สัจจยมกที่ ๕ - นิโรธวาระ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 940

๒. นิโรธวาระ

ปัจจุปปันนวาระ อนุโลม

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๑๙] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็กำลัง ดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งตัณหา วิปปยุตตจิตในปวัตติกาลก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในภังคขณะแห่งตัณหา ทุกขสัจจะกำลังดับ และสมุทยสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็กำลังดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจะมูลี

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 941

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๒๐] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็กำลังดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคควิปปยุตตจิตในปวัตติกาลก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ มัคจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในภังคขณะแห่งมัคคจิตใน ปัญจโวการภูมิ ทุกขสัจจะกำลังดับ และมัคคสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคตสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็กำลังดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งมัคคจิตในอรูปภูมิ มัคคสัจจะกำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในภังคขณะ แห่งมัคคจิตในปัญจโวการภูมิ มัคคสัจจะกำลังดับ และทุกขสัจจะก็กำลัง ดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 942

สมุทยสัจจะมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๒๑] สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็กำลัง ดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ไม่ใช่.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็กำลังดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ไม่ใช่.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๒๒] ทุกขสัจจะกำลังดับในภูมิใด, สมุทยก็กำลังดับใน ภูมินั้น ใช่ไหม?

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 943

ในอสัญญสัตตภูมิ ทุกขสัจจะกำลังดับ ฯลฯ คำที่กำหนดด้วย บทว่า ยตฺถ (ในภูมิใด) เป็นเช่นเดียวกันทั้งในอุปปาทวาระ ทั้งใน นิโรธวาระ ทั้งในอุปปาทนิโรธวาระ เหตุเครื่องกระทำให้ต่างกันย่อม ไม่มี.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

โอกาสวาระ จบ

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๒๓] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด ฯลฯ แม้ คำที่กำหนดด้วยบทว่า ยสฺส (ของบุคคลใด) ยตฺถ (ในภูมิใด) พึงให้พิสดารเช่นเดียวกัน.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจะมูลี

ปุคคโลกาสวาระ จบ

ปัจจุปปันนาวาระ อนุโลม จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 944

ปัจจุปปันนวาระ ปัจจนิก

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๒๔] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะ ก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด ทุกขสัจจะ ก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งตัณหา วิปปยุตตจิตในปวัตติกาลก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมด กำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่ง มัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และ ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 945

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๒๕] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็ ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งมัคคจิตในอรูปภูมิ ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่ บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, เมื่อบุคคล เหล่านั้นทั้งหมดกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งผลจิตในอรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และ มัคคสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็ ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคควิปปยุตตจิตในปวัตติกาลก็ดี มัคคสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดกำลัง เกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งผลจิต ในอรูปภูมิก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และทุกขสัจจะก็ไม่กำลังดับ แก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 946

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจะมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๒๖] สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็ ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งมัคคจิต สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้น แต่มัคคสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในอุปปาทขณะ แห่งจิตของบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดก็ดี ในภังคขณะแห่งตัณหาวิปปยุตตจิต และมัคควิปปยุตตจิตก็ดี บุคคลที่เข้านิโรธสมาบัติอยู่ก็ดี บุคคล ผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และมัคคสัจจะ ก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะ ก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคลเหล่านั้น มัคคสัจจะไม่ใช่ กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในอุปปาทขณะแห่งจิตของบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดก็ดี ในภังคขณะแห่ง มัคควิปปยุตตจิตและตัณหาวิปปยุตตจิตก็ดี บุคคลที่เข้านิโรธสมาบัติ อยู่ก็ดี, บุคคลที่เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคลวาระ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 947

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๒๗] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับในภูมิใด,ฯ เปฯ

ทุกขสัจจมูล จบ

โอกาสวาระ จบ

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๒๘] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ฯลฯ คำที่กำหนดด้วยบทว่า ยสฺส (ของบุคคลใด) ยตฺถ (ในภูมิใด) ก็ดี เป็นเช่นเดียวกัน อนึ่ง ไม่พึงกระทำคำว่า นิโรธสมาปนฺนานํ นี้ แม้ ในคำที่กำหนดด้วยบทว่า ยสฺส ยตฺถ.

ทุกขสัจจมูล จบ

ปุคคโลกาสวาระ จบ

ปัจจุปปันนวาระ ปัจจนิก จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 948

อตีตวาระ อนุโลม

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๒๙] ทุกขสัจจะเคยดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็เคยดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

การปุจฉาที่เป็นอดีต ในอุปปทวาระ ทั้งที่เป็นอนุโลม ทั้งที่ เป็นปัจจนิก ท่านจำแนกไว้แล้วฉันใด แม้ในนิโรธวาระ ก็พึงจำแนก ฉันนั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ จบ

ปุคคลวาระ จบ

อตีตวาระ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 949

อนาคตวาระ อนุโลม

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๓๐] ทุกขสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็จักดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยอรหัตตมรรคเหล่านั้นก็ดี พระอรหันต์ ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ใน อุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี ทุกขสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลที่นอกจากนั้น ทุกขสัจจะจักดับ และสมุทยสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็จักดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 950

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๓๑] ทุกขสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็จักดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตตมรรคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจักไม่ได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้นก็ดี ทุกขสัจจะจักดับแก่ บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในอุปปาท ขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่ง จิตใดก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้มรรคที่นอกจากนั้นก็ดี ทุกขสัจจะ จักดับและมัคคสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็จักดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 951

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๓๒] สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลใด มัคคสัจจะก็จักดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ปุถุชนเหล่าใดจักไม่ได้มรรค สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่า นั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่จักับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลเหล่าใดจักได้ มรรค สมุทยสัจจะจักดับ และมัคคสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็จักดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ สมุทยสัจจะไม่ใช่ดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลเหล่าใดจักได้มรรค มัคคมัคคสัจจะจักดับ และสมุทยสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคลวาระ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 952

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๓๓] ทุกขสัจจะจักดับในภูมิใด, ฯลฯ

ทุกขสัจจมูล จบ

โอกาสวาระจบ

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๓๔] ทุกขสัจจะจักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะ ก็จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยอรหัตตมรรคเหล่านั้นก็ดี พระอรหันต์ ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้นแต่สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคล

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 953

นอกจากนี้ ผู้เกิดอยู่ในจตุโวการภูมิ ปัญจโวการภูมิ ทุกขสัจจะจักดับ และสมุทยสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น. คำที่กำหนดด้วยบทว่า ยสฺส (แก่บุคคลใด) ยตฺถ (ในภูมิใด) ก็ดี คำที่กำหนดด้วยบทว่า ยสฺส ยตฺถ. (แก่บุคคลใดในภูมิใด) ก็ดี เหมือนกัน.

จบ ทุกขสัจจมูล สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

ปุคคโลกาสวาระ จบ

อนาคตวาระ อนุโลม จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 954

อนาคตวาระ ปัจจนิก

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๓๕] ทุกขสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็ ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็ ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยอรหัตตมรรคเหล่านั้นก็ดี พระอรหันต์ ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะจักดับแก่บุคคล เหล่านั้น, ในภังคขณะแห่งปรินิพพานจิต สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับ และทุกขสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 955

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๓๖] ทุกขสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็ไม่ใช่ ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่ จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจักไม่ได้มรรคปุถุชนเหล่านั้นก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ แก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภังคขณะ แห่งปรินิพพานจิต มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ และทุกขสัจจะก็ไม่ใช่จักดับ แก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 956

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๓๗] สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็ไม่ใช่ จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับ และมัคคสัจจะก็ ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่ามัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่ จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ปุถุชนเหล่าใดจักไม่ได้มรรค มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคล เหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในภังคขณะแห่ง อรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ และ สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 957

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๓๘] ทุกขสัจจะไม่ใช่จักดับในภูมิใด, ฯลฯ

ทุกขสัจจมูล จบ

โอกาสวาระ จบ

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๓๙] ทุกขสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ใช่.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 958

บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยอรหัตตมรรคเหล่านั้นก็ดี พระอรหันต์ ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่จักจักดับแก่บุคคล เหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในภังคขณะแห่งปรินิพพานจิต สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับ และทุกขสัจจะ ก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๔๐] ทุกขสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ใช่.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจักไม่ได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้นก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ใน อบายภูมิก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ แก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้นใน

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 959

ภูมินั้น, ในภังคขณะแห่งปรินิพพานจิต มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ และ ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๔๑] สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม? ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในภังคขณะ แห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ใน อสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับ และมัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับ แก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลเหล่านั้นเกิดอยู่ในอบายภูมิก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจักไม่ได้ มรรคปุถุชนเหล่านั้นก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมิ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 960

นั้น แต่สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในภังคขณะ แห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ใน อสัญญสัตตภูมิดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่ใช่จักดับ แก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

อนาคตวาระ ปัจจนิก จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 961

ปัจจุปปันนาตีตวาระ อนุโลม

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๔๒] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็เคยดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะเคยดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็กำลังดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิต ในปวัตติกาลก็ดีในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี สมุทยสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้น, เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิต ในปวัตติกาลก็ดี สมุทยสัจจะเคยดับ และทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 962

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๔๓] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็เคยดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้น กำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับ แก่บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคล ผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วกำลังตายก็ดี ในภังคขณะ แห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับ มัคคสัจจะก็เคยดับแก่บุคคล เหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็กำลังดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วกำลังเกิด ก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและ ผลจิตในอรูปภูมิก็ดี มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะ ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลดี มัคคสัจจะเคยดับ และทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 963

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๔๔] สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด มัคคสัจจะก็เคยดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งตัณหาของผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้น สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะ ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในภังคขณะแห่งตัณหาของผู้ที่เข้าถึง ความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ สมุทยสัจจะกำลังดับ และมัคคสัจจะก็เคย ดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็กำลังดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วเหล่านั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดแก่ผู้ที่เข้าถึง ความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วเหล่านั้นก็ดี บุคคลผู้กำลังเข้านิโรธสมาบัติอยู่ก็ดี มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะ ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในภังคขณะแห่งตัณหาของผู้ที่เข้าถึง ความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วเหล่านั้น มัคคสัจจะเคยดับ และ สมุทยสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคลวาระ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 964

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๔๕] ทุกขสัจจะกำลังดับในภูมิใด, ฯลฯ

ทุกขสัจจมูล จบ

โอกาสวาระ จบ

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๔๖] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะ ก็เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งปฏิสนธิจิตของบุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิ ก็ดี บุคคลผู้ที่กำลังตายในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้นในภูมินั้น แต่สมุทยสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นใน ภูมินั้น, บุคคลที่นอกนี้ผู้กำลังตายในจตุโวการภูมิ ปัญจโวการภูมิ เหล่านั้นก็ดี ในภังคขถเะแห่งจิตในปวัตติกาลของบุคคลเหล่านั้นก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับและสมุทยสัจจะก็เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 965

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะเคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะ ก็กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้กำลังเกิดในจตุโวการภูมิ ปัญจโวการภูมิก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิตในอรูป ภูมิก็ดี สมุทยสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกสัจจะไม่ใช่ กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคลผู้กำลังตายในจตุโวการภูมิ ปัญจโวการภูมิก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี สมุทยสัจจะ เคยดับ และทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๔๗] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะ ก็เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งปฏิสนธิจิตของบุคคลผู้เกิดอยู่ใน สุทธาวาสภูมิ ก็ดี บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี บุคคลผู้ที่กำลังตายในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะ ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคย

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 966

รู้อริยสัจ ๔ มาแล้วกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับ และมัคคสัจจะก็เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะ ก็กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดีในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิต ในอรูปภูมิก็ดี มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคลผู้ที่เข้าถึงความ เป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตใน ปวัตติกาลก็ดี มัคคสัจจะเคยดับ และทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๔๘] สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะก็เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 967

ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้ อริยสัจ ๔ มานั้น สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น ในภังคขณะแห่ง ตัณหาของบุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้ว สมุทยสัจจะกำลังดับและมัคคสัจจะก็เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะ ก็กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้ อริยสัจ ๔ มาแล้วก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดแก่บุคคล ผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วก็ดี มัคคสัจจะเคยดับแก่ บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น, ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้ อริยสัจ ๔ มาแล้ว มัคคสัจจะเคยดับ และสมุทยสัจจะก็กำลังดับแก่ บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคโลกาสวาระ จบ

ปัจจุปปันนาตีตวาระ อนุโลม จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 968

ปัจจุปปันนาตีตวาระ ปัจจนิก

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๔๙] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะ ก็ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เคยดับ.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะ ก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ไม่มี.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๕๐] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็ ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและ ผลจิตในอรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 969

มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้ เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาล ก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และมัคคสัจจะก็ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคล เหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่เคยแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่ กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นกำลังตาย ก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่ บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลผู้ที่ยัง ไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นกำลังเกิดก็ดัในอุปปาทขณะ แห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับ และทุกขสัจจะก็ไม่ใช่ กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจะมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

สมุทยสัจจมูล

สุมทยสัจจมูละ มัคคสัจจะมูลี :-

[๙๕๑] สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็ ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 970

ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้ อริยสัจ ๔ มาแล้วก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดแก่บุคคล ผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้รู้อริยสัจ ๔ มาแล้วก็ดี บุคคลที่กำลังเข้านิโรธ สมาบัติอยู่ก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังแก่บุคคลนั้น แต่มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคล ผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริสัจ ๔ มานั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหา วิปปยุตตจิตกำลังเกิดแก่บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลัง ดับ และมัคคสัจจะก็ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็ ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้ อริยสัจ ๔ มานั้น มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคล ผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหา วิปปยุตตจิตกำลังเกิดแก่บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิเหล่านั้นก็ดี มัคคสัจจะไม่ ใช่เคยดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคลวาระ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 971

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๕๒] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับในภูมิใด,ฯ เปฯ

ทุกขสัจจมูล จบ

โอกาสวาระ จบ

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๕๓] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลเหล่านั้นกำลังเกิดในจตุโวการภูมิ ปัญโวการภูมิก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและ ผลจิตในอรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมิ-

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 972

นั้น แต่สมุทยสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่งปฏิสนธิจิตของบุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิก็ดี บุคคลที่กำลังเกิด ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่ใช่ เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งปฎิสนธจิตของบุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิก็ดี บุคคลที่กำลังตายในอสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคล เหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่งปฏิสนธิจิตของผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิก็ดี บุคคลที่กำลังเกิดในอสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่เคยดับ และ ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๕๔] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มรรคสัจจะก็ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผล

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 973

จิตในอรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่ง ปฏิสนธิจิตของบุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิก็ดี บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึง ความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิต ในปวัตติกาลก็ดี บุคคลที่กำลังเกิดในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ ใช่กำลังดับ และมัคคสัจจะก็ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งปฏิสนธิจิตของบุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิ ก็ดี บุคคลที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นกำลังตายก็ดีใน ภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี บุคคลที่กำลังตายในอสัญญสัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะกำลัง ดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่งปฏิสนจิตของ บุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิก็ดี บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคย รู้อริยสัจ ๔ มานั้นกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี บุคคลที่กำลังเกิดในอสัญญสัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับ และ ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 974

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๕๕] สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะก็ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้ อริยสัจ ๔ มาแล้วก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดแก่บุคคล ผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มาแล้วก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลัง ดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น, เมื่อจิตดวงที่ ๒ เกิดขึ้นแก่บุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิ ก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้ อริยสัจ ๔ มานั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดแก่บุคคล ผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ใน อสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และมัคคสัจจะก็ไม่ใช่เคย ดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้ อริยสัจ ๔ มานั้น มัคคสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 975

แต่สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, เมื่อจิตดวงที่ ๒ เกิดขึ้นแก่บุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งตัณหา ของบุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ ๔ มานั้นก็ดี ในขณะ ที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดแก่บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้ อริยสัจ ๔ มานั้นก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะ ไม่ใช่เคยดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมิ นั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคโลกาสวาระ จบ

ปัจจุปปันนาตีตวาระ ปัจจนิก จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 976

ปัจจุปปันนานาคตวาระ อนุโลม

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๕๖] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็จักดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในภังคขณะแห่งจิตนั้นก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลที่นอกนี้กำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับ และสมุทยสัจจะ ก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิต ในปวัตติกาลก็ดีในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคล

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 977

เหล่านั้น, เมื่อบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิต ในปวัตติกาลก็ดี สมุทยสัจจะจักดับ และทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๕๗] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็จักดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรคปุถุชนเหล่านั้นกำลัง ตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับแก่ บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคล เหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในภังคขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น บุคคลเหล่านั้นกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับและมัคคสัจจะ ก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 978

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตตมรรคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้ อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคล เหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้นบุคคลเหล่านั้นกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิตใน อรูปภูมิก็ดี มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะไม่ใช่กำ ลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัดมรรคในลำดับแห่งจิต ใดในภังคขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น บุคคลเหล่านั้นกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี มัคคสัจจะจักดับ และทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๕๘] สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็จักดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 979

ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ในภังคขณะแห่งตัณหาของปุถุชน เหล่านั้น สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่ จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลเหล่าใดจะได้มรรค ในภังคขณะแห่ง ตัณหาของบุคคลเหล่านั้น สมุทยสัจจะกำลังดับ และมัคคสัจจะก็จักดับ แก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็กำลังดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลเหล่าใด จะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลเหล่า นั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดก็ดี บุคคลที่กำลังเข้า นิโรธสมาบัติอยู่ก็ดี บุคคลที่เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิเหล่านั้นก็ดี มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้น, บุคคลเหล่าใดจะได้มรรค ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคล เหล่านั้น มัคคสัจจะจักดับ และสมุทยสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคลวาระ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 980

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๕๙] ทุกขสัจจะกำลังดับในภูมิใด, ฯลฯ

ทุกขสัจจมูละ จบ

โอกาสวาระ จบ

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๖๐] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะ ก็จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตของพระ อรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในภังคขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลที่กำลังตายในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกข-

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 981

สัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับ แก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคลนอกนี้กำลังตายในจตุโวการภูมิ ในปัญจโวการภูมิก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาล ของบุคคลเหล่า นั้นก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับ และสมุทยสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะก็ กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลที่กำลังเกิดในจตุโวการภูมิ ปัญจโวการภูมิก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะ ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคลที่กำลังตายในจตุโวการภูมิ ปัญจโวการภูมิก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี สมุทยสัจจะจักดับ และทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๖๑] ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคสัจจะ ก็จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 982

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลที่กำลังตายในอบายภูมิก็ดี ปุถุชนเหล่าใด จะไม่ได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้นกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตใน ปวัตติกาลก็ดี บุคคลที่กำลังตายในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะกำลังดับ แก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น, บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในภังคขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น บุคคล เหล่านั้นกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ทุกขสัจจะ กำลังดับ และมัคคสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะก็ กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลเหล่าใด จะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น บุคคลเหล่านั้นกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับ แก่บุคคลเหล่านั้น บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในภังคขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 983

บุคคลเหล่านั้นกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี มัคคสัจจะจักดับ และทุกขสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๖๒] สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะ ก็จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลที่เกิดอยู่ในอบายภูมิก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ใน ภังคขณะแห่งตัณหาของปุถุชนเหล่านั้นก็ดี สมุทยสัจจะกำลังดับแก่ บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น, บุคคลเหล่าใดจะได้มรรค ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคล เหล่านั้น สมุทยสัจจะกำลังดับ และมัคคสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 984

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลเหล่าใด จะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลเหล่า นั้นและในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดก็ดี มัคคสัจจะจักดับแก่ บุคคลเหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคล เหล่าใดจะได้มรรค ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคลเหล่านั้น มัคคสัจจะจักดับ และสมุทยสัจจะก็กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคโลกาสวาระ จบ

ปัจจุปปันนานาคตวาระ อนุโลม จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 985

ปัจจุปปันนานาคตวาระ ปัจจนิก

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๖๓] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะ ก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

บุคคลทั้งหมดกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาล ก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่ กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ใน อุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ใน อุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตและผลจิตใน อรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่ บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่ กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตของ พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิต

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 986

ใด ในภังคขณะแห่งจิตนั้นก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะกำลังแก่บุคคลเหล่านั้น, ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคล เหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้น ก็ดี ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี สมุทยสัจจะ ไม่ใช่จักดับ และทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๖๔] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด มัคคสัจจะ ก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้ อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคล เหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น บุคคลเหล่านั้นกำลังเกิดก็ดี ใน อุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิต ในอรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะ จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในอุปปาทขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้นกำลังเกิดก็ดี

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 987

ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิต และผลจิตในอรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับ มัคคสัจจะก็ไม่ใช่ จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่ กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตของ พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรคปุถุชนเหล่านั้น กำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่ จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ใน อุปปาทขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้ มรรคปุถุชนเหล่านั้นกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาล ก็ดี ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี มัคคสัจจะ ไม่ใช่จักดับ และทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 988

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๖๕] สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะ ก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลเหล่านั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดก็ดี บุคคลที่กำลังเข้านิโรธสมาบัติอยู่ก็ดี บุคคลที่เกิด อยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิต ก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลเหล่านั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิต กำลังเกิดก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และมัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับ แก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่ กำลังดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 989

ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคล เหล่านั้น มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะ กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรคในอุปปาทขณะแห่ง ตัณหาของปุถุชนเหล่านั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่า นั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคลวาระ จบ

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๖๖] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับในภูมิใด, ฯลฯ

ทุกขสัจจะมูละ จบ

โอกาสวาระ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 990

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๖๗] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลที่กำลังเกิดในจตุโวการภูมิ ปัญจโวการภูมิก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่า ใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี บุคคลที่กำลังเกิด ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่ใช่ จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่าสมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะ ก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตของ พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิต

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 991

ใด ในภังคขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลที่กำลังตายในอสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะกำลัง ดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้ อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี บุคคลที่กำลังเกิดใน อสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับ และทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลัง ดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๖๘] ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลเหล่าใด จะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น บุคคลเหล่านั้นกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตและผลจิต ในอรูปภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่งจิต

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 992

ของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลที่กำลังเกิดในอบายภูมิก็ดี ปุถุชน เหล่าใดจะไม่ได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้นกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่ง จิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิ ก็ดี บุคคลที่กำลังเกิดในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และมัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะ ก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลที่กำลังตายในอบายภูมิก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะ ไม่ได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้นกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติ- กาลก็ดี บุคคลที่กำลังตายในอสัญญสัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ แก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่งจิตของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคล ที่กำลังเกิดในอบายภูมิก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้น กำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี ในภังคขณะแห่ง อรหัตมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี บุคคลที่กำลังเกิดในอสัญญสัตตภูมิ ก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ และทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 993

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๖๙] สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลเหล่านั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับบุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหัตทั้งหลายก็ดี บุคคลที่กำลังเกิดในอบายภูมิก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของปุถุชนเหล่า นั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดก็ดี บุคคลที่เกิดอยู่ใน อสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังดับ และมัคคสัจจะก็ไม่ใช่ จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลที่เกิดอยู่ในอบายภูมิก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ใน ภังคขณะแห่งตัณหาของปุถุชนเหล่านั้นก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 994

บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่สมุทยสัจจะกำลังดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมิ นั้น, ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชน เหล่าใดจะไม่ได้มรรค ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของปุถุชนเหล่านั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดก็ดี บุคคลที่เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่ใช่กำลังดับแก่บุคคล เหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคโลกาสวาระ จบ

ปัจจุปปันนานาคตวาระ ปัจจนิก จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 995

อตีตานาคตวาระ อนุโลม

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๗๐] ทุกขสัจจะเคยดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็จับดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยอรหัตตมรรคก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี ทุกขสัจจะเคยดับ แก่บุคคลเหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคล ที่นอกจากนี้ ทุกขสัจจะเคยดับ และสมุทยสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็เคยดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจะมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๗๑] ทุกขสัจจะเคยดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็จักดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 996

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรคปุถุชนเหล่านั้นก็ดี ทุกขสัจจะเคยดับแก่ บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับ แห่งจิตใดก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้นก็ดี ทุกขสัจจะ เคยดับ และมัคคสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็เคยดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๗๒] สมุทยสัจจะเคยดับแก่บุคคลใด มัคคสัจจะก็จักดับ แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรคปุถุชนเหล่านั้นก็ดี สมุทยสัจจะเคยดับแก่

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 997

บุคคลเหล่านั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น, ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับ แห่งจิตใดก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้นก็ดี สมุทยสัจจะ เคยดับ และมัคคสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็เคยดับแก่ บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ใช่.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคลวาระ จบ

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๗๓] ทุกขสัจจะเคยดับในภูมิใด, ฯลฯ

ทุกขสัจจมูล จบ

โอกาสวาระ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 998

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๗๔] ทุกขสัจจะเคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะ ก็จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยอรหัตตมรรคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี บุคคลที่เกิดอยู่ใน อสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคลที่เกิดอยู่ใน จตุโวการภูมิ ปัญจโวการภูมิที่นอกจากบุคคลเหล่านั้น ทุกขสัจจะเคย ดับ และสมุทยสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะ ก็เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลที่กำลังเกิดในสุทธาวาสภูมิ สมุทยสัจจะจักดับแก่บุคคล เหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมิ นั้น, บุคคลที่เกิดอยู่ในจตุโวการภูมิ ปัญจโวการภูมิที่นอกจากบุคคล เหล่านั้น สมุทยสัจจะจักดับ และทุกขสัจจะก็เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 999

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๗๕] ทุกขสัจจะเคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะ ก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้นก็ดี บุคคลที่เกิดอยู่ใน อบายภูมิก็ดี บุคคลที่เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี ทุกขสัจจะเคยดับแก่ บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้ อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจาก จิตนั้นก็ดี ทุกขสัจจะเคยดับ และมัคคสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้น ในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะก็เคย ดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

บุคคลที่กำลังเกิดในสุทธาวาสภูมิ มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคล เหล่านั้นในภูมินั้น แต่ทุกขสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมิ นั้น, ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้น ก็ดี มัคคสัจจะจักดับ และทุกขสัจจะก็เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 1000

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๗๖] สมุทยสัจจะเคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะ ก็จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้นก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ใน อบายภูมิก็ดี สมุทยสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่ง อรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้มรรคที่นอกจากจิตนั้นก็ดี สมุทยสัจจะเคยดับ และ มัคคสัจจะก็จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

เมื่อจิตดวงที่ ๒ เกิดขึ้นแก่บุคคลที่เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิ มัคคสัจจะจักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่สมุทยสัจจะไม่ใช่เคย ดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตตมรรคในลำดับแห่งจิตใดก็ดี บุคคลเหล่าใดจะ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 1001

ได้มรรคที่นอกจากจิตนั้นก็ดี มัคคสัจจะจักดับ และสมุทยสัจจะก็เคยดับ แก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคโลกาสวาระ จบ

อตีตานาคตวาระ อนุโลม จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 1002

อตีตานาคตวาระ ปัจจนิก

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๗๗] ทุกขสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะ ก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ไม่มี.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่ เคยดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เคยดับ.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๗๘] ทุกขสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็ ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ไม่มี.

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 1003

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็ไม่ใช่ เคยดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เคยดับ.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๗๙] สมุทยสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใด, มัคคสัจจะก็ ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

ไม่มี.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่ เคยดับแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม?

เคยดับ.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคลวาระ จบ

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 1004

โอกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ ฯลฯ

[๙๘๐] ทุกขสัจจะไม่ใช่เคยดับในภูมิใด, ฯลฯ

ทุกขสัจจมูละ จบ

โอกาสวาระ จบ

ปุคคโลกาสวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[๙๘๑] ทุกขสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

จักดับ.

ก็หรือว่า สมุทยสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะ ก็ไม่ใช่เคยดับและบุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

เคยดับ.

จบ ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 1005

ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๘๒] ทุกขสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

จักดับ.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, ทุกขสัจจะ ก็ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

เคยดับ.

จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

ทุกขสัจจมูล จบ

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[๙๘๓] สมุทยสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

เมื่อจิตดวงที่ ๒ เกิดขึ้นแก่บุคคลที่เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิ สมุทยสัจจะไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่มัคคสัจจะจัก

พระอภิธรรมปิฎก ยมก เล่ม ๕ ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 1006

ดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิ สมุทยสัจจะไม่ใช่เคยดับ และมัคคสัจจะก็ไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมิ นั้น.

ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทยสัจจะก็ไม่ใช่เคยดับแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม?

ในภังคขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี ปุถุชนเหล่าใดจะไม่ได้มรรค ปุถุชนเหล่านั้นก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ใน อบายภูมิก็ดี มรรคสัจจะไม่ใช่จักดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่ สมุทยสัจจะเคยดับแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคลผู้เกิดอยู่ใน อสัญญสัตตภูมิ มัคคสัจจะไม่ใช่จักดับ และสมุทยสัจจะก็ไม่ใช่เคยดับแก่ บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.

จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี

สมุทยสัจจมูล จบ

ปุคคโลกาสวาระ จบ

อตีตานาคตวาระ ปัจจนิก จบ