สัญโญชนิยทุกกุสลติกะ (๒๑. สัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 408

สัญโญชนิยทุกกุสลติกะ

(๒๑. สัญโญชนิยทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

บาลีแห่งโลกิยะ-โลกุตตรทุกะ ในจูฬันตรทุกะ มีอย่างไร แม้ทุกะนี้ ก็พึงทราบว่า มีอย่างนั้น.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 409

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลม นัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓๒] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๓๓] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี มี ๑ วาระ ทุกปัจจัย.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓๔] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 410

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม และ อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็น อสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็น อสัญโญชนิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๓๕] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ทุกะนี้เหมือนกับโลกิยะ-โลกุตตรทุกะ ในจูฬันตรทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ อนุโลมนัย ๑. เหตุปัจจัย

[๑๒๓๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เป็นปัจจัย แก่อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 411

๒. อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นอสัญโญชนิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุ ปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๒๓๗] ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๗ วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[๑๒๓๘] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม เป็นปัจจัย แก่อัพยากธธรรมที่เป็นสัญโญชนิยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ ของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของปุเรชาตปัจจัย, เป็น ปัจจัย ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ อาหารปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๒๓๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๗ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 412

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๒๔๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๒๔๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัย แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

สัญโญชนิยทุกกกุสลติกะ จบ