เหตุทุกวิตักกติกะ (๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 97

เหตุทุกวิตักกติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๖. วิตักกติกะ)

สวิตักกสวิจารบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗๒] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ และสวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะ เหตุปัจจัย

๔. สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๗. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ และสวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 98

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๗๓] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๒๗๔] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๒. อธิปติปัจจัย

[๒๗๕] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๗๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในน อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๗๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 99

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๗๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

สวิตักกสวิจารบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๗๙] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๘๐] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๘๑] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 100

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๒. สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่ สวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๓. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ และสวิตักกสวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย อำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗- ๘ - ๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๘๒] ในเหตุวาระ มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ. ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 101

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๘๓] ๑. สวิตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สวิ- ตักกสวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๘๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๘๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๘๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 102

อวิตักกวิจารมัตตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๘๗] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๔. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๗. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ และอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 103

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๒๘๙] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๙๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๙๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๒๙๒] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 104

อวิตักกวิจารมัตตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๒๙๓] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๒๙๔] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๒๙๕] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

๒. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 105

๓. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ และอวิตักกวิจารมัตตธรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อวิตักวิจารมัตตธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๒๙๖] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนัยนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๒๙๗] ๑. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็น ปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 106

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๒๙๘] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๒๙๙] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๐๐] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อวิตักกอวิจารปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๓๐๑] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักกอวิจาร ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 107

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๐๒] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๐๓] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมปัจจัย

[๓๐๔] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ และอวิตักกอวิจารธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๓๐๕] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักกอวิจาร ธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 108

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๐๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ใน โนวิคตปัจจัย มี ๓ นัย.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๐๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๐๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 109

อวิตักกอวิจารบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๐๙] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๑๐] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๑๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ น กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ- ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 110

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๓๑๒] ๑. อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ อวิตักกอวิจารธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็น ปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๑๓] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๑๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๑๕] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกวิตักกติกะ จบ