

ท่าน จิตตคฤหบดี เป็นผู้เลิศในความเป็นผู้ที่เป็นธรรมกถึก ซึ่งเรื่องท่าน จิตตคฤหบดี อยู่ในชุดเทปวิทยุ แผ่นที่ 6 ตอนที่ 306 ครับ ซึ่งเป็นพระสูตรที่ชื่อว่า คิลานสูตร เป็นตอนที่ท่านจิตตคฤหบดีป่วยหนักมาก เทวดาทั้งหลายก็มาสนทนากับท่าน ให้ท่านปรารถนาความเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ์ก่อนตาย ท่านจิตตะ กล่าวกับเทวดาว่า ความเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ์ก็ไม่เที่ยง ไม่ยั่งยืน จำต้องละไป พวกญาติทั้งหลายไม่เห็นเทวดา สำคัญว่า ท่านจิตตะ บ่นเพ้อ พูดคนเดียว เพราะกลัวและใกล้ตาย จึงกล่าวว่าท่านเพ้อ ท่านจิตตะกล่าวว่า เราไม่เพ้อแต่เราสนทนากับเทวดา พวกญาติจึงกล่าวว่า ควรสอนเราบ้าง ท่านจิตตะก็สอนให้มีศรัทธาในพระพุทธเจ้า พระธรรมและพระสงฆ์ สุดท้ายท่านก็ทำกาละไป ไปเกิดในพรหมโลก เพราะท่านเป็นพระอนาคามี ครับ

สาระสำคัญของพระสูตร แสดงให้เห็นว่า ประโยชน์ของการฟัง ศึกษาพระธรรม เป็นสิ่งสำคัญโดยเฉพาะการฟังจากผู้รู้ มีท่านจิตตคฤหบดีที่เป็นผู้เลิศในการเป็นธรรมกถึก เมื่อได้ฟังกับผู้รู้ย่อมจะได้ปัญญาเป็นสำคัญ ครับ

เชิญคลิกอ่านที่นี่ ครับ

ประวัติจิตตคฤหบดี [เอกนิบาต-ทุกนิบาต]

เพราะฉะนั้น ควรเห็นคุณค่าของการเจริญอบรมปัญญาและการเจริญกุศลทุกๆ ประการ เพื่อถึงความเป็นพระอริยบุคคล ดับกิเลส อันเป็นเหตุแห่งทุกข์ พระอริยสาวกทั้งหลาย ก่อนจะเป็นพระอริยสาวกก็จะต้องอบรมปัญญา ศึกษาพระธรรมมานับชาติไม่ถ้วน ควรที่จะเห็นประโยชน์ของการศึกษาพระธรรมในช่วงเวลาที่พบพระพุทธศาสนาและชีวิตที่เหลือน้อย ครับ

ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาครับ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เป็นการกล่าวถึงความเป็นไปของชีวิตของพระอริยบุคคลในอดีต แม้จะไม่ได้ออกบวชเป็นบรรพชิต แต่เพราะการได้สะสมเหตุที่ดี มีการอบรมเจริญปัญญามาตั้งแต่ในอดีต ได้พบพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์ก่อนๆ ได้ฟังพระธรรม เห็นประโยชน์ของพระธรรมมาแล้ว จึงมีโอกาสได้ฟัง ได้ศึกษา ได้อบรมเจริญปัญญาต่อไป และเมื่อปัญญาถึงความเจริญสมบูรณ์พร้อม ก็ทำให้ท่านได้รู้แจ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระอริยบุคคลดับกิเลสได้ตามลำดับขั้น แสดงให้เห็นถึงความเป็นจริงว่า ต้องมีเหตุที่เคยได้สะสมมาแล้วจึงสามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมดับกิเลสได้ กว่าจะถึงวันนั้นได้จริงๆ ก็ต้องมีการอบรมเจริญปัญญา ซึ่งก็เป็นเครื่องเตือนใจที่ดี สำหรับผู้ที่ศึกษาพระธรรม ว่าการมีโอกาสได้ฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม ได้สะสมปัญญา ไม่ไร้ผลอย่างแน่นอน เพราะถ้าไม่มีปัญญาแล้วไม่สามารถถึงการดับกิเลสได้เลย ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ท่านบรรลุพระอนาคามี จะไม่อยู่ครองเรือน ท่านจึงบริจาคภรรยาให้คนอื่น ค่ะ

ขออนุโมทนา

ขออนุโมทนาครับ

กราบขอบพระคุณทุกท่านมากครับ เป็นประโยชน์มาก

ขออนุโมทนาครับ