๕. ปักกันตสูตร ว่าด้วยลาภสักการะเกิดแก่พระเทวทัตเพื่อฆ่าตนเอง

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 676

๕. ปักกันตสูตร

ว่าด้วยลาภสักการะเกิดแก่พระเทวทัตเพื่อฆ่าตนเอง

[๕๘๖] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ ภูเขาคิชฌกูฏ กรุงราชคฤห์ เมื่อพระเทวทัตหลีกไปยังไม่นาน ณ ที่นั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงปรารภพระเทวทัต ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายมาว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ลาภสักการะและความสรรเสริญเกิดแก่เทวทัต เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม.

[๕๘๗] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนต้นกล้วยเผล็ดผลเพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันใด ลาภสักการะและความสรรเสริญเกิดแก่เทวทัต เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันนั้นเหมือนกัน.

[๕๘๘] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนไม้ไผ่ออกขุย เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันใด ลาภสักการะและความสรรเสริญเกิด

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 677

แก่เทวทัต เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันนั้นเหมือนกัน.

[๕๘๙] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนไม้อ้อออกดอก เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันใด ลาภสักการะและความสรรเสริญเกิดแก่เทวทัต เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันนั้นเหมือนกัน.

[๕๙๐] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนแม่ม้าอัสดรตั้งครรภ์เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันใด ลาภสักการะและความสรรเสริญเกิดแก่เทวทัต เพื่อฆ่าตนเอง เพื่อความเสื่อม ฉันนั้นเหมือนกัน ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ลาภสักการะและความสรรเสริญ ทารุณ ฯลฯ อย่างนี้แล เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้แหละ.

[๕๙๑] พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้สุคตศาสดา ครั้นได้ตรัสไวยากรณภาษิตนี้แล้ว จึงได้ตรัสคำเป็นคาถาประพันธ์ต่อไปอีกว่า

ผลกล้วยฆ่าต้นกล้วย ขุยไผ่ฆ่าไม้ไผ่ ดอกอ้อฆ่าไม้อ้อ ลูกม้าฆ่าแม่ม้าอัสดร ฉันใด สักการะก็ฆ่าคนชั่ว ฉันนั้น.

จบปักกันตสูตรที่ ๕

อรรถกถาปักกันตสูตรที่ ๕

พึงทราบวินิจฉัยในปักกันตสูตรที่ ๕ ดังต่อไปนี้.

บทว่า ปราภวาย ความว่า เพื่อความไม่เจริญ คือ ความฉิบหาย.

บทว่า อสฺสตรี ความว่า ม้าอัสดร เกิดในท้องของแม่ม้า.

บทว่า อตฺตวธาย คพฺภํ คณฺหาติ ความว่า แม่ม้าอัสดร ผสมครรภ์นั้นกับพ่อม้า.

แม่ม้าอัสดรนั้นตั้งท้อง ไม่สามารถจะออกลูกได้เมื่อถึงเวลา ยืนเอาเท้าตะกุยดิน เมื่อเป็นเช่นนั้น เขาจึงมัดเท้า ๔ เท้าของแม่ม้าอัสดรนั้นไว้ที่

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 678

หลัก ๔ หลัก ผ่าท้องเอาลูกออก. แม่ม้าอัสดรนั้น ตายในที่นั้นนั่นเอง. เพราะเหตุนั้น ท่านจึงกล่าวข้อนั้น.

จบอรรถกถาปักกันตสูตรที่ ๕