อกุศลจิตและอโสภณจิตแตกต่างกันอย่างไรครับ
อกุศลจิตและอโสภณจิตแตกต่างกันอย่างไรครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
อกุศลจิต เป็นจิตที่ไม่ดีงาม เพราะมีอกุศลเจตสิกเกิดร่วมด้วย อกุศลจิต ๑๒ ดวง ได้แก่ โลภมูลจิต ๘ ดวง โทสมูลจิต ๒ ดวง โมหมูลจิต ๒ ดวง
อโสภณจิต คือ จิตที่ไม่มีเจตสิกที่ดีงามเกิดร่วมด้วย ซึ่งเจตสิกที่ดีงาม ก็เช่น ศรัทธา หิริ โอตตัปปะ ปัญญา เป็นต้น ซึ่งก็คือ โสภณเจตสิกนั่นเอง หากจิตใดไม่มีเจตสิกที่ดีงามเกิดขึ้นเลย ก็เรียกว่า อโสภณจิต ซึ่งถ้าเทียบกัน ระหว่างอกุศลจิตและอโสภณจิตแล้ว อโสภณจิต มีความหมาย กว้างกว่า เพราะอโสภณจิต หมายถึงจิตที่ไม่มีเจตสิกที่ดีงามเกิดร่วมด้วย เพราะฉะนั้น อกุศลจิต ไม่มีเจตสิกที่ดีงาม เพราะฉะนั้น อกุศลจิต 12 ดวง ก็จัดอยู่ในอโสภณจิต ครับ และอโสภณจิต ก็ยังรวมถึง อเหตุกจิต 18 ดวง เช่น จิตเห็น จิตได้ยิน เป็นต้น ที่ไม่มีเจตสิกที่ดีงามเกิดร่วมด้วย ก็เป็น อโสภณจิตเช่นกัน รวมความว่า อโสณจิตกว้างกว่า อกุศลจิต 12 ดวง และ อกุศลจิตจิตก็เป็นส่วนหนึ่งของอโสภณจิต แต่อโสภณจิตทั้งหมด ไม่ได้เป็น อกุศลจิต เพราะ อโสภณจิต คือ จิตที่ไม่มีเจตสิกที่ดีงามเกิดร่วมด้วย ยังหมายถึง อเหตุกจิต 18 ดวงด้วย ครับ นี่คือความแตกต่างของ ของ อกุศลจิต 12 และ อโสภณจิต ครับ
เชิญคลิกอ่านที่นี่ ครับ
ความจริงแห่งชีวิต...ตอนที่ ๑๔๖ จิตตสังเขป (โสภณจิต-อโสภณจิต)
พระอรหันต์ - อโสภณจิต - อกุศลจิต
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
จาก ๒ คำนี้ คือ อกุศลจิต กับอโสภณจิต ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรม ไม่ได้ศึกษาพระธรรมให้เข้าใจแล้ว อาจจะคิดว่าเป็นสภาพธรรมอย่างเดียวกันทั้งหมดก็ได้ แต่ความเข้าใจพระธรรมอย่างถูกต้องนั้น จะหาได้จากที่ไหน ก็ต้องอาศัยการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ ศึกษาไปเรื่อยๆ ในที่สุด ความเข้าใจถูก เห็นถูกก็จะค่อยๆ เจริญขึ้นมั่นคงในความเป็นจริงของธรรม ยิ่งขึ้น
เมื่อว่าโดยความหมายแล้ว อกุศลจิตคือ จิตที่มีอกุศลเจตสิกเกิดร่วมด้วย จิตประเภทใดก็ตาม ที่มีอกุศลเจตสิก เช่น โลภะ โทสะ โมหะ เป็นต้น เกิดร่วมด้วย จิตประเภทนั้น เป็นอกุศลจิต เช่น ขณะที่มีความติดข้องยินดีพอใจ ขณะที่มีความโกรธขุ่นเคืองใจ ขณะที่มีความหลงไม่รู้ตามความเป็นจริง ล้วนแล้วแต่เป็นขณะจิตที่มีอกุศลเจตสิกเกิดร่วมด้วย เป็นอกุศลจิต มีจริงๆ ในขณะนี้ และมีมากด้วย
ส่วน อโสภณจิต โดยความหมายแล้วคือ จิตที่ไม่มีโสภณเจตสิก เกิดร่วมด้วย ซึ่งกว้างกว่าอกุศลจิตมาก เพราะจิตใดก็ตามที่ไม่มีโสภณเจตสิก มี ศรัทธา สติ หิริ โอตตัปปะ เป็นต้น เกิดร่วมด้วย ก็ชื่อว่า อโสภณจิตทั้งหมด หมายรวมทั้ง อกุศลจิตทั้งหมด และอเหตุกจิตทั้งหมด มีจิตเห็น จิตได้ยิน จิตได้กลิ่น เป็นต้น
คำถามทบทวน
อกุศลจิต เป็น อโสภณจิต ใช่ไหม
(อกุศลจิต เป็นอโสภณจิตด้วย เพราะอกุศลจิต มีอกุศลเจตสิกเกิดร่วมด้วย ไม่มีโสภณเจตสิกใดๆ เกิดร่วมด้วยเลย แต่อโสภณจิต กว้างกว่าอกุศลจิต เพราะแม้ไม่ใช่อกุศลจิต ก็เป็นอโสภณจิตได้ เช่น ขณะเห็น ขณะได้ยิน ไม่ใช่อกุศลจิต แต่เป็นวิบากจิต ที่ไม่มีโสภณเจตสิกเกิดร่วมด้วย จึงเป็นอโสภณจิต)
พระอรหันต์ มี อโสภณจิต หรือไม่
(พระอรหันต์ ดับกิเลสทั้งปวงได้อย่างหมดสิ้นแล้ว ไม่มีกิเลสใดๆ เกิดขึ้น อกุศลจิต ไม่มีเลย ไม่มีทั้งกุศลจิต ด้วย จิตของพระอหันต์ มีเพียง ๒ ชาติ คือ ชาติวิบาก กับชาติกิริยา เท่านั้น ดังนั้น พระอรหันต์ มีอโสภณจิต ที่ไม่ใช่อกุศลจิตนั่นเอง เพราะพระอรหันต์ ยังมีเห็น ยังมีได้ยิน เป็นต้น จนกว่าท่านจะดับขันธปรินิพพาน)
ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่าน ครับ
