การเพ่งโทษ ติเตียน และโพนทะนาพระภิกษุที่ประพฤติผิดพระธรรมวินัย ทำอย่างไร
หน้าที่ของคฤหัสถ์คือ เมื่อเห็นพระภิกษุประพฤติผิดพระธรรมวินัย เราก็จะต้องเป็นผู้ที่เพ่งโทษ ติเตียน และนำไปโพนทะนาตามพระธรรมวินัย แต่เนื่องจากยุคสมัยเปลี่ยนไปคือไม่ค่อยมีคนที่จะศึกษาพระธรรม จึงไม่มีผู้ที่จะว่ากล่าวตักเตือนพระภิกษุ ดังนั้นในฐานะที่เราเป็นผู้ศึกษาพระธรรม เมื่อเห็นพระภิกษุประพฤติผิด เราก็ต้องเป็นผู้ที่จะเดินเข้าไปว่ากล่าวตักเตือนด้วยเมตตาและหวังดีต่อพระศาสนา แต่ในการว่ากล่าวตักเตือนนั้นเราจะมีวิธีการอย่างไรเพราะเหตุว่ามีพระภิกษุจำนวนมากที่หนีบวชเพื่อหลบคดีทางกฎหมาย แต่ไม่ใช่พระภิกษุในพระธรรมวินัยจริงๆ เป็นมารศาสนา เมื่อเราเข้าไปว่ากล่าวตักเตือน ตัวเราเองอาจได้รับอันตรายได้ เช่นถูกท่านรุมทำร้าย เป็นต้น ดังนั้นจึงเป็นเรื่องที่น่าคิดเป็นอย่างยิ่งว่าเราจะมีวิธีการอย่างไรในการดำรงพระศาสนา เราจะมีวิธีการอย่างไรในการว่ากล่าวตักเตือนพระภิกษุที่ประพฤติผิดแล้วไม่เป็นอันตรายต่อตัวเราเอง ขอให้ท่านอาจารย์ลองยกตัวอย่างสถานการณ์ที่พระภิกษุประพฤติผิดพระธรรมวินัยพร้อมทั้งวิธีการว่ากล่าวตักเตือนในขณะนั้นว่า ถ้าเป็นเราควรจะกล่าวว่าอย่างไร
การกล่าวตักเตือน ต้องด้วยจิตเมตตา รู้จักกาละ และ กล่าวให้ถูกต้องเหมาะสม เพราะฉะนั้น เมื่อเห็นพระภิกษุประพฤติไม่เหมาะสม คฤหัสถ์ ก็สามารถกล่าวพระธรรม ที่ถูกต้อง โดยไม่ได้มุ่งหมาย ว่า หมายถึง ตัวท่าน แต่กล่าวในพระวินัยปิฎกว่า พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ว่า เงินและทองสมควรกับผู้ใด กามคุณก็สมควรกับผู้นั้น เป็นต้น ให้ท่านคิด แต่ไม่กล่าวตักเตือนโดยตรง ครับ ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สิ่งสำคัญคือศึกษาพระธรรมวินัยให้เข้าใจ ถึงจะสามารถเข้าใจได้ว่า อะไรคือสิ่งที่ถูกต้องตามพระธรรมวินัย อะไรคือสิ่งที่ผิด ไม่เป็นไปตามพระธรรมวินัย เป็นกิจของปัญญาที่ทำหน้าที่เข้าใจถูกเห็นถูกตามความเป็นจริง เมื่อเข้าใจอย่างถูกต้องตามความเป็นจริงแล้ว ก็กล่าวประกาศความจริง กระจายในสิ่งที่ถูกต้องให้ได้ทราบโดยทั่วกันในทุกที่ทุกสถาน ว่า ความจริงเป็นอย่างไร ก็เป็นการช่วยให้ผู้อื่นได้เข้าใจอย่างถูกต้อง และโดยส่วนตัวของผู้ที่ล่วงละเมิดพระวินัยจะมีความสำนึกหรือไม่ ก็เป็นเรื่องของผู้นั้น สำหรับคฤหัสถ์ผู้ที่มีความเข้าใจอย่างถูกต้อง ก็จะไม่ทำในสิ่งที่ผิด แต่จะทำในสิ่งที่ถูกต้องเท่านั้น ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
เรียนถามท่านอาจารย์เพิ่มเติมค่ะ ตามความคิดเห็นที่ 1 สามารถใช้วิธีเขียนใส่กระดาษส่งให้พระภิกษุที่ท่านมาบิณฑบาตแต่รับเงินทอง แทนการกล่าวได้ไหมคะ ขอบพระคุณและขออนุโมทนาค่ะ
เรียนถามท่านอาจารย์เพิ่มเติมค่ะ ตามความคิดเห็นที่ 1 สามารถใช้วิธีเขียนใส่กระดาษส่งให้พระภิกษุที่ท่านมาบิณฑบาตแต่รับเงินทอง แทนการกล่าวได้ไหมคะ ขอบพระคุณและขออนุโมทนาค่ะ
ไม่มีความผิดอยู่แล้วสำหรับการกระทำอย่างนั้น ครับ ซึ่งไม่ใช่การสอนพระภิกษุ เป็นการแสดงความจริง ตรงตามพระธรรมวินัยที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง มุ่งประโยชน์เกื้อกูล เห็นใจพระภิกษุที่ท่านจะต้องไปเกิดในอบายภูมิอันเนื่องมาจากการล่วงละเมิดพระวินัยแล้วไม่เห็นโทษ ไม่ปลงอาบัติ, เกิดเป็นมนุษย์ชีวิตสั้นแสนสั้น แต่ถ้าไปเกิดเป็นสัตว์นรก หรือเกิดเป็นเปรตแล้ว ความทุกข์ทรมาน ยาวนานมากๆ แต่ผลจากการที่เราได้เกื้อกูลแล้วจะเป็นอย่างไรก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง ครับ