อัชฌัตติกทุกกุสลติกะ (๖๖. อัชฌัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 526

อัชฌัตติกทุกกุสลติกะ

(๖๖. อัชฌัตติทุกะ ๑. กุสลติกะ)

กุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๑๙] ๑. กุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยกุศลธรรม ที่เป็นอัชฌัตติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. กุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยกุศลธรรม ที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. กุศลธรรมที่เป็นอัชณัตติกธรรม อาศัยกุศลธรรม ที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. กุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และกุศลธรรม ที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะ เหตุปัจจัย

๕. กุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยกุศลธรรม ที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 527

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับจิตตทุกะ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อกุศลบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๒๑] ๑. อกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอกุศลธรรม ที่เป็นอัชฌัตติกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอกุศลธรรม ที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. อกุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. อกุศลธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. อกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอกุศลธรรม ที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และอกุศลธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 528

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒๒] ในเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

เหมือนกับจิตตทุกะ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๒๓] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตติธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. อัพยากตธรรมที่เป็นพาหิรธรรม อาศัยอัพยากตธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม อาศัย อัพยากตธรรมที่เป็นอัชฌัตติกธรรม และอัพยากตธรรมที่เป็นพาหริ- ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอัญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ในนิสสย-

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 529

ปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๕ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๑๕๒๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในนกัมมปัจจัยมี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี ๑ วาระ ใน นฌานปัจจัย มี ๕ วาระ ในนมัคคปัจจัย มี ๙ วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

อัพยากตบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๑๕๒๖] ๑. อัพยากตธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เป็นปัจจัยแก่ อัพยากตธรรมที่เป็นพาหิรธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 530

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๑๕๒๗] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ อัชฌัตติกธรรมเป็นปัจจัยแก่พาหิรธรรม เป็น สหชาตาธิปติ, แม้ในวาระท่ามกลาง ๓ วาระ ก็เป็น สหชาตาธิปติ ใน อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ใน ปุเรชาตปัจจัย มี ๙ วาระ เป็นอารัมมณปุเรชาตะบ้าง เป็นวัตถุปุเรชาตะบ้าง ในปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ อัพยากตธรรมที่เป็นพาหิรธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรม ที่เป็นพาหิรธรรม ด้วยอำนาจของกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาหารปัจจัย มี ๙ วาระ ได้กวฬีการาหาร ทั้ง ๓ วาระ ใน อินทริยปัจจัย มี ๙ วาระ รูปชีวิตินทรีย์ได้ ๓ วาระ ในฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ในมัคคปัจจัย มี ๓ วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

อัชฌัตติกทุกกุสลติกะ จบ