อัชฌัตตติกเหตุทุกะ (๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. เหตุทุกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 869

อัชฌัตตติกเหตุทุกะ

(๒๐. อัชฌัตตติกะ ๑. เหตุทุกะ)

เหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๑๖] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยเหตุธรรม ที่เป็นอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยเหตุธรรม ที่เป็นพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๑๗] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๑๘] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปากปัจจัย มี ๒ วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 870

เหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๑๙] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๔๒๐] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๔๒๑] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 871

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๔๒๒] ๑. เหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. เหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่เหตุ- ธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๒๓] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๒๔] ในนเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๒๕] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ... ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 872

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๒๖] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

นเหตุบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๔๒๗] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยนเหตุธรรม ที่เป็นอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยนเหตุธรรม ที่เป็นพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๒๘] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๒๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 873

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. อารัมมณปัจจัย

[๔๓๐] ๑. นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. นเหตุธรรมที่เป็นอัชณัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๔. นเหตุธรรมที่เป็นพหิทธาธรรม เป็นปัจจัยแก่ นเหตุธรรมที่เป็นอัชฌัตตธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๔๓๑] ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ใน อวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๔๓๒] ในนเหตุปัจจัย มี ๖ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ ฯลฯ

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 874

อนุโลมปัจจนียนัย

[๔๓๓] เพราะอารัมมณปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี ๔ วาระ ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

[๔๓๔] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี ๔ วาระ ... ฯลฯ

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

อัชฌัตตติกเหตุทุกะ จบ