๑๒. สหายสูตร ว่าด้วยเรื่องภิกษุเป็นเพื่อนกัน ๒ รูป

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 790

๑๒. สหายสูตร

ว่าด้วยเรื่องภิกษุเป็นเพื่อนกัน ๒ รูป

[๗๒๕] ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้:-

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี กรุงสาวัตถี. ครั้งนั้นแล ภิกษุผู้เป็นเพื่อนกัน ๒ รูป ซึ่งเป็นสัทธิวิหาริกของท่านพระมหากัปปินะ เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงที่ประทับ.

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 791

[๗๒๖] พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทอดพระเนตรเห็นเธอทั้งสองมาอยู่แต่ไกล จึงตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายมาตรัสถามว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอเห็นภิกษุสหาย ๒ รูป ผู้เป็นสัทธิวิหาริกของมหากัปปินะกำลังมาอยู่นั่นหรือไม่.

ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า เห็น พระเจ้าข้า.

พ. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุ ๒ รูปนั้นแล มีฤทธิ์มาก มีอานุภาพมาก แต่ไม่ได้สมาบัติที่เธอไม่เคยเข้าง่ายนัก เธอทั้งสองกระทำให้แจ้งซึ่งที่สุดแห่งพรหมจรรย์อันยอดเยี่ยม ซึ่งกุลบุตรทั้งหลายออกบวชเป็นบรรพชิตโดยชอบต้องการนั้น ด้วยปัญญาอันยิ่งด้วยตนเองในปัจจุบัน เข้าถึงอยู่.

[๗๒๗] พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้สุคตศาสดา ครั้นได้ตรัสไวยากรณภาษิตนี้แล้ว จึงได้ตรัสคาถาประพันธ์ต่อไปว่า

ภิกษุเหล่านี้เป็นสหายกัน เป็นผู้มีความรู้คู่เคียงกันมาตลอดกาลนาน สัทธรรมของเธอเหล่านั้นย่อมเทียบเคียงได้ในธรรมที่พระพุทธเจ้าประกาศแล้ว เธออันกัปปินะแนะนำดีแล้วในธรรมที่พระอริยเจ้าประกาศแล้ว เธอทั้งสองชำนะมารพร้อมทั้งพาหนะได้แล้ว ย่อมทรงไว้ ซึ่งอัตภาพมีในที่สุด ดังนี้.

จบสหายสูตรที่ ๑๒

จบภิกขุสังยุตที่ ๙

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 792

รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ

๑. โกลิตสูตร

๒. อุปติสสสูตร

๓. ฆฏสูตร

๔. นวสูตร

๕. สุชาตสูตร

๖. ภัททิยสูตร

๗. วิสาขสูตร

๘. นันทสูตร

๙. ติสสสูตร

๑๐. เถรนามสูตร

๑๑. กัปปินสูตร

๑๒. สหายสูตร

รวมสังยุตที่มีในนิทานวรรค

๑. อภิสมยสังยุต

๒. ธาตุสังยุต

๓. อนมตัคคสังยุต

๔. กัสสปสังยุต

๕. ลาภสักการสังยุต

๖. ราหุลสังยุต

๗. ลักขณสังยุต

๘. โอปัมมสังยุต

๙. ภิกขุสังยุต

จบสังยุตตนิกาย นิทานวรรค

อรรถกถาสหายสูตรที่ ๑๒

ในสหายสูตรที่ ๑๒ มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้.

บทว่า จิรรตฺตํ สเมนิกา ได้แก่ เป็นผู้มีลัทธิตั้งอยู่เสมอกัน คู่เคียงกันแม้ตลอดกาลนาน. ได้ยินว่า บรรพชิตเหล่านั้นได้เที่ยวไปร่วมกันตลอดห้าร้อยชาติ.

บทว่า สเมติ เนสํ สทฺธมฺโม ความว่า บัดนี้ ศาสนธรรมนี้ของบรรพชิตเหล่านี้นี้ เทียบเท่ากันเสมอกัน.

บทว่า ธมฺเม พุทฺธปฺปเวทิเต ความว่า ในธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศแล้ว อธิบายว่า ศาสนธรรมย่อมงามด้วยธรรมนั้น.

บทว่า สุวินีตา กปฺปิเนน

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ - หน้า 793

ความว่า พระอุปัชฌาย์ของตนแนะนำด้วยดีในธรรมที่พระอริยเจ้าประกาศแล้ว.

คำที่เหลือในทุกๆ บทง่ายทั้งนั้นแล.

จบอรรถกถาสหายสูตรที่ ๑๒

จบอรรถกถาภิกขุสังยุต

จบอรรถกถาสังยุตตนิกาย นิทานวรรค