เหตุทุกมิจฉัตตติกะ (๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 218

เหตุทุกมิจฉัตตติกะ

(๑. เหตุทุกะ ๑๕. มิจฉัตตติกะ)

มิจฉัตตนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๖๖] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๔. มิจฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๗. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ และมิจฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะ เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๖๗] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๖๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 219

นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๖๖๙] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยมิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๗๐] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๗๑] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๗๒] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 220

มิจฉัตตนิยตบทปัญหา วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๗๓] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มิจ- ฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อธิปติปัจจัย

[๖๗๔] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่มิจ- ฉัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอธิปติปัจจัย

[๖๗๕] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ใน สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 221

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๗๖] ๑. มิจฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่มิจ- ฉัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๗๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๗๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๗๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 222

สัมมัตตนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๘๐] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๔. สัมมัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยสัมมัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

๗. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ และสัมมัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะ เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นอธิปติปัจจัย

[๖๘๒] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยสัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 223

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๘๓] ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๘๔] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๘๕] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

สัมมัตตนิยตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๘๖] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 224

๒. อธิปติปัจจัย

[๖๘๗] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สัม มัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๔. สัมมัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ วาระที่ (๔ - ๕ - ๖)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๖ วาระ ใน สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๖๘๙] ๑. สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่สัมมัตตนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 225

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๙๐] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๙๑] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๙๒] เพราะนเหตุปัจจัย ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อนิยตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๙๓] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๔. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 226

๗. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่เป็นเหตุ และอนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๙๕] ๑. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. นอารัมมณปัจจัย

[๖๙๖] ๑. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่เป็น เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๒. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

๓. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ อาศัยอนิยตธรรมที่เป็น เหตุ และอนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 227

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๙๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในน ฌานปัจจัย มี ๑ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ. ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโน วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๖๙๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๖๙๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ... ฯลฯ สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 228

อนิยตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๗๐๐] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๗๐๑] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ.

๓. อธิปติปัจจัย

[๗๐๒] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๑ - ๒ - ๓)

๔. อนิยตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม ที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๔ - ๕ - ๖)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 229

๗. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ และอนิยตธรรมที่ไม่ใช่ เหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี ๓ วาระ (วาระที่ ๗ - ๘ - ๙)

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๗๐๓] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๙ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ใน กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๓ วาระ. ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิ- ปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๗๐๔] ๑. อนิยตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่อนิยตธรรม ที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 230

การนับจำนวนวาระ ในปัจจนียะ

[๗๐๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ

ฯลฯ

อนุโลมปัจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๗๐๖] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๗๐๗] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

เหตุทุกมิจฉัตตติกะ จบ