พระรากขวัญ พระบรมสารีริกธาตุจากศรีลังกา
พระรากขวัญคือพระบรมสารีริกธาตุส่วนใด มีประวัติความเป็นมาอย่างไร ขณะนี้ประดิษฐานอยู่ที่ใดครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระพุทธเจ้าเมื่อปรินิพพาน ก่อนนั้นทรงอธิษฐานให้พระบรมสารีริกธาตุให้กระจัดกระจาย เพื่อสัตว์โลกได้บูชา เกิด กุศล มีสวรรค์ไปในเบื้องหน้า ซึ่ง พระบรมสารีริกธาตุที่ไม่กระจัดกระจาย เป็นองค์ใหญ่ มี เจ็ดองค์ ดังนี้ พระเขี้ยวแก้ว ๔ พระรากขวัญ ๒ พระอุณหิส ๑
[เล่มที่ 13] พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค เล่ม ๒ ภาค ๑ - หน้าที่ 456
ส่วนพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอธิษฐานพระธาตุให้กระจายว่า เราอยู่ได้ไม่นานก็จะปรินิพพาน ศาสนาของเรายังไม่แพร่หลายไปในที่ทั้งปวงก่อน เพราะฉะนั้น เมื่อเราแม้ปรินิพพานแล้ว มหาชนถือเอาพระธาตุแม้ขนาดเท่าเมล็ดพันธุ์ผักกาดทำเจดีย์ในที่อยู่ของตนๆ ปรนนิบัติ จงมีสวรรค์เป็นที่ไปในเบื้องหน้า. ถามว่า พระธาตุอย่างไหนของพระองค์กระจัดกระจายอย่างไหนไม่กระจัดกระจาย. ตอบว่า พระธาตุ ๗ เหล่านี้คือ พระเขี้ยวแก้ว๔ พระรากขวัญ ๒ พระอุณหิส ๑ ไม่กระจัดกระจาย นอกนั้นกระจัดกระจาย.บรรดาพระธาตุเหล่านั้น พระธาตุเล็กๆ ทั้งหมดได้มีขนาดเท่าเมล็ดพันธุ์ผักกาด พระธาตุใหญ่ขนาดเท่าเมล็ดข้าวสารหักกลาง พระธาตุขนาดใหญ่ยิ่งมีขนาดเท่าเมล็ดถั่วเขียวหักกลาง มหาชนถือเอาพระธาตุแม้ขนาดเท่าเมล็ดพันธ์ผักกาด ทำเจดีย์ในที่อยู่ของตนๆ ปรนนิบัติ จงมีสวรรค์เป็นที่ไปในเบื้องหน้า นี่เป็นหลักฐานที่ การบูชาพระธาตุมีสวรรค์เป็นที่ไปในเบื้องหน้า
ซึ่งพระรากขวัญ หรือ กระดูกไหปลาร้า มีสององค์ คือ ด้านซ้ายและด้านขวา ตามหลักฐานที่ปรากฎในพระไตรปิฎก แสดงถึงพระรากขวัญเบื้องขวา แรกเดิมที อยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ท้าวสักกะรักษา ต่อมา เมื่อพระศาสนาเจริญรุ่งเรือง ที่ศรีลังกา สุมนสามเณร จึงอันเชิญมาประดิษฐานที่ประเทศศรีลังกา ครับ แต่ พระรากขวัญเบื้องซ้าย ไม่ได้แสดงประวัติหลักฐานไว้ในพระไตรปิฎก ว่าอยู่ที่ไหนครับ
พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ปฐมภาค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 143
สามเณร ได้ยินว่า พระองค์มีพระธาตุอยู่ในพระหัตถ์ ๒ องค์ คือ พระทันตธาตุเบื้องขวา ๑ พระธาตุรากขวัญเบื้องขวา ๑ ฉะนั้นขอให้มหาบพิตรทรงบูชาพระทันตธาตุเบื้องขวา แต่ทรงพระราชทานพระธาตุรากขวัญเบื้องขวาแก่อาตมภาพ. ท้าวสักกะจอมเหล่าเทพตรัสว่า ดีละ ท่านผู้เจริญ! แล้วทรงเปิดพระสถูปแก้วมณีประมาณ ๑ โยชน์ ได้นำพระธาตุรากขวัญเบื้องขวาออกมาแล้ว ถวายแก่สุมนสามเณร. สุมนสามเณรนั้น รับเอาพระธาตุนั้นแล้วประดิษฐานไว้ ในเจติยบรรพตนั่นแล.
สามารถอ่านประวัติพระรากขวัญเบื้องขวาได้ที่นี่ครับ
ประวัติความเจริญทางพระพุทธศาสนาของศรีลังกา ตอนที่ 5
ประวัติความเจริญทางพระพุทธศาสนาของศรีลังกา ตอนที่ 6 [ถูปาราม]
พระมหาเจดีย์ถูปาราม ศรีลังกา ประดิษฐานพระรากขวัญเบื้องขวา
ขออนุโมทนา
