ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๖๒

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขออนุญาตแบ่งปันข้อความธรรม (ปันธรรม) ที่ได้จากการฟังพระธรรมจากท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ในแต่ละครั้ง รวบรวมเป็นธรรมเตือนใจสั้นๆ เหมาะสำหรับผู้ที่มีเวลาน้อย เพื่อศึกษาและพิจารณาร่วมกัน เพื่อความเข้าใจธรรม (ปัญญ์ธรรม) ตามความเป็นจริง ถึงแม้ว่าจะเป็นข้อความที่สั้น แต่ก็มีอรรถที่สมบูรณ์อยู่ในตัว ควรค่าแก่การพิจารณาอย่างยิ่ง ดังนี้

ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๖๒

การที่จะดับกิเลสเป็นสมุจเฉท (ถอนขึ้นได้อย่างเด็ดขาด) ยากแค่ไหน และกิเลสทั้งหมดที่ปรากฏก็ย่อมเกิดจากการสะสมกิเลสทีละเล็กทีละน้อยมาเรื่อยๆ เพราะฉะนั้น การศึกษาพระไตรปิฎกก็จะทำให้เห็นสภาพของจิตของแต่ละท่านที่สะสมมาต่างๆ กัน

แต่ละท่านอาจจะย้อนนึกถึงอดีตไม่ได้ว่า ท่านเคยสะสมกิเลสประเภทใด มามากแล้ว แต่ขณะปัจจุบันชีวิตปัจจุบัน ย่อมจะทำให้ท่านรู้สภาพจิตใจ การสะสมของท่านตามความเป็นจริงว่า ยังมีกิเลสอะไรบ้างที่ควรจะขัดเกลา แม้ในเรื่องของการแข่งดี ความยกตน ความสำคัญตน การข่มผู้อื่น ก็ควรจะ เห็นว่าเป็นโทษอย่างยิ่ง เพราะเหตุว่าถ้าสะสมมากขึ้น ก็จะทำให้ยากแก่การที่ จะเป็นผู้ที่รู้แจ้งอริยสัจธรรมได้

คำสอนใดที่จะทำให้รู้ชัดในสภาพของจิต ซึ่งกำลังปรากฏ คำสอนนั้นก็ควรที่ จะพิจารณารับฟังและศึกษาต่อไป เพื่อประโยชน์แก่การเจริญกุศล จนกระทั่งสามารถ ที่จะดับกิเลสได้

ในขณะนี้ซึ่งทุกคนมีโอกาสได้ฟังพระธรรม จะเข้าใจมากน้อยเท่าไร ก็ต้องฟังต่อไปอีกเรื่อยๆ ชาตินี้ยังไม่ถึงการรู้แจ้งเป็นพระอริยบุคคลชาติหน้า ต้องฟังอีก ถ้ามีโอกาสได้ฟังพระธรรม เกิดในประเทศที่สมควร ก็ขอจงฟัง พระธรรมต่อไป จนกว่าจะประจักษ์แจ้งลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง

สภาพที่ทำให้ต้องเกิดอีกนั้นมีอยู่อย่างเดียว คือ กิเลสทั้งหลาย ถ้าดับกิเลส จะดับทุกข์ทั้งหมด ไม่ต้องลำบาก หรือว่าเห็นภัยต่างๆ ของชีวิต เพราะเหตุว่า ไม่ต้องเกิด ไม่ต้องเห็น ไม่ต้องได้ยิน ไม่ต้องลำบาก ไม่ต้องทุกข์ยาก ไม่ต้องวิตก ไม่ต้องกังวลใดๆ ทั้งสิ้น แต่ว่าต้องเป็นผู้ที่ได้ฟังพระธรรม มิฉะนั้นแล้วก็ไม่สามารถ เห็นภัยของกิเลสได้เลย เพราะเหตุว่าทุกคนที่มีความพอใจในรูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส ในโผฏฐัพพะ ไม่เบื่อ ไม่มีการที่จะเบื่อรูป เบื่อเสียง เบื่อกลิ่น เบื่อรส เบื่อโผฏฐัพพะเลย

มงคลประการที่ ๑ คือ เว้น ไม่คบคนพาล เพราะเหตุว่า ใครจะประมาทอย่างไร ก็ตาม ว่าเก่ง ว่าเลิศ ว่าดี แต่อาศัยการสมาคม การคุ้นเคยทีละเล็กทีละน้อย ในที่สุดแม้ความเห็นก็เปลี่ยนไปได้ การกระทำต่างๆ ก็เปลี่ยนไปได้เหมือนกัน มิฉะนั้นจะไม่ทรงแสดงมงคลข้อที่ ๑เลย คือ เว้น ไม่คบคนพาล

ความเป็นผู้ประมาทในการฟังพระธรรมก็เป็นไปตามกำลังของกิเลส ซึ่งไม่มีใครจะบังคับบัญชาได้ทุกกาลสมัย แม้ในครั้งที่พระผู้มี พระภาคยังไม่ปรินิพพาน ทั้งๆ ที่บุคคลในสมัยนั้นมีโอกาสได้ไปเฝ้า ได้ฟังพระธรรมจากพระโอษฐ์ แต่ก็มีผู้ที่ประมาท ไม่ไปเฝ้าเพื่อที่จะ ฟังพระธรรม

ถ้ายังมีกิเลส ก็ยังต้องเกิดอีก จำไว้แค่นี้เอง และถ้าเป็นพระอรหันต์ ตายแล้ว จะไม่เกิดอีกเลย ที่เราใช้คำว่า “ปรินิพพาน” ถ้าปรินิพพาน คือ ไม่มีการเกิดอีกเลย ดับหมดทั้ง ๕ ขันธ์ ใช้ค่าว่า “ขันธปรินิพพาน” (ดับโดยรอบซึ่งขันธ์)

ปัญญาสามารถทำให้เข้าใจถูกต้องว่า อกุศลเป็นโทษแน่นอน ในขณะที่เกิดอกุศลเกิดทำร้ายใคร? ทำร้ายจิตที่กำลังเป็นอกุศลในขณะนั้น แล้วยังทำร้ายต่อไปถึงคนอื่นอีกมากมายตามกำลังของอกุศลนั้นๆ

เมตตา คือ ความเป็นมิตร ความเป็นเพื่อน ความหวังดี ความปรารถนาดี ถ้าเราเป็นเพื่อนกับใคร จะสังเกตได้เลยว่า เราคิดถึงแต่จะให้ประโยชน์กับเขา ไม่เคยคิดที่จะเบียดเบียนทำร้ายเลย นั่นคือลักษณะของเพื่อนจริงๆ ซึ่งความจริงแล้วก็เป็นสภาพของธรรมชนิดหนึ่ง คือ เมตตา ในภาษาบาลี ซึ่งภาษาไทยก็ใช้คำว่า “มิตร” หรือ “เพื่อน” เพราะฉะนั้นเวลาไหนที่เราเกิด หวังดีต่อใคร ให้ทราบว่าสภาพธรรมนั้นเกิดขึ้นกำลังทำกิจหวังดี

ธรรมทั้งหมด ทั้งพระไตรปิฎกและอรรถกถา เพื่อให้เข้าใจลักษณะของ สภาพธรรมะชัดเจนขึ้น เพื่อจะได้มีเครื่องปรุงสำหรับปัญญาที่จะละการยึดถือ สภาพธรรมที่กำลังปรากฏว่าเป็นเราหรือว่าเป็นตัวตน

รู้จุดประสงค์ของการฟังพระธรรมว่า เพื่อให้ปัญญารู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ไม่ใช่เพื่อเหตุอื่นเลยสักประการเดียว ทั้งการฟังธรรม การแสดงธรรม และกุศล ทุกประการ เพื่อให้ปัญญาเจริญขึ้น เกื้อกูลเป็นสังขารขันธ์ปรุงแต่งให้สามารถพิจารณา ละการยึดถือสภาพธรรมที่ปรากฏว่าเป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวตนได้ ควรที่จะได้ทราบเรื่องความสลับซับซ้อน ความมากมายของกรรมในสังสารวัฏฏ์ ซึ่งยังติดตามให้ผลแม้ในปัจจุบันชาตินี้ได้ โดยที่บุคคลหนึ่งบุคคลใดไม่สามารถจะรู้ ได้เลยว่า แต่ละเหตุการณ์ที่เกิดกับท่าน ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายกุศลวิบากหรือ อกุศลวิบากนั้นเป็นผลของกรรมใดในชาติใด เพราะเหตุว่าแม้ในชาตินี้เอง แต่ละท่านต่างก็ได้ทำกรรมไม่น้อยเลย ทั้งที่เป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรม เฉพาะในชาตินี้ชาติเดียว เมื่อรวมในชาติก่อนๆ ย้อนไปอีก ก็จะเห็นได้ว่า กรรมยังมีอีกมากมายเหลือเกินที่จะทำให้สังสารวัฏฏ์ยาวนานต่อไป

ดี คือ กุศลเกิดขึ้น ถ้าอกุศลเกิดแล้ว จะบอกว่าดีได้อย่างไร ทุกข์ใจหนาแน่นมาก ถ้าไม่มีกุศลเกิด เข้าใจ คือ เข้าใจไม่เข้าใจ คือ ไม่เข้าใจ แต่ไม่ควรคิด (ธรรม) เอง

ฟังไว้ เข้าใจไว้ เพื่อจะได้ไม่เข้าใจผิด ขณะที่ฟังพระธรรม คิดถึงเรื่องอื่น ก็ไม่เข้าใจ และถ้าคิดเอง ก็ผิดอีก

สิ่งที่มีค่าที่สุด คือ คำของพระพุทธเจ้า

ขอเชิญผู้ศึกษาพระธรรมร่วมกัน (สหายธรรม) ร่วมแบ่งปันธรรมด้วยครับ

ขอเชิญคลิกอ่านย้อนหลังครั้งที่ผ่านมาได้ที่นี่ครับ

ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๖๑

...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...