กุสลติกโลกิยทุกะ (๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ)

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 936

กุสลติกโลกิยทุกะ

(๑. กุสลติกะ ๑๒. โลกิยทุกะ)

โลกิยบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๐๖] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล อาศัยโลกิยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๓. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล และโลกิยธรรมที่เป็น อัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรมที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๔. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยโลกิยธรรมที่เป็น อกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๘. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม ที่เป็นกุศล และโลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ ปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 937

๙. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม ที่เป็นอกุศล และโลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุ ปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๐๗] ในเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

ปัจจนียนัย

๑. นเหตุปัจจัย

[๖๐๘] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล อาศัยโลกิยธรรมที่เป็น อกุศล เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

๒. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกิยธรรม ที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[๖๐๙] ในนเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในโนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ.

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 938

โลกิยบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑๐] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๑๑] ๑. โลกิยธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม ที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๔. โลกิยธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม ที่เป็นอกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

๗. โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 939

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๑๒] ในเหตุปัจจัย มี ๗ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

โลกุตตรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑๓] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล อาศัยโลกุตตรธรรม ที่เป็นกุศล เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ อาศัยโลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๑๔] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

ปัจจนียนัย

[๖๑๕] ในนอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ ฯลฯ

สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี เหมือนกับปฏิจจวาระ.

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 940

โลกุตตรบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

๑. เหตุปัจจัย

[๖๑๖] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย

๒. อารัมมณปัจจัย

[๖๑๗] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย

๓. อธิปติปัจจัย

[๖๑๘] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

พระอภิธรรมปิฎก ปัฏฐาน เล่ม ๗ ภาค ๖ - หน้า 941

๓. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย

๔. อนันตรปัจจัย

[๖๑๙] ๑. โลกุตตรธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

๒. โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่ โลกุตตรธรรมที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอนันตรปัจจัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[๖๒๐] ในเหตุปัจจัย มี ๒ วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ ในอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ ในอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ ในสหชาตปัจจัย มี ๒ วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ ใน นิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี ๒ วาระ.

แม้ปัญหาวาระในกุสลติกะฉันใด พึงให้พิสดารฉันนั้น.

กุสลติกโลกิยทุกะ จบ