ขอถามเรื่องปัญญินทรีย์

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ปัญญินทรีย์ หมายถึง ปัญญา ซึ่งเป็นสภาพธรรมที่เป็นใหญ่ในการรู้ความจริง ไม่ใช่เพียงแค่ปัญญาขั้นฟัง แต่เป็นปัญญาที่เจริญขึ้น ซึ่งเป็นฝักฝ่ายแห่งการตรัสรู้ความจริงของสภาพธรรม ซึ่งมีรากฐานที่สำคัญมาจากการฟังพระธรรมฟังในเรื่องของสภาพธรรมซึ่งเป็นสิ่งที่มีจริงๆ ส่วน การรู้ตัว ก็ต้องเข้าใจว่า ถ้าเป็นการรู้ตัวแบบเป็นตัวตน จดจ้องต้องการตามติดว่ากำลังทำอะไรอยู่ อย่างนี้ ไม่ใช่ปัญญา ไม่ใช่ความเข้าใจสภาพธรรมที่กำลังมีกำลังปรากฏตามความเป็นจริง เพราะเป็นอกุศลในขณะนั้น แต่ถ้าเป็นการรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง นั่นจึงจะเป็นการรู้ตัว ซึ่งเป็นสัมปชัญญะ รู้ตัวทั่วพร้อมในการรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง ดังนั้น ถ้ากล่าวถึง ปัญญินทรีย์ กับ รู้ตัว ที่เป็นสัมปชัญญะ ว่าโดยสภาพธรรมแล้ว ก็คือ ปัญญาเจตสิก นั่นเอง ในระดับที่แตกต่างกัน

การมีโอกาสได้ฟังพระธรรมเป็นปกติในชีวิตประจำวัน ก็ย่อมจะเป็นเหตุให้ความเข้าใจถูกเห็นถูกเจริญขึ้นไปทีละเล็กทีละน้อย ซึ่งจะต้องตั้งต้นจริงๆ ว่า ฟังอะไร เพื่ออะไร ซึ่งก็คือฟังในเรื่องของสิ่งที่มีจริงๆ เพื่อความเข้าใจอย่างถูกต้องตรงตามความเป็นจริงว่า เป็นธรรม ไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน แม้แต่ปัญญา ก็เป็นธรรม เพราะมีจริงๆ ครับ

ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ

ปัญญินทรีย์ [ธรรมสังคณี]

สติสัมปชัญญะ

...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...

ขออนุโมทนาครับ

ต้องเข้าใจก่อนว่าปัญญินทรีย์คือปัญญาที่เป็นใหญ่ในการรู้ความจริง จิต เจตสิก ก็เป็นนามธรรม เป็นธาตุรู้ เพราะฉะนั้นต้องศึกษาธรรมะให้เข้าใจ เพราะว่าสภาพรู้มีหลายประเภทและทำกิจต่างๆ กันค่ะ

ขออนุโมทนาครับ