หนทางนี้งดงาม

[เล่มที่ 45] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อิติวุตตก เล่ม ๑ ภาค ๔ - หน้าที่ 603 - 604

ข้อความบางตอนจากกัลยาณสูตร

ภิกษุใดไม่มีการทำชั่วด้วยกาย วาจา ใจ พระอริยเจ้าทั้งหลาย มีพระพุทธเจ้า เป็นต้น กล่าวภิกษุผู้มีหิรินั้นแลว่าผู้มีศีล งาม.

ภิกษุใดเจริญดีแล้วซึ่งธรรมทั้งหลาย อันให้ถึงอริยมรรคญาณเป็นเครื่องตรัสรู้ดี ที่ตนได้บรรลุแล้ว พระอริยเจ้าทั้งหลายมี พระพุทธเจ้าเป็นต้นกล่าวภิกษุผู้ไม่มีกิเลส เครื่องฟูขึ้นนั้นแลว่า ผู้มีธรรมอันงาม.

ภิกษุรู้ชัดซึ่งความสิ้นไปแห่งทุกข์ ของตนในอัตภาพนี้แล พระอริยเจ้าทั้ง หลายมีพระพุทธเจ้าเป็นต้น กล่าวภิกษุ ผู้ไม่มีอาสวะ สมบูรณ์ด้วยธรรมเหล่านั้น ผู้ไม่มีทุกข์ ตัดความสงสัยได้แล้ว ไม่ อาศัยละกิเลสทั้งหมดในโลกทั้งปวงนั้นแล ว่าผู้มีปัญญางาม.

จบกัลยาณสูตรที่ ๘

อ.วิชัย: กราบเท้าท่านอาจารย์ครับ ที่กล่าวว่า หนทางนี้งดงาม จะงามอย่างไรครับ?

ท่านอาจารย์: เป็นความจริง ความไม่จริงงามไหม?

อ.วิชัย: ไม่งามครับ

ท่านอาจารย์: เห็นเป็นรองเท้า นี่งามไหม?

อ.วิชัย: ความจริงไม่มีรองเท้า

ท่านอาจารย์: แล้วเห็นเป็นรองเท้า จะงามไหม?

อ.วิชัย: ไม่งามครับ เพราะไม่รู้ความจริงครับ

ท่านอาจารย์: ไม่รู้ว่า สิ่งที่ปรากฏนิดเดียวนั้นต่างหากที่งาม เพราะจริง ไปหาความงามที่ไหนล่ะ ในขณะที่เห็นรองเท้า เห็นดอกไม้ เห็นม่าน เห็นเก้าอี้ เห็นโต๊ะ งามตรงไหน?

แต่ว่าขณะที่รู้ความจริงว่า ความจริงแท้ที่เป็นรองเท้า ก็คือสิ่งที่กระทบตาปรากฏ นั่นแหละ เปลี่ยนไม่ได้เลย แค่นั้นเองความจริง

ใครก็เปลี่ยนความจริงไม่ได้ ความจริงนั่นจึงงามเกินกว่าที่ใครจะเห็นว่างามได้ เพราะเหตุว่า เป็นเพียงสิ่งที่มีจริง มีจริง ลองคิดถึงคำนี้ มีจริง และรู้แล้วว่าจริง เป็นสิ่งที่งามเพราะกระทบตาปรากฏเท่านั้นเอง ไม่ได้เป็นอย่างอื่นที่จะเป็นโน่น เป็นกะทะ เป็นช้อนซ่อม แต่เป็นสิ่งที่เพียงปรากฏชัดเจนตามลำดับ ความงามก็ยิ่งงามด้วยความเข้าใจถูกในความเป็นจริง ไม่สามารถที่จะลวงให้เห็นเป็นเราได้

เพราะฉะนั้น ทั้งหมดของพระธรรมให้รู้ความจริงว่า ไม่มีสิ่งหนึ่งสิ่งใดรวมทั้งไม่มีเรา นี่สำคัญที่สุด กว่าจะเอาเราออกไปได้ ความเป็นเรานี่มหาศาลแค่ไหน ทุกชาติ ทุกวัน ทุกขณะ ทุกปี ทุกเดือน แสนโกฏกัปป์มาแล้ว มีแต่สิ่งที่ถูกคลุมไว้ด้วยความไม่เป็นจริงทั้งหมด ไม่งามเลยถ้ารู้ว่างามนั้นคืออะไร งามนั้น คือความจริงถึงที่สุดเปลี่ยนไม่ได้

อ.วิชัย: ไพเราะงดงามมากครับ แม้แต่ขั้นฟังก็ยังค่อยๆ เห็นความงามของพระธรรมครับ จากที่พระองค์ดำเนินไปแล้วครับ กราบเท้าท่านอาจารย์ครับ

ท่านอาจารย์: เป็นสัจจบารมี รวมทั้งบารมีอื่นด้วย

อ.อรรณพ: ลึกซึ้งที่สุดครับ แม้ในขั้นฟัง ไตร่ตรอง ตามก็ลึกซึ้ง และในสภาวะของสิ่งที่เป็นจริงนั้นจะลึกซึ้งสักแค่ไหน

ท่านอาจารย์: และต้องมีความเข้าใจ เบิกบานแล้วในความงามนั้น จนกว่าจะประจักษ์แจ้ง จะเบิกบานสักแค่ไหน?

อ.อรรณพ: เพราะฉะนั้น งาม ตรงที่เข้าใจ เข้าใจขั้นฟังก็งามในเบื้องต้น เข้าใจสิ่งที่ปรากฏก็งามในท่ามกลาง และประจักษ์แจ้งในความละเอียดลึกซึ้งในความเป็นธรรม ธรรมดา ธรรมตาของธรรมแต่ละอย่าง มีการเกิดดับแล้วไม่มีเหลือ ปัญญานั้นงามแน่นอน เป็นปัญญาที่งามไปตามลำดับ แล้วก็เห็นคุณพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไปตามลำดับปัญญาที่งามขึ้น งามขึ้นๆ ๆ

ท่านอาจารย์ก็สนทนากับ อ.วิชัย ขั้นฟังผมว่าเป็นประโยชน์มหาศาล ท่านอาจารย์พูดถึง สิ่งหนึ่งในชีวิต แค่สิ่งหนึ่งที่มีจริงในชีวิต เห็น เห็นนี่ใกล้หรือไกล? จะบอกว่าใกล้ที่สุดก็ได้ ไกลที่สุดก็ได้ ใกล้ที่สุดเพราะว่าแม้สิ่งที่กระทบตา นี่ว่าใกล้แล้ว เพราะว่าสืบๆ กันมากระทบตา ก็ใกล้แล้ว ใกล้ที่กำลังกระทบตาแล้วปรากฏให้เห็น ซึ่งตรงนี้ก็ยังไกลที่จะรู้แม้สิ่งที่กระทบตาซึ่งเป็นธาตุที่ไม่รู้อะไรเลย ก็ไกลต่อการที่ปัญญาจะรู้ตรงว่าเห็นอะไร อะไรที่ปรากฏทางตา ก็ยังเป็นความไกลของการที่จะรู้อย่างนั้น นี่คือสิ่งที่กระทบตา

แล้วสภาพรู้คือเห็น จะใกล้ขนาดไหน เพราะเป็นสภาพที่รู้สิ่งที่กระทบตา เพราะฉะนั้น ธาตุรู้ที่รู้สิ่งที่กระทบตานี่ ใกล้ที่สุด ในที่สุดแล้วครับ นี่คือความจริงเป็นอย่างนั้น แต่ก็ไกลที่สุดที่จะรู้ความจริง ไกลมากที่จะเปิดเผยธาตุรู้ที่รู้แจ้งสิ่งที่ปรากฏทางตา กว่าที่จะรู้อย่างนั้นก็ต้องภาวนายาวนาน จิรกาลภาวนา จริงๆ

ซาบซึ้งมากครับ ท่านอาจารย์เปรียบเทียบว่า ดอกไม้งามตรงไหน? เราไม่เคยคิดอะไรหรอก เห็นดอกไม้สวยๆ ดอกกุหลาบผมว่าสวยนะ ผมเห็นกลีบเขานี่ซ้อนๆ ๆ ๆ กัน กุหลาบสีอะไรก็สวยทั้งนั้น เพราะว่ารูปเขานี่สวย เป็นดอกไม้ที่สวย ดอกกุหลาบนี่รู้สึกว่าสวย ท่านอาจารย์ว่า งามตรงไหน งามตรงเป็นดอกกุหลาบใช่ไหมครับ ท่านอาจารย์บอก งามตรงไหน ดอกกุหลาบ? แต่ว่า ลึกซึ้ง คืองามตรงที่เข้าใจว่า ไม่ใช่ดอกกุหลาบ ความงามของปัญญาที่รู้ว่า ไม่ใช่ดอกกุหลาบ แต่เป็นเพียงสิ่งที่ปรากฏทางตา และโดยเฉพาะเป็น ธาตุเห็น ที่ใกล้ที่สุด

ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่..

ผู้ยังหมู่ให้งาม [สังฆโสภณสูตร]

เป็นธรรม ไม่มีเรา

ขอเชิญฟังได้ที่..

ดีงามเพราะความเข้าใจ

สิ่งที่ดีงามมีอยู่ในพระธรรมวินัย

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

กราบยินดีในกุศลจิตของ อ.อรรณพ และอ.วิชัย ด้วยความเคารพค่ะ