๙. ปฐมฌานสูตร ว่าด้วยผู้ควรและไม่ควรบรรลุปฐมฌาน

พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต เล่ม ๓ - หน้า 796

๙. ปฐมฌานสูตร

ว่าด้วยผู้ควร และไม่ควรบรรลุ ปฐมฌาน

[๓๔๔] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่ละธรรม ๖ ประการ ย่อมเป็นผู้ไม่ควร เพื่อบรรลุปฐมฌาน ธรรม ๖ ประการเป็นไฉน? คือ กามฉันทะ ๑ พยาบาท ๑ ถีนมีทธะ ๑ อุทธัจจกุกกุจจะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ เธอย่อมไม่เห็นโทษในกามทั้งหลาย ด้วยปัญญาโดยชอบ ตามความเป็นจริง ๑ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุไม่ละธรรม ๖ ประการ นี้แล ย่อมเป็นผู้ไม่ควร เพื่อบรรลุปฐมฌาน.

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุละธรรม ๖ ประการ ย่อมเป็นผู้ควร เพื่อบรรลุปฐมฌาน ธรรม ๖ ประการเป็นไฉน? คือ กามฉันทะ ๑ พยาบาท ๑ ถีนมีทธะ ๑ อุทธัจจกุกกุจจะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ เธอย่อมเห็นโทษในกามทั้งหลาย ด้วยปัญญาโดยชอบ ตามความเป็นจริง ๑ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุละธรรม ๖ ประการ นี้แล ย่อมเป็นผู้ควร เพื่อบรรลุปฐมฌาน.

จบปฐมฌามสูตรที่ ๙

อรรถกถาปฐมฌานสูตร

พึงทราบวินิจฉัย ในปฐมณานสูตรที่ ๙ ดังต่อไปนี้:-

บทว่า น ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺาย สุทิฏฺโ โหติ ความว่า โทษในวัตถุกาม และกิเลสกามทั้งหลาย ย่อมไม่เป็นอันเขาเห็นชัดแล้ว ตามความเป็นจริง ด้วยฌาน และปัญญา.

อรรถกถา ปฐมฌานสูตรที่ ๙