รูปาวจรวิบากไม่มีอธิบดี
พระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี เล่ม ๑ ภาค ๒ หน้า ๑๑๑ ตอนท้ายท่านว่า รูปาวจรวิบาก อรูปาวจรวิบากไม่มีอธิบดี เพราะเหตุใด ก็ในปกิณกะเจตสิกมีฉันทะเจตสิก เป็นต้น ก็ประกอบอยู่ด้วย มิใช่หรือ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้าที่ ๑๑๑
แสดงไว้ชัดเจนว่า
...วิบากเหล่านี้ไม่มีอธิบดีเลย เพราะไม่ทำธรรมมีฉันทะเป็นต้นดวงใดดวงหนึ่งให้เป็นธุระเกิดขึ้นแล
สำหรับรูปาวจรวิบาก และ อรูปวจรวิบาก ไม่มีธรรมที่เป็นอธิบดี แม้ว่าจะมีฉันทะ วิริยะและ มีปัญญาเกิดร่วมด้วย แต่ไม่เป็นอธิบดี เพราะที่จะเป็นอธิบดีต้องเป็นชวนจิต ซึ่งก็เป็นเรื่องที่ละเอียดอย่างยิ่ง ครับ
ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมจากคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ
อธิปติปัจจัย [๑]
ชุดแนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ 1892
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...
