เรื่อง โลกสาม

เรื่อง โลก ๓ ได้ฟังรายการทางวิทยุทหารอากาศเมื่อตอนเที่ยงที่ผ่านมา ท่านอาจารย์กล่าวว่า โลก ๓ มี โอกาสโลก สังขารโลก และสัตวโลก

อธิบายโลก ๓ อย่าง ดังนี้

๑. โอกาสโลก สถานที่ซึ่งเป็นที่อยู่ของหมู่สัตว์ ได้แก่ ภูมิ ๓๑ (โดยปรมัตถธรรม ได้แก่ รูปปรมัตถ์)

๒. สัตวโลก หมู่สัตว์ที่เกิดมาจากกรรมที่แตกต่างกัน และมีการกระทำกรรมที่แตกต่างกัน (จิต เจตสิก รูปที่เกิดจากกรรมที่แตกต่างกัน สมมติกันว่าเป็นสัตว์ประเภทต่างๆ และมีการกระทำกรรมที่แตกต่างกัน) เรียกว่า สัตวโลก

๓. สังขารโลก สังขารธรรม คือ จิต เจตสิก รูป เป็นสิ่งที่มีจริง มีปัจจัยปรุงแต่ง เกิดขึ้นแล้วต้องดับไป เรียกว่า สังขารโลก สังขารธรรม คือ สังขารโลก เป็นสิ่งที่มีจริง ถ้าไม่มีสังขารโลก ก็ไม่มีโลกประการอื่นๆ

* หมายเหตุ

ในโลกสูตร พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค เล่ม ๔ ภาค ๑ - หน้าที่ 99

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ ที่เรียกว่าโลก เพราะจะต้องแตกสลาย อะไรเล่าแตกสลาย ดูก่อนภิกษุ จักษุแลแตกสลาย รูปแตกสลาย จักษุวิญญาณแตกสลาย จักษุสัมผัสแตกสลาย สุขเวทนาทุกขเวทนา หรืออทุกขมสุขเวทนา ที่เกิดขึ้นเพราะจักษุสัมผัสเป็นปัจจัยแตกสลาย ฯลฯ ใจแตกสลาย ธรรมารมณ์ มโนวิญญาณ มโนสัมผัสแตกสลาย สุขเวทนา ทุกขเวทนา หรืออทุกขมสุขเวทนา ที่เกิดขึ้น เพราะมโนสัมผัสเป็นปัจจัย ก็แตกสลาย ดูก่อนภิกษุ ที่เรียกว่าโลก เพราะจะต้องแตกสลาย ฉะนี้. จบ โลกสูตรที่ ๙