อุปปันนติกเหตุทุกะ (๑๗. อุปปันนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 855

อุปปันนติกเหตุทุกะ

(๑๗. อุปปันนติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๓๗๓] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

คือ เหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม ที่เป็น สัมปยุตตธรรมในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ

๒. อารัมมณปัจจัย

[๓๗๔] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ เหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

คือ เหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ แก่ อนาคตังสญาณ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

คือ เหตุที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่เจโตปริยญาณ แก่อนาคตังสญาณ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 856

๓. อธิปติปัจจัย

[๓๗๕] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ.

สหชาตปัจจัย ฯลฯ อวิคตปัจจัย

เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย เป็นปัจจัยด้วยอำนาจ ของอัญญมัญญปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย, เป็น ปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ วิปากปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอินทริยปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย อำนาจของมัคคปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของสัมปยุตตปัจจย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอัตถิปัจจัย ฯลฯ เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ อวิคตปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๗๖] ในเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๓๗๗] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๗๘] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 857

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๗๙] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๓๘๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. อธิปติปัจจัย

[๓๘๑] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 858

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๓. สหชาตปัจจัย ฯลฯ ๕. นิสสยปัจจัย

[๓๘๒] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็น ปัจจัย ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ นิสสยปัจจัย.

๖. อุปนิสสยปัจจัย

[๓๘๓] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอนุปปันนธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นอุปปาทิธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอุปปันนธรรม ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๓๘๔] ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๑ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๑ วาระ ในนิสสยปัจจัย มี ๑ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 859

ปัจจนียนัย

[๓๘๕] ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๓๘๖] เพราะอารัมมณปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๓๘๗] เพราะเหตุปัจจัย ในอารัมณปัจจัย มี ๓ วาระ ... ฯลฯ

อุปปันนติกเหตุทุกะ จบ