เหตุทุกทัสสนติกะ (๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสนติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 125

เหตุทุกทัสสนติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๘. ทัสสนติกะ)

ทัสสเนนปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

เหตุปัจจัย

[๓๖๓] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ทัสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ และทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๖๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๓๖๕] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 126

๒. นอธิปติปัจจัย

[๓๖๖] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยทัสสนเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาร.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๖๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๖๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๖๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 127

ทัสสเนนปหาตัพพบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๗๐] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๗๑] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 128

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๓๗๓] ๑. ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ ทัสสเนนปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย.

ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๗๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๗๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 129

ภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๗๗] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ และภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๗๙] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 130

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๘๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๘๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๘๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

ภาวนายปหาตัพพบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๘๓] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 131

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๘๔] ๑. ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๘๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๓๘๖] ๑ ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่ ภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๘๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 132

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๘๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๘๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสุลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๙๐] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบทปฏิจจวาระ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะ เหตุปัจจัย

๒. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 133

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๙๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

นเหตุปัจจัย

[๓๙๒] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๓๙๓] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ และเนวทัสส-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 134

เนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. นอธิปติปัจจัย

[๓๙๔] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะ นอธิปติปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๓๙๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๓๙๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 135

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๓๙๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๙๘] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย อำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๙๙] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย อำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๐๐] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 136

๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ- ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๔๐๑] ๑. เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่เนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพธรรมที่เป็นเหตุ ด้วย อำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๔๐๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 137

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๔๐๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๔๐๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสสติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกทัสสนติกะ จบ