เหตุทุกอุปาทินนติกะ (๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 68

เหตุทุกอุปาทินนติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๔. อุปาทินนติกะ)

อุปาทินนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๘๔] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 69

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๑๘๖] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๑๘๗] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๑๘๘] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

๑๑. นวิปากปัจจัย ๑๒. นอาหารปัจจัย

[๑๘๙] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนวิปากปัจจัย เพราะนอาหารปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 70

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๙๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในน มัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๙๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๙๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 71

อุปาทินนุปาทานิยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๙๓] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุ ปัจจัย มี ๓ วาระ

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๙๔] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ

๗. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนุปาทานิยธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๙๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 72

มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๙๖] ๑. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ อุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอาหาร ปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 73

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๙๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๙๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๙๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาร ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อนุปาทินนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๐] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 74

๔. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๗. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ -๘ -๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๐๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๐๒] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 75

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๒๐๓] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๐๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอันนตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ใน นวิปปยุคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 76

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๐๕] เพราะเหตุ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๐๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อนุปาทินนุปาทานิยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๐๗] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๐๘] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 77

๔. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย แก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๐๙] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ ฯลฯ

๒. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย แก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๙ วาระ.

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๒๑๐] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณูปนิสสยะ อนันตรูปนิสสยะ และ ปกตูปนิสสยะ มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 78

๑๐. ปุเรชาตปัจจัย

[๒๑๑] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัย แก่อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณปุเรชาตะ มี ๓ วาระ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๑๓] ๑. อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อนุปาทินนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย,

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 79

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๑๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๑๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๑๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ. อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อนุปาทินนอนุปาทานิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๑๗] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 80

๔. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๘ - ๕ - ๖)

๗. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๑๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ. ในฌานปัจจัย มี ๙ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๒๑๙] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 81

๒. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๓. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๔. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย อุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๕. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ อาศัย อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

๖. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัย อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ และอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๒๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๒๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 82

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๒๒] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

อนุปาทินนอนุปาทานิยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๒๓] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย แก่อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๒๔] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็น ปัจจัยแก่อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๒๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย ๓

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 83

วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ใน วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๒๖] ๑. อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัย แก่อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัยด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๒๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๒๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๒๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกอุปาทินนติกะ จบ