ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๒๖๓

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขออนุญาตแบ่งปันข้อความธรรม (ปันธรรม) ที่ได้จากการฟังพระธรรมจากท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ในแต่ละครั้ง รวบรวมเป็นธรรมเตือนใจเพื่อศึกษาและพิจารณาร่วมกัน เพื่อความเข้าใจธรรม (ปัญญ์ธรรม) ตามความเป็นจริง ซึ่งเป็นข้อความที่สั้นบ้าง ยาวบ้าง แต่ก็มีอรรถที่สมบูรณ์ พอที่จะเข้าใจได้ควรค่าแก่การพิจารณาอย่างยิ่ง ดังนี้

ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๒๖๓

~ ผู้ที่ยังไม่สามารถจะตัดขาดสละความยินดีพอใจในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ (สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย) ได้ ย่อมมีการแสวงหารูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะที่พอใจ ตามความพอใจ ซึ่งก็จะต้องอาศัยเงินและทองเป็นปัจจัยในการที่จะแสวงหารูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ เพราะฉะนั้น ผู้ที่เห็นโทษของรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และสามารถที่จะสละชีวิตของคฤหัสถ์ไปสู่ชีวิตของบรรพชิต ก็ย่อมจะต้องไม่ยินดีในการรับเงินและทองด้วย เพราะเมื่อต้องการจะสละรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ก็จะต้องสละเงินและทอง ปัจจัยที่จะให้ได้รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะด้วย

~ ผ้าเหลือง ไม่ได้เป็นพระภิกษุ ผ้าเหลืองไม่ทำให้ใครเป็นพระภิกษุด้วย แต่พระธรรมวินัยที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงไว้แล้วต่างหากที่ทำให้บุคคลผู้รักษาพระธรรมวินัย เป็นพระภิกษุ

~ ภิกษุใด ที่ไม่ศึกษาธรรมและไม่ประพฤติตามพระวินัย ผู้นั้น ไม่ใช่ภิกษุในธรรมวินัย, ให้พุทธบริษัททั้งหลายได้รู้ความจริงเพื่อที่จะได้ไม่หลงเข้าใจผิดแล้วก็ควรจะรู้ในความจริง ในเหตุผลในสิ่งซึ่งไม่มีในพระธรรมเช่น ผ้ายันต์ ไม่มี ตะกรุด ไม่มี อิทธิปาฏิหาริย์หลอกลวงคน ไม่มี เพราะเหตุว่าต้องเป็นผู้ที่ตรงต่อความเป็นจริง ว่าธรรมต้องเป็นเหตุและเป็นผล อยู่ดีๆ ผ้าผืนหนึ่งจะกลายเป็นผ้าวิเศษไปได้อย่างไรใครสามารถจะไปบันดาลให้ผ้านั้นวิเศษได้ เพราะฉะนั้น ไม่เป็นไปตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้วทำทำไม จุดประสงค์ที่ทำเพื่ออะไร? ไม่เป็นการขัดเกลากิเลสเพราะฉะนั้น ผู้นั้น ไม่ใช่พระภิกษุในพระธรรมวินัย

~ การเป็นผู้ตรงต่อสภาพของการเป็นภิกษุ จะต้องเป็นไปตามลักษณะของสมณเพศ แต่ถ้าเกิดคิดที่จะทำหน้าที่ของพวกคฤหัสถ์ เช่น ช่วยกันนำข่าวสารอันเป็นหน้าที่ทูต หรือว่ากระทำกิจการงานต่างๆ (ของคฤหัสถ์) นั่น ไม่ใช่ลักษณะของบรรพชิตแล้ว เพราะฉะนั้น นั่น ก็ไม่ใช่เป็นผู้ที่ตรงต่อสมณวิสัย (ความเป็นบุคคลผู้สงบ)

~ ภิกษุ มีกิจ คือ การศึกษาธรรม ปฏิบัติธรรม เผยแพร่ธรรมที่เป็นประโยชน์เพื่อการขัดเกลา เพื่อการดับกิเลส

~ บรรพชิตต่างกับฆราวาส เมื่อมีเจตนาที่จะขัดเกลากิเลสในเพศของบรรพชิต ก็จะต้องมีการประพฤติปฏิบัติที่เหมาะสม ควรแก่เพศบรรพชิตด้วย

~ พระวินัยแต่ละข้อๆ เป็นไปเพื่อการขัดเกลากิเลสอย่างยิ่งกิจใดที่ภิกษุทำไม่ได้ ต้องไม่ทำแต่ถ้าทำ หมายความว่าไม่เคารพในพระศาสดาและกล้าที่จะทำในสิ่งที่ไม่เหมาะไม่ควร เพราะฉะนั้น จึงเป็นสิ่งที่เป็นอันตรายอย่างยิ่งเพราะว่า บวชทำไม? เพื่อศึกษาพระธรรม ของใคร? ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเห็นว่าความประพฤติทางกาย ทางวาจาอย่างไรเป็นการขัดเกลากิเลส ก็ตรงกับความประสงค์ของผู้ที่บวช เพื่อขัดเกลากิเลสเพราะฉะนั้น ต้องมีความเคารพในพระวินัยด้วย

~ เป็นพระ แล้วไม่ศึกษาธรรม ไม่รักษาพระวินัย แล้วเป็นพระได้อย่างไร?

~ พระวินัยบัญญัติทั้งหมด เป็นคำของใคร? เป็นคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า แล้วการกล่าวคำตามพระวินัยและพระธรรม ว่าร้ายใครหรือเปล่า? หรือว่าเป็นการประกาศความจริงให้รู้ว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระมหากรุณาแสดงธรรมและการขัดเกลากิเลสในเพศบรรพชิตโดยต้องประพฤติปฏิบัติตามพระวินัยด้วย

~ เมื่อมีอัธยาศัยใหญ่สามารถที่จะสละเพศคฤหัสถ์ได้ ก็ต้องมุ่งหน้าต่อการที่จะขัดเกลากิเลสในเพศบรรพชิต นอกจากเพื่อประโยชน์ของตนเองแล้ว ยังเพื่อประโยชน์ของบุคคลอื่น ซึ่งเขาแม้จะถวาย (ให้) สิ่งของที่เหมาะควรแก่เพศบรรพชิต ยังต้องกราบไหว้บูชาคุณความดี ที่สามารถที่จะสละกิจของคฤหัสถ์ทั้งหมดแล้วทำกิจที่ใหญ่กว่านั้น เป็นประโยชน์กว่านั้น คือ ศึกษาพระธรรมวินัย ซึ่งยาก ละเอียด ลึกซึ้งเพื่อใคร? เพื่อตนเองและสงเคราะห์บุคคลอื่นซึ่งไม่มีเวลาที่จะเป็นกุศลตั้งแต่ตื่นจนหลับเหมือนอย่างบรรพชิตต้องมีความสำนึกอย่างนี้ จึงสมควรแก่การกราบไหว้ของผู้ที่เป็นคฤหัสถ์ทั้งหลาย

~ สิ่งที่ไม่ถูกต้อง ก็แก้ไขได้ ดีกว่าทิ้งไว้

~ ถ้าไม่เข้าใจธรรมจะประพฤติปฏิบัติขัดเกลากิเลสได้อย่างไร

~ ความเข้าใจของเราแต่ละคน ก็เป็นส่วนที่จะทำให้พระธรรมวินัย ดำรงไป เท่าที่ยังมีคนศึกษาและเข้าใจพระธรรม

~ ประเทศใดก็ตาม มีทรัพย์สินเงินทอง มั่งคั่ง มีวัตถุอะไรต่างๆ ก็ตาม แต่เป็นคนเลวทั้งประเทศ ดีไหม? ไม่ดี แล้วทำอย่างไร คนที่เลว คนที่ทุจริต จะดีขึ้น ถ้าไม่ได้รู้ความจริงว่า เลว คือ เลว ปัญญา (ความเข้าใจถูกเห็นถูก) เท่านั้น ที่จะเห็นว่า ไม่ควรทำ เพราะเหตุว่าเป็นสิ่งที่ไม่ดี นำโทษมาให้

~ ถ้าเข้าใจธรรมแล้ว มีหรือที่บุญกุศลจะไม่เกิดเพิ่มขึ้น

~ กิเลสทั้งหลาย เป็นภัยที่ยิ่งใหญ่ โดยเหตุที่ว่าอยู่ภายในตัวเอง ไม่ได้อยู่ไกลเลย เป็นสิ่งไม่ดีที่มีอยู่ในจิตใจ เป็นเหตุให้กระทำอกุศลกรรมต่างๆ และก็จะเป็นผู้ได้รับผลของอกุศลกรรมนั้นๆ เอง

~ ตัณหา (ความอยาก ความต้องการ) นี้ มีมาก ตลอดเวลา ตั้งแต่ลืมตา ตัณหาก็ไหลไปตามอารมณ์ที่ปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ

~ เรียนหนังสือเก่ง แต่ไม่รู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริงว่า ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน นั่น ไม่ชื่อว่าปัญญาเลย

~ ผรุสวาจา (คำพูดที่หยาบคาย) นั้น เป็นคำพูดที่ไม่มีประโยชน์เลย ถ้าเว้น ไม่พูดเสีย ก็จะมีประโยชน์กว่ามากมายทีเดียว เพราะเหตุว่าไม่ว่าสิ่งใดจะเกิดขึ้น หรือว่าเกิดขึ้นแล้ว ก็เกิดขึ้นแล้ว เพราะฉะนั้น ถ้ามีเมตตา หรือใช้คำพูดที่เหมาะที่ควร ที่จะไม่ทำให้คนอื่นเดือดร้อนใจ โทมนัสเสียใจ

~ บุคคลโกรธตอบบุคคลผู้โกรธ ชื่อว่า เป็นคนเลวกว่าบุคคลผู้โกรธ (ก่อน) เพราะเหตุว่าคนผู้โกรธเป็นคนเลว เพราะมีอกุศลจิตเกิดขึ้น แต่บุคคลผู้โกรธตอบ ก็เป็นผู้ที่ทั้งๆ ที่เห็นว่าเป็นอกุศล ก็ยังมีอกุศลจิตเกิดด้วย

~ สำหรับเรื่องการบริสุทธิ์จากกิเลส หรือว่าการที่จะขัดเกลากิเลส ไม่ใช่อาศัยการปรากฏภายนอก เพราะเหตุว่าบางท่านมักจะตัดสินจากอาการที่ปรากฏทางภายนอก แต่เรื่องของปัญญาที่จะรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง เท่านั้น ที่จะทำให้ละคลายความไม่รู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ และสามารถที่จะละคลายขัดเกลากิเลส

~ ท่านที่ทราบว่า มีกิเลสมาก การที่จะขัดเกลา ละคลายจนถึงดับกิเลสได้ ต้องอาศัยการอบรมเจริญกุศลมากมายหลายประการ แต่ละท่านก็ต่างอัธยาศัยตามการสะสม เพราะฉะนั้น ท่านที่ขวนขวายในการที่จะขัดเกลาละคลายดับกิเลส ท่านก็พากเพียรที่จะเจริญกุศลเท่าที่ท่านสามารถจะกระทำได้

~ ก่อนฟังธรรม ไม่มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องสภาพธรรมตามความเป็นจริง เวลาที่เริ่มฟังใหม่ๆ ก็ยังไม่ค่อยจะเข้าใจนักในเรื่องของสภาพธรรม แต่พอฟังนานๆ เข้า มีเหตุปัจจัยที่จะให้เกิดความรู้ความเข้าใจเพิ่มขึ้น

~ คนที่เห็นโทษของอกุศล เห็นประโยชน์ของบุญ คือ การชำระล้างอกุศล จึงทำแต่สิ่งที่ดี ถ้าเข้าใจถูกต้อง ก็จะทำให้มีการชำระล้างจิตใจที่ไม่สะอาดจริงๆ แต่ไม่ใช่ต้องการอะไร เพราะถ้าต้องการ ก็เป็นการสะสมอกุศลต่อไปอีก ซึ่งไม่มีทางเลยที่จะเอาอกุศลนั้นๆ ออกไปได้ นอกจากความเห็นถูก ความเข้าใจถูก

~ ทุกวันนี้ ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรม เราบอกว่า เราเป็นชาวพุทธ แต่ชาวพุทธ คือ ผู้ที่รู้จักพระพุทธเจ้า ถ้าไม่รู้จักพระพุทธเจ้า เป็นชาวพุทธได้อย่างไร

~ ไม่ว่าจะเป็นยุคไหนสมัยไหน พระธรรม ไม่เปลี่ยน

~ ถ้าไม่เข้าใจและไม่เห็นโทษภัย ความติดข้องก็สามารถทำให้เกิดทุจริต

~ ในขณะที่พูดก็มีเมตตาจิต คือ มีความเป็นเพื่อน หวังดี คำพูดนั้นๆ ทำให้ผู้ได้ฟังรู้สึกอย่างไร ถ้าคนพูด พูดด้วยความหวังดีจริงๆ พูดด้วยความเมตตา ความเป็นเพื่อน รู้สึกสบายใจ ผู้นี้เป็นมิตรแน่นอน ไม่เป็นศัตรูเลย เพราะฉะนั้น แต่ละคำของเขาก็เต็มไปด้วยความหวังดีกับคนอื่น ซึ่งผู้ได้รับฟังคำพูดอย่างนั้นก็ต้องรู้สึก ไม่ได้ทำร้าย ไม่ได้ทำลาย ไม่ได้เป็นโทษใดๆ เลยทั้งสิ้น แต่ด้วยความหวังดี พูดคำจริงซึ่งเป็นประโยชน์ด้วย อีกอย่างหนึ่ง ก็คือ พูดน่าฟัง แม้เป็นคำจริง ถ้าพูดไม่น่าฟัง บางคนก็ไม่อยากฟัง

~ ถ้ายังไม่หมดกิเลส ยังมีเหตุที่จะทำให้คำร้ายๆ เกิด

~ ฟังธรรม เพื่อเข้าใจธรรม

~ สำหรับการพูดเท็จ ท่านจะเห็นได้ว่า ถ้าไม่ขัดเกลา ไม่บรรเทา ไม่เห็นว่าเป็นโทษ ไม่เห็นว่าเป็นอกุศลธรรมที่น่ารังเกียจ ก็ย่อมนำมาซึ่งทุจริตกรรมทุกประการได้ เวลาที่คิดทุจริต แม้แต่ก่อนที่จะกระทำ ก็ต้องอำพราง ต้องปกปิด ต้องพูดเท็จ เพื่อจะกระทำทุจริตกรรมนั้นให้สำเร็จลงไปได้ แม้ว่ากระทำแล้ว ก็ยังไม่ปรารถนาที่จะให้บุคคลอื่นเห็นรู้ว่าเป็นทุจริต ก็ยังต้องพูดเท็จ อำพราง ปกปิดต่อไปอีก

~ ถ้ายังเห็นว่ามุสาวาทเป็นเรื่องธรรมดา ไม่เพียรละ ไม่เพียรขัดเกลาแล้วละก็ ย่อมนำมาซึ่งทุจริตกรรมได้ทุกประการ

~ ถ้าเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาแล้วเป็นเรื่องของความเข้าใจถูกต้องทั้งหมด ไม่มีเรื่องอื่นเลย ต้องเป็นเหตุเป็นผล สามารถที่จะตอบได้ ในเหตุและในผล

~ ความเข้าใจพระธรรมเท่านั้น ที่จะทำให้ทำในสิ่งที่ถูกที่ควร

~ นับถือพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ต้องศึกษาธรรมให้เข้าใจ ถ้าไม่ศึกษาธรรมให้เข้าใจและไม่ประพฤติตาม คือ ไม่ขัดเกลากิเลส ก็ไม่ชื่อว่า นับถือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

~ เกิดมาแล้วต้องตาย ละจากโลกนี้ไป จะเป็นคนที่ดี จากไป หรือ จะเป็นคนที่ชั่ว จากไป?.

ขอเชิญผู้ศึกษาพระธรรมร่วมกัน (สหายธรรม) ร่วมแบ่งปันธรรมด้วยครับ

ขอเชิญคลิกอ่านย้อนหลังครั้งที่ผ่านมาได้ที่นี่ครับ

ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๒๖๒

...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...