สติสัมปชัญญะ

 
poweramnat
วันที่  1 ก.ค. 2562
หมายเลข  30986
อ่าน  1,090

กราบเรียนสอบถามท่านอาจารย์ครับ ท่านอาจารย์กล่าวว่า

เมื่อเห็นหรือได้ยินสิ่งใดแล้ว ก็รู้สภาพของเห็น ได้ยินเกิดขึ้น รู้ว่าไม่ใช่ตัวตน เป็นสติสัมปชัญญะ ประจักษ์แจ้งถึงสภาพของปรมัตถ์ เป็นปัญญาเกิดสะสม แทนที่จะเห็นหรือได้ยินแล้วเป็นเรื่องราว ตัวตน บุคคล ด้วยความไม่รู้ จากกระบวนการของสภาพธรรมที่กล่าวข้างต้นนี้ ผมอยากทราบต่อไปว่า ขณะที่เกิดสติสัมปชัญญะขึ้นนั้น เกิดขึ้นในขณะใดของวิถีจิ ครับ สติสัมปชัญญะที่เกิดขึ้นนี้ไปตัดหรือเกิดต่อจากขณะหรือวิถีจิตใดครับ (อาวัชนะจิต....ตทาลัมพนจิต) กราบขอบพระคุณครับ

  ความคิดเห็นที่ 1  
 
paderm
วันที่ 6 ก.ค. 2562

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

-เมื่อกล่าวถึงคำอะไร ก็ต้องมีความเข้าใจในคำนั้นๆ ให้ชัดเจนจริงๆ ก่อนอื่นก็ต้องกล่าวถึง สติ กับ สัมปชัญญะ ต่างก็เป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไป เป็นนามธรรม ไม่ใช่รูปธรรม สติ เป็นสภาพธรรมที่ระลึกเป็นไปในกุศล เกิดร่วมกับจิตที่ดีงามทุกประเภทไม่มีเว้น ส่วนสัมปชัญญะ เป็นอีกชื่อหนึ่งของปัญญา เป็นความไม่หลง เป็นความรู้ถูกเห็นถูกตามความเป็นจริง (ปัญญาเจตสิก)

สติสัมปชัญญะ มักจะเป็นคำที่ใช้คู่กัน โดยจะใช้ในเรื่องของการอบรมเจริญภาวนา ๒ อย่าง คือ การอบรมเจริญความสงบของจิต ที่เป็นสมถภาวนา และ การอบรมปัญญาที่รู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ที่เป็นวิปัสสนาภาวนา หรือ สติปัฏฐาน เพราะตามความเป็นจริงแล้ว สติเกิด โดยไม่มีปัญญาเกิดร่วมด้วยก็ได้ แต่เมื่อสัมปชัญญะเกิดก็จะต้องมีสติเกิดร่วมด้วยเสมอ

ขณะนี้มีสภาพธรรมที่มีจริงเกิดขึ้นเป็นไปอยู่ตลอด เมื่ออาศัยเหตุที่สำคัญ คือ การฟังพระธรรมศึกษาพระธรรมอบรมเจริญปัญญาสะสมความเข้าใจถูกเห็นถูก ก็จะเริ่มเข้าใจความเป็นจริงของสภาพธรรมยิ่งขึ้นว่า ทุกขณะมีแต่ธรรมเท่านั้น ไม่มีเราแทรกอยู่ในสภาพธรรมเหล่านั้นเลย เมื่อเหตุปัจจัยพร้อมก็ย่อมจะเป็นปัจจัยให้สติสัมปชัญญะเกิดขึ้นได้โดยที่สติทำกิจระลึกที่ลักษณะของสภาพธรรมที่มีจริง และปัญญาทำกิจรู้ตามความเป็นจริงของสภาพธรรมนั้นๆ เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัยจริงๆ ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น สติเป็นสติ ไม่ใช่ปัญญา ปัญญาเป็นปัญญา ไม่ใช่สติ

ซึ่งขณะที่สติปัฏฐานเกิดหรือสติสัมปชัญญะ เกิดที่ชวนจิต 7 ขณะ เพราะ สติปัฏฐาน หรือ สติสัมปชัญญะ เป็นกุศลจิตที่ประกอบด้วยปัญญา เพราะฉะนั้นจึงเกิดที่วิถีจิตที่เป็นชวนจิต ครับ ซึ่งกว่าจะถึงสติปัฏฐานเป็นเรื่องที่ไกล เพราะฉะนั้นเริ่มจากการฟังให้เข้าใจว่าเป็นธรรมก่อนเป็นสำคัญ ครับ

ขออนุโมทนา

 
  ความคิดเห็นที่ 2  
 
khampan.a
วันที่ 8 ก.ค. 2562

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ ครับ

สัมปชัญญะ

...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

 
  ความคิดเห็นที่ 4  
 
peem
วันที่ 8 ก.ย. 2562

กราบขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 5  
 
chatchai.k
วันที่ 20 ก.ค. 2563

ขออนุโมทนาครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 6  
 
ภาคภูมิอรุณศรี
วันที่ 30 มิ.ย. 2566

อนุโมทนาครับ

 
  ความคิดเห็นที่ 7  
 
เฉลิมพร
วันที่ 11 ก.ค. 2567

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

 
เขียนความคิดเห็น กรุณาเข้าระบบ