จากไปด้วยความไม่รู้ หรือ มีชีวิตอยู่เข้าใจความจริง
จะจากโลกนี้ไปด้วยความไม่รู้ หรือไม่ ไปอย่างโง่ๆ เกิดมาอย่างโง่ๆ แล้วก็ไปอย่างโง่ๆ แล้วก็เต็มใจไปอย่างโง่ๆ ด้วย เพราะไม่รู้ อวิชชาครอบคลุมหมดทุกอย่าง
คนที่ตรงอย่างยิ่งจึงจะได้สาระจากพระธรรม แล้วสามารถเข้าใจธรรมและอบรมเจริญปัญญา ซึ่งขณะนี้มีน้อยมาก เพราะว่ายาก เลยไม่สนใจ ไม่อยากจะเรียน ไม่อยากจะรู้
นอกจากอวิชชา สิ่งที่ตามมาไปคู่กันก็คือ ความติดข้อง เพราะไม่รู้จึงติดข้อง ชอบอะไรที่สวยๆ ไม่รู้ว่า ความจริงแค่ปรากฏให้เห็น ยังคงยึดถือว่ายังมีอยู่ ทั้งๆ ที่ไม่มี สิ่งนั้นจะจากเราไป ถูกคนเขาขโมยไปก็ได้ หรือเราจะจากสิ่งนั้นไป คือเราจะตายจากสิ่งนั้น ไม่เป็นเจ้าของสิ่งนั้นอีกต่อไปก็ได้
ความรู้ของเราจะเพิ่มขึ้นเมื่อฟังแล้วเข้าใจ และจะจากโลกนี้ไปอย่างเข้าใจขึ้น ดีกว่าไม่เข้าใจเลย ถ้าพบพระพุทธเจ้าแล้วเราไม่เข้าใจมาก่อน ไม่มีทางฟังธรรมรู้เรื่องเลย แต่เพราะได้ฟังธรรมมาบ่อยๆ จนกระทั่งเข้าใจขึ้น พอมีโอกาสสำหรับใครก็ตามแต่ ได้เฝ้าได้ฟังพระธรรมก็สามารถเข้าใจได้
กราบนอบน้อมพระรัตนตรัยด้วยเศียรเกล้า
..เราก็เหมือนกันทุกคน ใช่หรือไม่ มีปัญญาระดับไหน ถ้ายังไม่ถึงความเป็นพระโสดาบัน เกิดแล้วไปอบายภูมิก็ได้ นรก เป็นเปรต เป็นอสูรกาย เป็นสัตว์เดรัจฉาน ตามกรรมที่ได้กระทำแล้ว ไม่ใช่เฉพาะในชาตินี้ แม้ชาติก่อนๆ ปฏิสนธิของชาติหน้า ก็ประมวลไว้ซึ่งกรรมที่สามารถจะเป็นปัจจัย ให้ผลของกรรมเกิดขึ้นในชาติใดชาติหนึ่ง นี่คือไม่ใช่เรา เมื่อไรจะมั่นใจ มั่นคงว่าเป็นธรรม ก็คือว่าต้องฟังต่อไป
กราบเท้าบูชาพระคุณท่านอาจารย์ด้วยความเคารพอย่างสูงยิ่ง
