จิตตทุกกุสลติกะ (๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 482

จิตตทุกกุสลติกะ

(๕๖. จิตตทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๒๗] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิ่ต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นจิต อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นจิต และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิต และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 483

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๒๙] ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในน กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๓๐] ๑. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ที่ไม่ใช่จิต ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรม ที่เป็นจิต ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เป็นปัจจัยแก่กุศลธรรม ที่เป็นจิต และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๓๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 484

ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ใมมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๑๔๓๓] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๑๔๓๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ... ฯลฯ

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๓๕] ๑. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอกุศลธรรมที่เป็น จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 485

๒. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นจิต อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่ จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่เป็นจิต และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอกุศลธรรมที่เป็น จิต และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๓๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พึงกระทำให้เหมือนจิตตทุกกุศลบท แม้ในนเหตุปัจจัย. สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๓๗] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นจิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 486

๒. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อัพยากตธรรมที่เป็นจิต อาศัยอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นจิต และอัพยากตธรรม ที่ไม่ใช่จิต อาศัยอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยอัพยากตธรรม ที่เป็นจิต และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๓๘] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๓๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๕ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๕ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในโนวิคต ปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 487

อัพยากตบทปัญหา วาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๔๐] ๑. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิต ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

พึงให้พิสดารเหมือนจิตตทุกกุศลบท.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๔๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

จิตตทุกกุสลติกะ จบ