จิตตสมุฏฐานทุกกุสลติกะ (๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 502

จิตตสมุฏฐานทุกกุสลติกะ

(๖๐. จิตตสมุฏฐานทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๗๐] ๑. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏ- ฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม และกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๗๑] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 503

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๗๒] ในนอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในน วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระเป็นต้น พึงให้พิสดาร.

กุศลบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๗๓] ๑. กุศลธรรนที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เป็นปัจจัย แก่กุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๗๔] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๕ ในอินทริยปัจจัย มี ๕ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคต ปัจจัย มี ๕ วาระ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 504

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๗๕] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นจิตสมุฏฐานธรรม อาศัย อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย อกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย อกุศลธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม และอกุศลธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับกุศลบท

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 505

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๗๗] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม และอัพยากตธรรมที่ไม่ใช่ จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๗๘] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี ๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๔๗๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปาก-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 506

ปัจจัย มี ๖ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ในนฌานปัจจัย มี ๖ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๖ วาระ ใน โนวิคตปัจจัย มี ๖ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๔๘๐] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เป็น ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม ด้วยอำนาจของ เหตุปัจจัย ฯลฯ

๒. อารัมมณปัจจัย

[๑๔๘๑] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม เป็น ปัจจัยแก่อัพยากตธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๔๘๒] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 507

๙ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ใน อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ (ธรรมที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรมเป็นมูล เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม พึงเติมกวฬีการาหาร, ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรมเป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นจิตตสมุฏ- ฐานธรรม ก็เติมกวฬีการาหาร คือเติมกวฬีการาหารในปัจจัยสงเคราะห์ [ฆฏนา] ท่ามกลาง) ในอินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ (เป็นรูปชีวิตินทรีย์ ๑ วาระ) ในฌานปัจจัยมี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลมนัยก็ดี แห่งปัญหาวาระในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.

จิตตสมุฏฐานทุกกุสลติกะ จบ