ปันธรรม-ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๒๗

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขออนุญาตแบ่งปันข้อความธรรม (ปันธรรม) ที่ได้จากการฟังพระธรรมจากท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ในแต่ละครั้ง รวบรวมเป็นธรรมเตือนใจสั้นๆ เหมาะสำหรับผู้ที่มีเวลาน้อย เพื่อศึกษาและพิจารณาร่วมกัน เพื่อความเข้าใจธรรม (ปัญญ์ธรรม) ตามความเป็นจริง ถึงแม้ว่าจะเป็นข้อความที่สั้น แต่ก็มีอรรถที่สมบูรณ์อยู่ในตัว ควรค่าแก่การพิจารณาอย่างยิ่ง ดังนี้

[ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๒๗]

☆ ขณะใดที่กุศลมีกำลัง ขณะนั้นอกุศลก็เกิดไม่ได้ แต่กำลังก็ต้องค่อยๆ สะสมเพิ่มขึ้น แม้แต่กำลังที่จะมาฟังธรรม มีแล้ว เพราะฉะนั้น ก็แสดงให้เห็นว่าขณะใดที่ไม่ได้มาฟังธรรม หรือ ไม่ได้ฟังธรรม อะไรมีกำลัง ก็คือ อกุศลมีกำลัง แล้วทั้งกุศล และ อกุศล มาจากไหน ก็ต้องมาจากการที่ค่อยๆ เกิดค่อยๆ มี เพิ่มมากขึ้นทีละเล็กทีละน้อย

☆ สิ่งที่มีจริงๆ เป็นธรรมทั้งหมด ธมฺม (ธรรม) เป็นคำภาษาบาลี แต่ภาษาไทยก็คือ สิ่งที่มีจริง ก็ต้องมีจริงๆ เห็นมีจริงๆ ได้ยินมีจริงๆ คิดมีจริงๆ ชอบมีจริงๆ หวานมีจริง เสียงมีจริงๆ ทุกอย่างที่มีจริง เป็นจริง เปลี่ยนเป็นภาษาบาลีก็คือ เป็นธรรม สิ่งที่มีจริง ใครสามารถเปลี่ยนลักษณะของสิ่งที่มีจริงๆ ให้เป็นอย่างอื่นได้ไหม ไม่ได้เลย

☆ ถ้าไม่ได้ศึกษาธรรม รู้ไหมว่า จิตนี้ไม่สะอาดเลย เต็มไปด้วยโลภะ โทสะ โมหะ วันหนึ่งๆ หัวหน้าใหญ่ก็ไม่พ้นจากโลภะ โทสะ และโมหะเป็นพื้นอยู่ ถ้าไม่เข้าใจธรรมเลย ก็ยิ่งสะสมทับถมทวีคูณ เพิ่มขึ้นในเรื่องของความดำ ความไม่สะอาด ความมืดสนิท

☆ พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงก็ทำให้มีแสงสว่างที่จะเห็นว่าอะไรเป็นอะไร อะไรถูก อะไรควร จนถึงที่สุดว่าไม่มีความเห็นผิดที่ยึดถือสิ่งที่ไม่มีว่ายังมีอยู่

☆ ปัญญา ความเห็นถูกที่เห็นโทษภัยของอกุศลนั่นแหละกำลังช่วยไม่ให้อกุศลเกิด และการสะสมกุศลที่ได้สะสมมาแล้วก็ช่วยให้กุศลเกิด เพราะฉะนั้น ไม่มีใครเลย กุศลธรรมช่วย ไม่ใช่อกุศลธรรมช่วยให้ชาติพ้นภัย แต่ต้องเป็นกุศลธรรมช่วยให้ชาติพ้นภัย

☆ คนที่มีกิเลสมากๆ แล้วกิเลสลดน้อยลง หรือ สามารถดับได้อย่างเด็ดขาด ด้วยอะไร? ต้องเป็นปัญญาความเข้าใจถูกเห็นถูก

☆ ต้องการความสงบ แล้วความสงบจะมาจากไหน ถ้าไม่รู้ว่าความสงบคือ อะไร

☆ ฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม รู้เรื่องของธรรม ซึ่งก็หมายความว่าเรื่องของธรรม ซึ่งมีตัวจริงของธรรม

☆ ฟังพระธรรมทำไม? เพื่อเข้าใจความจริงที่มีจริงๆ ในชีวิตประจำวัน ว่าเป็นธรรมแต่ละอย่าง เมื่อเป็นธรรม ก็ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่ใคร ก็เป็นแต่เพียงสิ่งที่มีปรากฏแล้วเกิดขึ้น ถ้าไม่เกิด จะมีได้อย่างไร เมื่อความจริงเป็นอย่างนี้ ก็รู้อย่างนี้ ไม่ใช่รู้ผิดจากความเป็นจริง

☆ ถ้าจิต ไม่มีความเห็นถูก จะเกื้อกูลคนอื่นได้อย่างไร

☆ ที่จะมีการออกจากสังสารวัฏฏ์ ก็คือ ไม่มีเหตุที่จะให้สภาพธรรมใดๆ เกิดขึ้นอีกเลย

☆ จิตที่เกิดกับสติ จะมีโลภะเกิดร่วมด้วยไม่ได้เลย โลภะเกิดกับอกุศลจิต สติเกิดกับจิตที่ดีงาม ไม่ใช่จิตดวงเดียวกัน

☆ สาวกในครั้งอดีต เมื่อฟังพระธรรมแล้ว ก็อยู่โดยอาศัยพระผู้มีพระภาคเจ้า คือ ด้วยการมีชีวิตอยู่ด้วยการฟังธรรมปฏิบัติธรรม ถ้าเป็นชีวิตที่อยู่โดยอาศัยพระผู้มีพระภาคเจ้า ก็ย่อมจะศึกษาฟังธรรม และประพฤติปฏิบัติธรรม โดยการเป็นผู้ที่เข้าใจในพระธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงว่า เป็นเรื่องของสภาพธรรมที่ปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ แล้วระลึกศึกษาเพื่อรู้ชัดในสภาพธรรมตามที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง

☆ ทุกท่าน เวลาที่มีแขกไปหาที่บ้าน ท่านก็การปฏิสันถาร มีการต้อนรับด้วยน้ำ ด้วยอาหาร หรือด้วยการสนทนาในเรื่องต่างๆ แต่ว่าผู้ที่ประพฤติปฏิบัติธรรมอยู่โดยอาศัยพระผู้มีพระภาคนั้น ก็ต้องมีธรรมปฏิสันถาร (ต้อนรับด้วยธรรม) ด้วย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องอะไร ก็สามารถจะพูดถึงเรื่องนั้นให้สอดคล้องกับสภาพธรรมที่เป็นกุศล เป็นอกุศล ให้เข้าใจธรรมตามความเป็นจริงได้

☆ ถ้ายังมีความเห็นผิด ความเข้าใจผิด ความไม่รู้ ความสงสัยในลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏ จะทำให้ความเห็นผิดเข้าใจผิดเพิ่มขึ้นทีละเล็กทีละน้อย จนในที่สุดจะปรากฏเป็นความเห็นผิดที่ใหญ่หลวงหรือเป็นโทษ เป็นอันตรายมาก

☆ เวลากล่าวถึง “ผู้ที่ไม่เลี้ยงดูผู้อื่นนี้” ท่านก็อาจจะคิดถึงพระภิกษุทั้งหลาย ซึ่งเป็นผู้ที่ไม่มีครอบครัวและไม่มีอาชีพที่จะไปเลี้ยงดูบุคคลอื่น แต่ข้อความในอรรถกถาได้อธิบายความหมายของการไม่เลี้ยงดูผู้อื่นว่า หมายความถึง ไม่ก่อให้เกิดขันธ์อื่นอีกในภพต่อๆ ไป (หมายถึงพระอรหันต์) เพราะฉะนั้น ถ้าบุคคลใดยังมีกิเลสอยู่ ชื่อว่า ท่านยังเลี้ยงดูผู้อื่น เพราะเหตุว่า จะต้องมีนามขันธ์อื่น รูปขันธ์อื่น เกิดสืบต่อจากรูปขันธ์ นามขันธ์ ดังนั้น ผู้ที่ชื่อว่า เลี้ยงดูผู้อื่นนั้นก็คือผู้ที่ยังมีกิเลสอยู่ กิเลสนั่นเองทำให้เลี้ยงดูผู้อื่น เพราะเหตุว่า เมื่อจุติแล้วก็จะต้องมีปฏิสนธิ มีการเกิดสืบต่อเป็นบุคคลอื่นตลอดเรื่อยๆ ไป ทุกภพทุกชาติ

☆ ธรรมลึกซึ้งตามความเป็นจริงของสภาพที่กำลังมีกำลังปรากฏในขณะนี้ ตั้งแต่เกิดจนตาย เป็นธรรมที่ละเอียดลึกซึ้ง ซึ่งจะประมาทพระธรรมไม่ได้เลยทีเดียว เพราะมีสิ่งที่มีจริงที่เกิดดับอยู่ตลอด แต่ยังไม่รู้ตามความเป็นจริง

☆ สิ่งที่มีจริงทั้งหมด สามารถรู้ตามความเป็นจริงได้ แต่ต้องมีการเริ่มต้น ที่ค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย

☆ ฟังแล้ว ฟังอีก เพราะเข้าใจว่าเกิดมาแล้วต้องตาย อาจจะเป็นพรุ่งนี้ก็ได้ หรือ พรุ่งนี้อาจจะช้าไป อาจจะเป็นวันนี้ก็ได้

☆ เกิดมาแล้วตายไป ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรม ก็ตายไปพร้อมกับความไม่รู้ และหอบเอากิเลสมากมายตามไปด้วย

☆ เจ้าชายสิทธัตถะ สละทุกสิ่งทุกอย่าง เพื่อที่จะได้ตรัสรู้ความจริง ซึ่งยากที่จะรู้ แล้วทรงแสดงความจริงให้สัตว์โลกได้รู้ตาม

☆ ก่อนเกิดมา โลภะ ก็มาก ถ้าสะสมมากขึ้นๆ ดีไหม? แล้วชาติหน้าจะเป็นอย่างไร?

☆ อย่าคิดที่จะละโลภะ โดยที่ไม่มีปัญญา

☆ ความจริงเป็นสิ่งที่รู้ยาก แม้ธรรมซึ่งเป็นสิ่งที่มีจริงๆ กำลังเผชิญหน้าอยู่ก็ยังไม่รู้

☆ ถ้าเป็นสิ่งที่ถูกต้อง ควรพูด และควรพูดอย่างยิ่ง เพราะคำจริง ไม่เคยเบียดเบียนใคร แต่เป็นคำอนุเคราะห์ให้ได้เข้าใจถูก เพราะคำที่เบียดเบียนไม่ใช่คำจริง แต่เป็นคำเท็จ

☆ การเข้าใจความจริง จะหาได้จากที่ไหน ก็ต้องจาก วาจาสัจจะ ซึ่งเป็นพระธรรมคำสอนที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง

☆ ขออนุโมทนาในกุศลกรรมที่ทุกท่านได้สะสมอบรมมา ที่เป็นเหตุให้ฟังพระธรรม และได้สะสมปัญญา เท่าที่จะเป็นไปได้

ขอเชิญผู้ศึกษาพระธรรมร่วมกัน (สหายธรรม) ร่วมแบ่งปันธรรมด้วยครับ

ขอเชิญคลิกอ่านย้อนหลังครั้งที่ผ่านมาได้ที่นี่ครับ

ปันธรรม-ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๒๖

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และอนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...