เหตุทุกกุสลติกะ (๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 1

พระอภิธรรมปิฎก

เล่มที่ ๗ ^(๑)

ปัฏฐาน ภาคที่ ๖

อนุโลมทุกติกปัฏฐาน

เหตุทุกกุสลติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

(๑) บาลีเล่มที่ ๔๔

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 2

    ๓. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุและกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

    [๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 3

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

    [๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ. ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัยมี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

    [๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุเกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 4

    ๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

๒. นปุเรชาตปัจจัย ฯลฯ ๔. นอาเสวนปัจจัย

    [๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ

เพราะนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ

๕. นกัมมปัจจัย

    [๖] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุเกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุและกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๖. นิวิปากปัจจัย ๗. นวิปปยุตตปัจจัย

[๗] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยกุศลธรรมที่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้าที่ 5

เพราะนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

    [๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

    [๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ...ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

    [๑๐] เพราะนธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ... ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 6

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่ ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่ เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๒] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่ ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ. (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 7

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่ ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติ- ปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

๔. อนันตรปัจจัย ฯลฯ ๘. นิสสยปัจจัย

[๑๔] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสมนันตรปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 8

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๑๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่ ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

๑๐. อาเสวนปัจจัย

[๑๖] ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๑. กัมมปัจจัย

[๑๗] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่ ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 9

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

๑๒. อาหารปัจจัย

[๑๘] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่ ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๓. อินทริยปัจจัย

[๑๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๔. ฌานปัจจัย

[๒๐] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่ ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๕. มัคคปัจจัย

[๒๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 10

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ. ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ. ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๓] ๑. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็น เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่ ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 11

๕. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

๖. กุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรม ที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย.

๗. กุศลธรรมที่เป็นเหตุ และกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ ของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 12

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ นับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ทั้งหลาย อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 13

๕. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๖. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ทั้งหลาย อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็น เหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็น เหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ทั้งหลาย อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๙] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 14

๒. นอธิปติปัจจัย

[๓๐] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

๖. นกัมมปัจจัย

[๓๑] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 15

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๔] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อกุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๖] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 16

๔. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๗] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๗. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติ- ปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ.

๑๑. กัมมปัจจัย

[๓๘] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 17

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของกัมนปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่เป็นเหตุ และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๒. อาหารปัจจัย

[๓๙] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๓. อินทริยปัจจัย

[๔๐] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๔. ฌานปัจจัย

[๔๑] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 18

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ใน สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๘ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๕] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 19

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๔๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 20

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๙] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ. ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิ- ปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๕๐] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 21

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๕๑] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๕๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

๑๑. นกัมมปัจจัย

[๕๓] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหต อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย ฯลฯ

๑๒. นวิปากปัจจัย ฯลฯ ๒๐. โนวิคตปัจจัย

[๕๔] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอาหารปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 22

เพราะนอินทริยปัจจัย

เพราะฌานปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๕๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ. ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมันนตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัยมี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในน ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ. ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโน วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๕๖] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๕๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจัยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 23

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๕๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ เหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๕๙] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และสหชาติธิปติ มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 24

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย อำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ.

๑๐. ปุเรชาตปัจจัย

[๖๑] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๑. ปัจฉาชาตปัจจัย

[๖๒] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วย อำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 25

ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย ฯลฯ

๑๓. กัมมปัจจัย

[๖๓] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ.

๑๔. วิปากปัจจัย

[๖๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๕. อาหารปัจจัย ฯลฯ ๑๙ สัมปยุตตปัจจัย

[๖๕] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตํธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย อำนาจของอินทริยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของฌานปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของมัคคปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ สัมปยุตตปัจจัย.

๒๐. วิปปยุตตปัจจัย

[๖๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยาตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 26

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่เป็น ไม่ใช่เหตุทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วย อำนาจของวิปปยุตตปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ใน สัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 27

อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นเหตุ และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ ปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 28

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯอนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกกุสลติกะ จบ