ความอิ่มด้วยกามทั้งหลายย่อมไม่มีในโลกเลย
(รัฐปาลเถรคาถา)
นายพรานเนื้อดักบ่วงไว้ แต่เนื้อไม่ติดบ่วง เมื่อนายพรานเนื้อคร่ำครวญอยู่ พวกเนื้อพากันมากินเหยื่อแล้วหนีไป บ่วงของนายพรานขาดไปแล้ว เนื้อไม่ติดบ่วง เมื่อนายพรานเศร้าโศกอยู่ พวกเนื้อพากันมากินเหยื่อแล้วหนีไป ท่านกล่าวว่า เราเห็นหมู่มนุษย์ที่มีทรัพย์ในโลกนี้ ได้ทรัพย์แล้วไม่ให้ทาน เพราะความลุ่มหลง ได้ทรัพย์แล้วทำการสะสมไว้ และปรารถนาอยากได้ยิ่งขึ้นไป พระราชากดขี่ช่วงชิงเอาแผ่นดิน ครอบครองแผ่นดินอันมีสาครเป็นที่สุด ตลอดฝั่งสมุทรข้างนี้แล้ว ไม่รู้จักอิ่ม ยังปรารถนาครอบครองฝั่งสมุทรข้างโน้นอีกต่อไป
พระราชาก็ดี มนุษย์เหล่าอื่นเป็นอันมากก็ดี ผู้ยังไม่ปราศจากตัณหา ย่อมเข้าถึงความตาย ยังไม่เต็มความประสงค์ก็พากันละทิ้งร่างกายไป ความอิ่มด้วยกามทั้งหลายย่อมไม่มีในโลกเลย
ทำไมกล่าวถึงพระราชา เพื่อเป็นการเปรียบเทียบให้เห็นว่า ถึงแม้ว่าจะเป็นพระราชาที่ครอบครองแผ่นดิน อันมีสาครเป็นที่สุดตลอดฝั่งสมุทร แล้วก็ยังไม่อิ่ม ไม่ว่าจะเป็นใคร ถึงแม้ว่าจะมีทรัพย์สมบัติมากมายสักเท่าไร แต่ถ้าไม่รู้สัจธรรมตามความเป็นจริงแล้ว ก็ไม่สามารถละกิเลสได้ ยังเป็นผู้ที่มีความปรารถนาเต็มที่
พระราชาก็ดี มนุษย์เหล่าอื่นเป็นอันมากก็ดี ผู้ยังไม่ปราศจากตัณหาย่อมเข้าถึงความตาย เพราะเหตุว่าจะต้องมีการเกิดอยู่เรื่อยๆ เมื่อยังมีการเกิดอยู่ ก็ต้องมีความตายเป็นของธรรมดา ยังไม่เต็มความประสงค์ก็พากันละทิ้งร่างกายไป
ไม่มีใครทราบใช่ไหมว่า พรุ่งนี้จะอยู่ที่ไหน ยังคงเป็นโลกนี้หรือว่าโลกอื่นก็ไม่ทราบ แต่ทั้งๆ อย่างนั้น ความประสงค์ก็ไม่เคยเต็ม ไม่เคยอิ่ม ไม่เคยพอ ทั้งๆ ที่รู้ว่า จะต้องจากโลกนี้ไปเมื่อไรก็ไม่ทราบ
ความอิ่มด้วยกามทั้งหลายย่อมไม่มีในโลก หมู่ญาติพากันสยายผม ร้องไห้คร่ำครวญถึงผู้นั้น และรำพันว่าทำอย่างไรหนอพวกญาติของเราจึงจะไม่ตาย ครั้นพวกญาติตายแล้วก็เอาผ้าห่อ นำไปเผาเสียที่เชิงตะกอน ผู้ที่ตายไปนั้นถูกเขาแทงด้วยหลาวเผาด้วยไฟ ละโภคะทั้งหลาย มีแต่ผ้าผืนเดียวติดตัวไป คือ ผ้าที่ใช้ห่อศพ
เมื่อบุคคลจะตาย ย่อมไม่มีญาติ หรือมิตรสหายช่วยต้านทานได้ พวกที่รับมรดกก็มาขนเอาทรัพย์ของผู้ที่ตายนั้นไป ส่วนสัตว์ที่ตายย่อมไปตามยถากรรม เมื่อตายไม่มีทรัพย์สมบัติอะไรๆ คือ พวกบุตร ภรรยา ทรัพย์ แว่นแคว้นสิ่งใดๆ จะติดตามไปไม่ได้เลย
ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...