ถาม พระสูตร อนัตตลักขณสูตร
ขอกราบ ท่านอาจารย์ สุจินต์ บริหารวนเขตต์ อย่างสูง
ผมมีข้อสงสัยที่ไม่เข้าใจอยู่ในความหมาย ที่ไม่เข้าใจในคำ หรือ สำนวนของพระสูตร อนัตตลักขณสูตร ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า อดีต-อนาคต-ปัจจุบัน ก็ดี ภายในหรือภายนอก หยาบหรือละเอียด เลวหรือประณีต ไกลหรือใกล้ ให้เธอเห็นอย่างนี้ว่า นั้นไม่ใช่ของเรา นั้นไม่เป็นเรา นั้นไม่ใช่ตนของเรา ขอท่านช่วยอธิบายให้ด้วยครับ ขอขอบพระคุณอย่างสูง ครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
แสดงถึงความเป็นจริงของธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย หรือ ที่เรียกว่า ขันธ์ เกิดแล้วดับไม่กลับมาอีกเลย สภาพธรรมที่เกิดแล้วดับแล้วเป็นอดีต สภาพธรรมที่กำลังเกิดปรากฏยังไม่ดับไป เป็นปัจจุบัน และสภาพธรรมที่ยังไม่เกิด เมื่อได้เหตุปัจจัยก็เกิดขึ้น เป็นอนาคต สำคัญที่ความเข้าใจตั้งแต่ต้นว่า สิ่งที่มีจริงๆ นั้น เป็นสิ่งที่มีจริงๆ และมีจริงๆ ในขณะนี้ ไม่พ้นไปจากสิ่งที่มีจริงๆ เลย และสิ่งที่มีจริงๆ ที่เกิดขึ้นเป็นไปในขณะนี้ ถ้าเรียกชื่อก็เป็นขันธ์แต่ละอย่างๆ เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่เที่ยงไม่ยั่งยืน เกิดแล้วดับไม่กลับมาอีกเลย ความหยาบ ความประณีต ไกล ใกล้ เป็นต้น ซึ่งเป็นความเป็นจริงของธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้และทรงแสดง ตามความเป็นจริง เช่น ขณะที่กุศลจิตเกิด กับ ขณะที่อกุศลจิต เกิด ก็ต่างกัน รูปธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไปในชีวิตประจำวัน กับ รูปที่มีจริง แต่ไม่ปรากฏในชีวิตประจำวัน ก็ต่างกัน เป็นต้น แสดงให้เห็นถึงความเป็นจริงของสภาพธรรมที่เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคลไม่ใช่ตัวตน (อนัตตา) เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุปัจจัย แล้วก็ดับไป ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ใครๆ จะบังคับสภาพธรรมใดที่เกิดแล้วไม่ให้ดับไป ไม่ได้
ขันธ์ ก็ไม่พ้นไปจากนามธรรม กับ รูปธรรม นามธรรมก็ได้แก่ จิต และเจตสิกธรรมที่เกิดร่วมด้วย รูปธรรม เป็นสภาพธรรมที่ไม่รู้อะไร มีจริง เกิดขึ้นจากสมุฏฐานของตนๆ รูปธรรมที่ปรากฏในชีวิตประจำวัน เป็นประจำ ที่สามารถรู้ได้ ก็ไม่พ้นไปจาก สี เสียง กลิ่น รส และสภาพธรรมที่ปรากฏทางกาย (เย็น ร้อน อ่อน แข็ง ตึง ไหว) ก็ต้องค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกในสภาพธรรมที่มีจริง ไปทีละเล็กทีละน้อย
การที่จะเข้าใจความเป็นจริงของสภาพธรรมที่มีจริงได้ ก็ต้องอาศัยการฟังพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เพราะสิ่งที่มีจริงทุกอย่างควรรู้ยิ่ง เพราะเป็นสิ่งที่มีอยู่จริงๆ สามารถศึกษาและรู้ตามความเป็นจริงได้ ครับ
ขอเชิญคลิกศึกษาเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ
ถอดคำบรรยายธรรม-- ขันธ์ ๕ ตามความเป็นจริง--
รูปขันธ์ อดีต อนาคต ปัจจุบัน [วิภังค์]
ปัญจวัคคียสูตร .. อนัตตลักษณะ
ขอเชิญคลิกชมรายการบ้านธัมมะ ที่อธิบายปัญจวัคคียสูตร หรือ อนัตตลักขณสูตร ที่นี่ครับ
รายการบ้านธัมมะ 16 กันยายน 2558
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
