ไม่ทำให้แจ้ง -ไม่ใคร่ครวญเนื้อความ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขอเรียนถามค่ะ ถึง ความหมายของข้อความ โดยยกมาถาม ต่อเนื่องจาก บ่นเพ้อธรรมะ และขอทราบชื่อธรรมะด้วยค่ะ
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่มที่ ๔๗ - หน้าที่ ๒๗๐ บ่นเพ้อธรรม [มหาวิภังค์]
บุคคล ไม่ทำให้แจ้ง ซึ่ง ธรรม แม้ ๒ อย่าง ด้วยปัญญาของตนแล้ว และ ไม่ใคร่ครวญเนื้อความ แม้สักว่า คำว่า อนิจจัง คำว่า ทุกขัง และ คำว่าอนัตตา ในสำนักของ บุคคลผู้เป็นพหูสูตทั้งหลาย ไม่รู้อยู่ เพราะความที่ ตน ไม่รู้ได้ ด้วยตนเอง และชื่อว่า ยังข้ามความสงสัย ไม่ได้ เพราะตนยังไม่ได้ พิจารณา ใคร่ครวญ แล้ว อาจเพื่อจะ ทำบุคคลอื่น ให้เพ่งเล็ง คือ ให้เพ่งพินิจ ได้อย่างไรดังนี้ ในข้อนี้ ผู้ศึกษา พึง ระลึกถึง สุตตบท มีอาทิ อย่างนี้ว่า ดูก่อนจุนทะผู้นั้นแล ชื่อว่า บ่นเพ้ออยู่ด้วยตนเอง ดังนี้
๑. ไม่ทำให้แจ้ง (ปัญญาไม่เกิด?)
๒. ไม่ใคร่ครวญเนื้อความ (วิตก-วิจารณ-มนสิการ?)
๓. ไม่ได้ พิจารณา ใคร่ครวญ (วิตก-วิจารณ-มนสิการ?)
๔. อาจเพื่อจะ ทำบุคคลอื่น ให้เพ่งเล็ง คือ ให้เพ่งพินิจ ได้อย่างไร (เพ่งเล็งคือ เพ่งพินิจคือ)
๕. บ่นเพ้ออยู่ด้วยตนเอง (อยู่ด้วยตนเอง คือ...)
ขอบพระคุณที่อนุเคราะห์ให้ได้รับความรู้ความเข้าใจค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ไม่ทำให้แจ้ง คือ ไม่ทำให้รู้ความจริงของสภาพธรรม
ไม่ใคร่ครวญเนื้อความ คือ อ่านพระธรรม แล้วตีตามพยัญชนะ แม้ตรวจสอบ ครอบคลุมทั้ง ๓ ปิฎก ไม่ใคร่ครวญเนื้อความที่ถูกต้องตามความเป็นจริง ที่สอดคล้องทั้งสามปิฎก เช่น จะทำ จะคิด จะใคร่ครวญ ลืมความเป็นอนัตตาและตามเหตุปัจจัย ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระธรรมทั้งหมดที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เป็นไปเพื่อปัญญาโดยตลอด ต้องฟังแล้วฟังอีกบ่อยๆ เนืองๆ เพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกจริงๆ ในสิ่งที่มีจริงๆ ที่เป็นธรรมแต่ละหนึ่งๆ ไม่ว่าจะได้ยินได้ฟังคำอะไรที่เป็นวาจาสัจจะที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส ก็ไม่ใช่เพียงแค่ได้ยินได้ฟังเท่านั้น ยังจะต้องไตร่ตรองพิจารณาใคร่ครวญตามที่ได้ยินได้ฟังด้วยว่า เป็นจริงอย่างไร ด้วยความละเอียดรอบคอบจริงๆ เป็นไปตามธรรม ไม่ใช่คิดเอง ซึ่งทั้งหมดก็คือธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัยไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
