ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๐๖

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขออนุญาตแบ่งปันข้อความธรรม (ปันธรรม) ที่ได้จากการฟังพระธรรม จากท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ในแต่ละครั้ง รวบรวมเป็นธรรมเตือนใจสั้นๆ เหมาะสำหรับผู้ที่มีเวลาน้อย เพื่อศึกษาและพิจารณาร่วมกัน เพื่อความเข้าใจธรรม (ปัญญ์ธรรม) ตามความเป็นจริง ถึงแม้ว่าจะเป็นข้อความที่สั้น แต่ก็มีอรรถที่สมบูรณ์อยู่ในตัว ควรค่าแก่การพิจารณาอย่างยิ่ง ดังนี้

[ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๐๖]

[1] เมื่อรู้ว่าอกุศล ไม่ดี ก็เริ่มเห็นโทษของอกุศลทีละเล็กทีละน้อย แต่ถ้าไม่รู้ว่า อกุศลไม่ดี ไม่รู้ว่าโกรธ ไม่ดี ก็คิดว่าจะต้องโกรธ เพราะเมื่อโกรธแล้วคนอื่นจะได้ เชื่อฟังหรือทำอะไรให้ เป็นต้น ไม่เข้าใจในเหตุในผลจริงๆ แท้ที่จริงแล้วความทุกข์ เกิดกับใคร คนที่กำลังโกรธนั่นเอง เป็นทุกข์

[2] จุดประสงค์ของการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรมไม่ว่าจะเป็นส่วนใดของพระธรรม คำสอน ก็เพื่อเข้าใจถูกเห็นถูก ไม่ใช่เพื่อลาภ ยศ สักการะ สรรเสริญ

[3] ขั้นเริ่มต้นซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของการปฏิปัตติธรรม คือ ฟังให้เข้าใจสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ

[4] ถ้าไม่มีการฟังพระธรรมเลย ใครจะรู้ได้ว่าขณะนี้ เป็นธรรม ไม่ใช่เรา ไม่ใช่สิ่ง หนึ่งสิ่งใด

[5] ตายไปแล้ว อะไรติดตามตัวไปได้บ้าง ทรัพย์สมบัติติดตามตัวไปได้ไหม? ไม่ได้เลย แม้แต่ร่างกายอันเป็นที่รักมากยิ่งกว่าสิ่งอื่น ก็ติดตามไปไม่ได้ สิ่งที่ประเสริฐที่ติดตามไปได้ ก็คือ ความเข้าใจถูกเห็นถูก

[6] ความเห็นผิดทำให้เสื่อมจากประโยชน์ในโลกนี้และประโยชน์ในโลกหน้า

[7] มีความไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏขณะใด ก็ไม่ใช่คนดีในขณะนั้น

[8] เกิดโลภะ โทสะ โมหะ ขณะใดก็ไม่ใช่คนดีในขณะนั้น เพราะฉะนั้นต้องอดทนที่กุศลจิตจะเกิด ที่จะเป็นคนดีมากสักเท่าไร กว่าที่กิเลสจะดับหมด นอกจากการที่จะอดทนเป็นคนดียังจะต้องอดทนต่อการที่จะกระทำความดีด้วย

[9] ผู้ที่ใคร่ที่จะดับกิเลส ต้องเป็นผู้ที่ขยัน เป็นผู้ที่ขวนขวาย เป็นผู้ที่อดทนต่อการ ที่จะฟังพระธรรมให้เข้าใจ และประพฤติปฏิบัติตามพระธรรมด้วยใจจริง ซึ่งการละ กิเลสเป็นเรื่องจริง

[10] ทุกคนเป็นไปตามกรรมจริงๆ สุดปัญญาที่ใครจะไปยับยั้งได้ ทั้งๆ ที่ไม่มีใคร อยากให้ใครถูกเผาถูกทำร้ายถูกเบียดเบียน ... แต่เมื่อกรรมของเขาเป็นเหตุเขาก็จะ ต้องได้รับผลของกรรมนั้น อาจจะเป็นเรา เป็นเขา เป็นใคร วันหนึ่งวันใดก็เหมือนกัน นี่เป็นเหตุที่จะทำให้เรานี้หวั่นเกรงภัยจากอกุศลกรรม และเห็นโทษของอกุศลกรรม

[11] สละวัตถุของตนเพื่อประโยชน์สุขของคนอื่นได้ จิตในขณะนั้นก็มีความสบาย เพราะว่าไม่มีความตระหนี่ ได้ประโยชน์ทั้งจิตใจของตนเอง เพราะอ่อนโยนและยัง เบิกบานที่เห็นผู้รับมีความสุข ได้ใช้สิ่งที่เป็นประโยชน์สำหรับเขา และโลกก็ย่อมจะ ร่มเย็นต่อไปได้

[12] เวลาที่พูดกับใคร ก็ควรพูดสิ่งที่มีประโยชน์ และพูดคำพูดที่น่าฟัง มีการ คิดถึงจิตใจของเขา และอนุเคราะห์เกื้อกูลเขา ให้เขาสามารถจะเข้าใจในเหตุ ในผลได้

[13] กุศลเป็นกุศล อกุศล เป็น อกุศล ไม่ใช่ว่า กุศลของคนไทยจะต้องดีกว่ากุศล ของคนชาติอื่น หรือว่า อกุศลของคนชาติอื่น จะต้องร้ายกว่า อกุศลของคนไทย เพราะธรรมเป็นธรรม

[14] ในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ ทุกคนก็จะต้องรู้ความจริงว่า วันหนึ่งก็ต้องตาย เหมือนคนอื่นๆ ซึ่งตายไปแล้ว เพียงแต่ว่าจะช้าหรือเร็วเท่านั้น แต่ในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ ควรที่จะได้พิจารณาว่า วันที่จะจากโลกนี้ไป จะจากไปด้วยปัญญา ที่ได้อบรมจนกระทั่งเจริญขึ้นหรือว่าจะจากไปโดยที่ว่า ไม่สนใจที่จะมีการอบรม เจริญปัญญา

[15] ชีวิตประจำวันของแต่ละคนให้ทราบว่าคิดอย่างไร ทำอย่างนั้น คิดอย่างไร พูดอย่างนั้น สะสมมาอย่างไร ความคิดก็เกิดตามการสะสม คิดที่จะริษยา คิดที่จะ ตระหนี่ หรือคิดที่จะเมตตา นั่นก็แล้วแต่การสะสมทั้งสิ้น

[16] บางท่านหมุนเจอวิทยุรายการ “แนวทางเจริญวิปัสสนา” นี้โดยที่ไม่มีใครแนะนำ เลย นี่ก็แสดงให้เห็นว่า ถ้าไม่มีอดีตกรรม ที่ได้สะสมมาแล้วก็คงจะไม่ได้ฟังธรรม ทางสถานีวิทยุ หรือว่า ถ้าฟังแล้วก็อาจจะไม่สนใจ แต่สำหรับท่านที่มีการสะสมมา แล้ว พอฟังท่านก็สนใจทันที รู้ว่าเป็นสิ่งซึ่งมีจริง แล้วสามารถที่จะฟัง พิจารณา ศึกษา ให้เข้าใจขึ้นได้

[17] ชีวิตประจำวันทุกวันนี้ วันทั้งวัน โอกาสของกิเลสมีมากอยู่แล้ว เพราะฉะนั้น การที่จะได้ฟังพระธรรมหรือพิจารณาธรรม หรือ สนทนาธรรมเป็นแต่เพียงโอกาสที่สั้นๆ และเล็กน้อยมาก

[18] เวลาที่เกิดการไม่ฟังพระธรรม หรือว่าความสนใจที่น้อยลง อาจจะเห็นได้ว่า ขณะนั้น เป็นการเปิดช่องให้กิเลสซึ่งมีอยู่แล้วในชีวิตประจำวันค่อยเพิ่มโอกาสที่จะมี กำลังขึ้นอีกจากการไม่ฟัง จากการไม่พิจารณาธรรม จากการไม่สนทนาธรรม

[19] ปกติทุกคนมี โลภะ โทสะ โมหะ มีความขุ่นเคืองใจ แต่ถ้าล่วงศีลเมื่อไร เมื่อนั้นก็แสดงให้เห็นถึงกำลังของอกุศลว่ามีมาก ซึ่งพระผู้มีพระภาคทรงแสดง พระธรรมทั้งหมดเพื่อที่จะให้พุทธบริษัท มีความประพฤติดี ให้กุศลจิตเกิดทุกระดับ ตั้งแต่ขั้นต้นในชีวิตประจำวัน จนกว่าจะถึงการรู้แจ้งอริยสัจจธรรม

[20] ตราบใดที่ความเห็นถูกยังไม่เกิดการอบรมความเห็นถูกยังไม่เกิด จะให้ออกจาก ข้อปฏิบัติที่ผิด หรือ ความเห็นผิดนั้นเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ นี่ก็เป็นสิ่งซึ่งจะต้อง พิจารณาในชีวิตประจำวันจริงๆ เพราะว่าเรื่องของอกุศลมีมากมายเหลือเกิน

[21] คนที่อยู่ด้วยกัน ที่มีความสุข ผาสุกจริงๆ นี้ ก็ด้วยข้อปฏิบัติชอบ คือ เมตตา

[22] เมื่อได้ฟังพระธรรมมามากแล้ว ก็เป็นผู้ที่น้อมประพฤติ ปฏิบัติตาม โดยเฉพาะ ในเรื่องของ เมตตา ถ้าอบรมเจริญแล้วก็ไม่ยากเลย ที่จะมีความเป็นมิตรกับทุกคน แล้วก็อภัยให้ ในสิ่งซึ่งอาจจะขาดตกบกพร่องของบุคคลอื่น แต่ว่าถ้าเป็นผู้ที่ไม่มีฉันทะ คือ ไม่มีความพอใจที่จะอบรมเจริญเมตตา ก็อาจจะ ขัดหู ขัดตา หรือว่าขุ่นเคือง ไม่พอใจในสัตว์ บุคคลทั้งหลายได้

[23] วันหนึ่งๆ ที่จะรู้ว่าตัวเองมีเมตตาเพิ่มขึ้นหรือไม่ ก็จะสังเกตได้ว่าขณะใดที่ โกรธ ขณะนั้นไม่มีเมตตา ขณะใดที่ขุ่นเคืองใจ แม้เพียงเล็กน้อย ขณะนั้น ก็ไม่มีเมตต

[24] ถ้าใครเป็นผู้มักโกรธ ขุ่นเคืองใจไม่พอใจบุคคลอื่นง่ายๆ หรือว่าไม่ลืมซึ่งความ โกรธ ความขุ่นเคืองนั้น ก็ควรที่จะระลึกรู้ความจริงว่าพบกันเพียงชาตินี้ชาติเดียวจริงๆ แล้วจะไม่พบกันอีกเลย เพราะฉะนั้นควรจะดีต่อกัน มีเมตตากัน หรือว่าควรจะโกรธกัน? เพราะว่าการเห็นกันครั้งหนึ่งๆ ไม่มีใครสามารถจะรู้ได้ว่าจะเป็นการเห็นกันครั้งสุดท้ายหรือไม่ เพราะถ้าคิดว่าอาจเป็นการเห็นกันครั้งสุดท้าย ก็อาจจะทำให้จิตใจอ่อนโยน แล้วมีความเมตตากรุณาต่อกัน

[25] ถ้าทราบว่ายังเป็นผู้มีโมหะมาก ที่จะต้องขัดเกลา ก็จะทำให้ไม่ละเลยการ ฟังพระธรรม และไม่ละเลยการเจริญกุศลทุกประการด้วย จากการเป็นมนุษย์ ในชาตินี้ จะไปสู่การเป็นสัตว์นรก เป็นเปรต เป็นอสุรกาย เป็นสัตว์ดิรัจฉาน อาจจะเป็นพรุ่งนี้ หรือเย็นนี้ ก็ย่อมได้ทั้งสิ้น ถ้ารู้อย่างนี้ ก็จะทำให้เป็นผู้ไม่ประมาท.

(ขอเชิญผู้ศึกษาพระธรรมร่วมกันทุกท่าน ร่วมแบ่งปันข้อความธรรม ด้วยนะครับ)

ขอเชิญคลิกอ่านข้อความย้อนหลังครั้งที่ ๑๐๕ ได้ที่นี่ครับ

ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๐๕

...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...