นตุมหากสูตร ... วันเสาร์ที่ ๒๑ ธันวาคม ๒๕๖๒

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส

พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ
ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ
สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ

•••..... ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย .....•••

... สนทนาธรรมที่ ...

มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา (มศพ.)

พระสูตร ที่จะนำมาสนทนาที่มูลนิธิฯ

วันเสาร์ที่ ๒๑ ธันวาคม ๒๕๖๒

คือ

นตุมหากสูตร

...จาก...

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค เล่ม ๓ - หน้าที่ ๗๑

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค เล่ม ๓ - หน้าที่ ๗๑

๑. นตุมหากสูตรที่ ๑

(ว่าด้วยขันธ์ ๕ ไม่ใช่ของใคร)

[๗๑] ข้าพเจ้า ได้สดับมาแล้วอย่างนี้ :-

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า ประทับอยู่ ณ พระวิหาร เชตวัน อารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี ใกล้กรุงสาวัตถี ณ ที่นั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายแล้วตรัสว่า ดูกร ภิกษุทั้งหลาย สิ่งใด ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละสิ่งนั้นเสีย สิ่งนั้น อันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็อะไรไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย

รูป ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละรูปนั้นเสีย รูปนั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

เวทนา ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละเวทนานั้นเสีย เวทนานั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

สัญญา ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละสัญญานั้นเสีย สัญญานั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

สังขาร ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละสังขารนั้นเสีย สังขารนั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

วิญญาณ ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละวิญญาณนั้นเสีย วิญญาณนั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

[๗๒] ดูกร ภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนชนพึงนำไป พึงเผาหรือกระทำตามปัจจัย ซึ่งหญ้า ไม้ กิ่งไม้ และใบไม้ ในเชตวันวิหารนี้ ก็เธอทั้งหลาย พึงคิดอย่างนี้หรือว่า ชนย่อมนำไป ย่อมเผา หรือย่อมกระทำตามปัจจัยซึ่งเราทั้งหลาย

ภิกษุทั้งหลาย กราบทูลว่า ไม่ใช่อย่างนั้น พระเจ้าข้า

พ. ข้อนั้น เพราะเหตุอะไร?

ภิ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เพราะสิ่งนั้นไม่ใช่ตนหรือสิ่งที่นับเนื่องในตนของข้าพระองค์ทั้งหลาย

พ. ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ฉันนั้นเหมือนกัน รูปไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละรูปนั้นเสีย รูปนั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

เวทนา ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละเวทนานั้นเสีย เวทนานั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

สัญญา ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละสัญญานั้นเสีย สัญญานั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

สังขาร ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละสังขารนั้นเสีย สังขารนั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

วิญญาณ ไม่ใช่ของเธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงละวิญญาณนั้นเสีย วิญญาณนั้นอันเธอทั้งหลายละได้แล้ว จักเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อสุข

จบ นตุมหากสูตรที่ ๑

นตุมหากวรรคที่ ๔

อรรถกถานตุมหากสูตรที่ ๑

นตุมหากวรรค นตุมหากสูตรที่ ๑ มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-

บทว่า ปชหถ ได้แก่ จงละ ด้วยการละฉันทราคะ. ในวัตถุมีหญ้าเป็นต้น มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ ต้นตาลและมะพร้าวเป็นต้น มีกระพี้ภายในมีแก่น (แข็ง) ภายนอก ชื่อว่า หญ้า, ต้นตะเคียน ต้นสาละ และต้นมะหาด เป็นต้น มีแก่นภายใน มีกระพี้ภายนอก ชื่อว่า ไม้, กิ่งไม้ที่ยื่นออกไปเหมือนแขนต้นไม้ ชื่อว่า สาขา ใบตาลและใบมะพร้าวเป็นต้น ชื่อว่า ปลาสะ

จบ อรรถกถานตุมหากสูตรที่ ๑