อุปาทินนติกเหตุทุกะ (๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 724

อุปทินนติกเหตุทุกะ

(๔. อุปาทินนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยเหตุ- ธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัย เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๑] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 725

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๒] ในนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในน วิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดาร.

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๘๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ เหตุปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ ของเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 726

๒. อารัมมณปัจจัย

[๘๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย

๕. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๘๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ- ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 727

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติ- ปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ ของอธิปติปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๘๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ.

๕. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อนันตรปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 728

๖. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อนันตรปัจจัย

ฯลฯ

๙. อุปนิสสยปัจจัย

[๘๗] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็นปัจจัย แก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจของ อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เป็น ปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม ด้วยอำนาจ ของอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 729

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๘๘] ในเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๖ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๘๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๐] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๑] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 730

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็น อุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ- ปัจจัย

๖. นเหตุที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัยนเหตุ- ธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๗. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม และ นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัยนเหตุธรรม ที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 731

๘. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๙. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น อนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๙๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม อาศัยนเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนอนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ อารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๙๔] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ใน อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในกัมมปัจจัย มี ๙ วาระ ใน วิปากปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 732

ปัจจนียนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๙๕] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๕. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปาทินนุปาทานิยธรรม อาศัย นเหตุธรรมที่เป็นอุปาทินนุปาทานิยธรรม และนเหตุธรรมที่เป็น อนุปาทินนุปาทานิยธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๙๖] ในนเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[๙๗] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[๙๘] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ... แม้ในปัญหาวาระ ในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อุปาทินนติกเหตุทุกะ จบ