๖. รถสูตร ว่าด้วยพระเจ้าอชาตสัตรูราชกุมารบํารุงพระเทวทัต

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 678

๖. รถสูตร

ว่าด้วยพระเจ้าอชาตสัตรูราชกุมารบำรุงพระเทวทัต

[๕๙๒] พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ พระเวฬุวัน กลันทกนิวาปสถาน กรุงราชคฤห์. สมัยนั้น พระเจ้าอชาตสัตรูราชกุมารเสด็จไปบำรุงพระเทวทัต ทั้งเวลาเย็นเวลาเช้า ด้วยรถประมาณ ๕๐๐ คัน และรับสั่งให้นำภัตตาหารสำหรับบูชาไปพระราชทาน ๕๐๐ ถาด ครั้งนั้น ภิกษุทั้งหลายเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า ครั้นเข้าไปเฝ้าแล้ว ถวายบังคมแล้วนั่งอยู่ ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นภิกษุเหล่านั้นนั่งเรียบร้อยแล้ว ได้กราบทูลว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พระเจ้าอชาตสัตรูราชกุมารจักเสด็จไปบำรุงพระเทวทัต ทั้งเวลาเย็นเวลาเช้า ด้วยรถประมาณ ๕๐๐ คัน และจักรับสั่งให้นำภัตตาหารสำหรับบูชาไปพระราชทาน ๕๐๐ ถาด พระเจ้าข้า.

[๕๙๓] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายอย่ายินดีลาภสักการะและความสรรเสริญของเทวทัตเลย เพราะพระเจ้าอชาตสัตรูราชกุมารจักเสด็จไปบำรุงเทวทัต ทั้งเวลาเย็นเวลาเช้า ด้วยรถประมาณ ๕๐๐ คัน และจักรับสั่งให้นำภัตตาหารสำหรับบูชาไปพระราชทาน ๕๐๐ ถาดเพียงใด เทวทัตก็พึงหวังความเสื่อมในกุศลธรรม

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 679

ทั้งหลาย ไม่พึงหวังความเจริญเพียงนั้น.

[๕๙๔] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนสุนัขดุที่เขาขยี้ดี [ดีหมีดีปลา] ใส่ในจมูก เมื่อเป็นเช่นนี้ มันก็ยิ่งดุร้ายกว่าเดิมหลายเท่าโดยแท้ ฉันใด พระเจ้าอชาตสัตรูราชกุมารจักเสด็จไปบำรุงเทวทัตทั้งเวลาเย็นเวลาเช้า ด้วยรถประมาณ ๕๐๐ คัน และจักรับสั่งให้นำภัตตาหารสำหรับบูชาไปพระราชทาน ๕๐๐ ถาดเพียงใด เทวทัตก็พึงหวังความเสื่อมในกุศลธรรมทั้งหลาย ไม่พึงหวังความเจริญเพียงนั้น ฉันนั้นเหมือนกัน ลาภสักการะและความสรรเสริญ ทารุณ ฯลฯ อย่างนี้แล เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้แหละ.

จบรถสูตรที่ ๖

อรรถกถารถสูตรที่ ๖

พึงทราบวินิจฉัยในรถสูตรที่ ๖ ดังต่อไปนี้.

บทว่า ภตฺตาภิหาโร ได้แก่ ภัตรที่เขาพึงนำมา.

ก็เพื่อแสดงประมาณภัตรนั้น ท่านจึงกล่าวว่า ปญฺจ จ ถาลิปากสตานิ. ในภัตรเหล่านั้น ภัตรถาดหนึ่งบุรุษกินได้ ๑๐ คน.

บทว่า นาสาย ปิตฺตํ ภินฺเทยฺยํ ความว่า เขาใส่ดีหมีหรือดีปลาในรูจมูก.

จบอรรถกถารถสูตรที่ ๖