ผมยังไม่เข้าใจเรื่องจิตอยากถามท่านอาจารย์ ครับ
ความรู้สึก-ความจำ-ความคิด-เกิดขึ้นพร้อมกันหรือไม่ครับอยากรู้วิถีจิตครับช่วยอธิบายให้กระจ่างด้วยครับ ขอบพระคุณครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
-ความรู้สึก คือ เวทนาเจตสิก เป็นสภาพธรรมที่รู้สึกในอารมณ์ เมื่อจิตรู้อารมณ์อะไร เวทนาก็เกิดร่วมด้วยตามควรแก่จิตขณะนั้นๆ เสวยอารมณ์นั้นๆ
-จิต เป็นสภาพธรรมที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์ ทุกขณะไม่เคยขาดจิตเลย มีจิตเกิดดับสืบต่อกันอย่างไม่ขาดสาย จิตขณะหนึ่งเกิดแล้วดับไปเป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดสืบต่อทันที
-คิด มีจริง ต้องเป็นสภาพรู้ธาตุรู้ เพราะรูปธรรมคิดไม่ได้ เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัยไม่มีอะไรเลย ที่เกิดมาลอยๆ สภาพธรรมที่มีจริงๆ ที่เป็นสภาพธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ในขณะนั้นต้องมีสิ่งที่ถูกคิดจะเป็นเรื่องราวต่างๆ ก็ได้ เป็นต้น ขณะนั้น ต้องมีจิตซึ่งเป็นสภาพธรรมที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์ และมีเจตสิกประการต่างๆ ที่เกิดร่วมด้วย ในขณะที่คิด ไม่ได้ปราศจากจิตและเจตสิกเลย
ดังนั้น จากประเด็นคำถาม ก็สามารถพิจารณาได้ว่า ในขณะที่คิดนั้น ทั้งความรู้สึก ก็เกิดด้วย และก็ต้องมีจิต (และเจตสิกธรรมที่เกิดร่วมด้วย) จึงคิดได้ ทั้งหมดเป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่เรา ปัญญาที่ได้อบรมแล้ว สามารถเข้าใจถูกตรงตามความเป็นจริงได้ว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เราจึงต้องค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ ศึกษา สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูก ไปทีละเล็กทีละน้อย จากการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรมเป็นปกติในชีวิตประจำวัน ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
ชีวิตที่เกิดแล้วก็เป็นไปตามกรรมแต่ละขณะ บางครั้งสุข ทุกข์ เลือกที่จะให้สุขตลอด หรือทุกข์ตลอดย่อมไม่ได้ แต่ละหนึ่งเป็นไปตามการสะสม รู้เช่นนี้ก็ต้องฟังพระธรรม แล้วค่อยๆ เข้าใจ ขัดเกลาความไม่รู้ไป
ขอเรียนถามต่อไปครับเพราะไม่เข้าใจ อันว่าความจำเป็น (สัญญาขันธ์) ความรู้สึกเป็น (เวทนาขันธ์) ความคิดเป็น (สังขารขันธ์) ใช่ไหมครับ แสดงว่าเจตสิกธรรมทั้ง 3 สามารถเกิดพร้อมกันกับจิตได้ทั้ง 3 ขันธ์พร้อมกันใช่ไหมครับ ขอเรียนถามอาจารย์ด้วยครับ ขอบพระคุณ สาธุ ครับ
ขอเรียนถามต่อไปครับเพราะไม่เข้าใจ อันว่าความจำเป็น (สัญญาขันธ์) ความรู้สึกเป็น (เวทนาขันธ์) ความคิดเป็น (สังขารขันธ์) ใช่ไหมครับ แสดงว่าเจตสิกธรรมทั้ง 3 สามารถเกิดพร้อมกันกับจิตได้ทั้ง 3 ขันธ์พร้อมกันใช่ไหมครับ ขอเรียนถามอาจารย์ด้วยครับ ขอบพระคุณ สาธุ ครับ
ความจำเป็นสัญญาขันธ์ ความรู้สึก เป็นเวทนาขันธ์ คิดนึก (เป็นจิต และเจตสิกที่เกิดร่ามด้วย เช่น วิตักกเจตสิก เป็นต้น ดังนั้น จิต เป็นวิญญาณขันธ์ เจตสิกต่างๆ ที่เกิดร่วมด้วย เป็นสังขารขันธ์) ดังนั้น ในขณะที่คิดนึกเกิดขึ้น ในจิตขณะนั้น ก็ประกอบกันทั้งสัญญาขันธ์ เวทนาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ ซึ่งเป็นธรรมที่มีจริงๆ ทั้งหมด เกิดเพราะเหตุปัจจัย ครับ
