ทุกข์ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป
ได้อ่าน ได้ฟังประโยคที่ว่า ทุกข์และสุข เกิดขึ้น ตั้งอยู่และดับไป แต่ทำไมดิฉันจึงรู้สึกว่ามีเพียงสุขที่ดับไปแต่ทุกข์ยังคงตั้งอยู่ แม้จะพยายามให้ดับก็ไม่ยอมดับไป
ขอบพระคุณค่ะ
ทั้งสุขเวทนา ทุกขเวทนา อุเบกขาเวทนา ล้วนเป็นสังขารธรรมทั้งสิ้น เพราะสังขารธรรม ไม่เที่ยง เกิดดับ จึงเป็นทุกข์ เพราะทนอยู่ไม่ได้ ขอเชิญอ่านต่อที่ มีเพียงทุกข์เท่านั้น
ดิฉันจึงรู้สึกว่ามีเพียงสุขที่ดับไป แต่ทุกข์ยังคงตั้งอยู่ แม้จะพยายามให้ดับก็ไม่ยอมดับไป
ความรู้สึกเช่นนี้ เป็นความรู้สึกทั่วไปของปุถุชน จากการศึกษาธรรมะ ทำให้เข้าใจว่า เกิดจากการติดข้องในความสุข ซึ่งจริงๆ แล้วทั้งสุขและทุกข์เกิดขึ้นและดับไปแล้ว ถ้าติดข้องในสิ่งใดก็โหยหาแต่สิ่งนั้น จึงทำให้รู้สึกว่าความสุขดับอย่างรวดเร็วและความทุกข์ยังตั้งอยู่ เนื่องจากการติดข้องเป็นโลภะเป็นอกุศลจิต ทำให้เกิดทุกข์จึงรู้สึกว่าทุกข์ยังตั้งอยู่ ถึงแม้ว่าพยายามดับก็ไม่ดับ เพราะยังมีความเป็นตัวตนที่จะดับ ถ้าไม่มีความเห็นผิดยึดถือว่าเป็นตัวตนแล้ว ก็จะละคลายทุกข์ลงไปมากทีเดียว
(จากหนังสือปรมัตถธรรมสังเขปฯโดย อ.สุจินต์ บริหารวนเขตต์ หน้า 516)
ขอเรียนถาม ท่านทับทิมนะคะ,
ทุกข์อะไรหรือค่ะที่ว่าไม่ดับ? ขณะที่เป็นสุข ขณะนั้นก็ ทุกข์ แล้ว เพราะไม่เที่ยงค่ะ
ทุกข์ จึงไม่ได้หมายถึงเพียงเวทนาความรู้สึกเท่านั้น แต่หมายถึงสังขารธรรมทั้งหมด คือ จิต เจตสิก รูป เพราะมีความแปรปรวน ไม่เที่ยง เกิดขึ้นแล้วดับไปเป็นธรรมดา จึงเป็นทุกข์
ปกติเวลาของคนที่มีความสุขผ่านไปเร็ว แต่เวลาของคนที่มีความทุกข์ผ่านไปช้าคะ ขอยกตัวอย่างจากพระไตรปิฏกค่ะ
เชิญคลิกอ่านที่นี่.. ความยาวนาน [คาถาธรรมบท]
ได้อ่าน ได้ฟังประโยคที่ว่า ทุกข์และสุขเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป แต่ทำไมดิฉันจึงรู้สึกว่ามีเพียงสุขที่ดับไป แต่ทุกข์ยังคงตั้งอยู่ แม้จะพยายามให้ดับ ก็ไม่ยอมดับไปขอบพระคุณค่ะ ?
ขณะที่เกิดความทุกข์ จิตย่อมคิดถึงเรื่องที่ทำให้ทุกข์บ่อยๆ จึงมีความรู้สึกว่า ทุกข์ใจ เหมือนไม่ดับเลย เพราะทุกข์นาน แต่ความจริงแล้ว ปัญญาเป็นสภาพธรรมะที่จะรู้ว่า ธรรมะเกิดขึ้นและดับไป โดยเป็นปัญญาขั้นสูง ซึ่งเมื่อเราลองพิจารณา ขณะที่คิดเรื่องนั้น (เรื่องทุกข์) มีบางขณะไหมที่ได้ยินเสียงอะไรเข้ามาขณะได้ยินเสียงนั้น ขณะนั้นคิดเรื่องที่ทุกข์หรือเปล่า ก็ไม่ได้คิดเรื่องนั้น แต่ได้ยินเสียงอื่น จึงแสดงให้เห็นว่า ทุกข์ใจก็เกิดขึ้นและดับไป เช่นกัน โดยที่มีจิตอื่น เช่น จิตได้ยินเกิดขั้น ดังนั้นที่เราคิดว่า ทุกข์ดูเหมือนไม่ได้ดับเลย เพราะปัญญาของเรายังไม่ประจักษ์ สภาพธรรมะที่เกิดดับ ซึ่งเป็นจิตแต่ละขณะที่เกิดดับอย่างรวดเร็วมาก ดังนั้นหนทางเดียวที่จะมีปัญญาขั้นนั้น คือ การอบรมสติปัฏฐาน ซึ่งหาฟังได้จากเวปนี้ครับ
อนุโมทนาในกุศลจิตที่สนใจพระธรรมครับ ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
