โลกิยทุกกุสลติกะ (๑๒. โลกิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 369

โลกิยทุกกุสลติกะ

(๑๒. โลกิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๒๕] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยกุศลธรรม ที่เป็นโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม อาศัยกุศลธรรม ที่เป็นโลกุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๑๒๖] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยกุศลธรรม ที่เป็นโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม อาศัยกุศลธรรม ที่เป็นโลกุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๒๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 370

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๒๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๒๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศล ธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒.กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่ กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ.

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๑๓๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒.กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่ กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 371

๓. อธิปติปัจจัย

[๑๑๓๑] ๑. กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มี ๒ อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ

๒. กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่ กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ

๓. กุศลธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่ กุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๓๒] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 372

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๓๓] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยอกุศลธรรม ที่เป็นโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๓๔] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี เหมือนกันทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๓๕] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย ฯลฯ(วาระที่ ๓ - ๔)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 373

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกิยธรรม อาศัยอัพยากตํธรรมที่เป็นโลกิยธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย ที่ ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๑๓๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ ในน ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๑ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในนมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ใน โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ. สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 374

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๑๓๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่ อัพยากตธรรมที่เป็นโลกิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่ อัพยากตธรรมที่เป็นโลกุตตรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๑๓๙] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๗ วาระ ใน อุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๑ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๔ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในมัคคปัจจัย มี ๔ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

โลกิยทุกกุสลติกะ จบ