ภิกษุเป็นผู้เชื่อฟัง ย่อมตั้งใจ สำรวมใจ เงี่ยโสตลงฟังธรรม

อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต โสตวสูตร มีข้อความว่า

ภิกษุเป็นผู้เชื่อฟัง ย่อมตั้งใจ สำรวมใจ เงี่ยโสตลงฟังธรรม ในเมื่อผู้อื่นแสดงธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศแล้ว สำรวมอินทรีย์ ไม่ถือโดยนิมิต และโดย อนุพยัญชนะ

ซึ่งการสำรวมอินทรีย์ ไม่ถือโดยนิมิต โดยอนุพยัญชนะนั้น ก็เพื่อไม่ให้อภิชฌาและโทมนัสครอบงำได้ ในพระไตรปิฎกจะพบพยัญชนะที่ว่า เพื่อไม่ให้อภิชฌาและโทมนัสครอบงำ แต่ไม่ใช่เพื่อไม่ให้รู้ความหมายของสิ่งที่เห็น ไม่ใช่เพื่อไม่ให้รู้ความหมายของเสียงที่ได้ยิน ถ้าสติระลึกได้ อภิชฌาและโทมนัสก็ครอบงำไม่ได้ แต่ถ้าขณะใดที่สติไม่ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรม ในขณะนั้นอภิชฌาและโทมนัสก็ครอบงำได้

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 165