สุข สุขา สุขัง สุขเวทนา ฯ
จาก... ทุกขอริยสัจ
ได้สอบถามเรื่องของทุกข์ ซึ่งก็ค่อยๆ ทำความเข้าใจ เพื่อให้เข้าใจมากยิ่งขึ้น ทั่วถึงขึ้น ชัดเจนขึ้น ขอถามเพิ่มเติมครับ ว่า ชื่อว่า สุข มีนัยใดบ้าง ปกติโลก มีร้อน มีหนาว มีมืดมีสว่าง มีกุศล มีอกุศล ฉะนั้นมีทุกข์จึงมีสุขอย่างนั้นหรือครับ ข้อความว่านิพพานเป็น สุขอย่างยิ่ง สุขในที่นี้หมายความว่าสุขอย่างไร โลกียสุข กับ โลกุตตรสุข ต่างกัน อย่างไร ต่างในแง่ปริมาณ หรือแง่คุณภาพ ความสุข คือ ความไม่ทุกข์หรือว่าความ ทุกข์ก็อย่างหนึ่ง ความสุขก็อย่างหนึ่ง พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสเรื่องสุขไว้ อย่างไรบ้างครับ
คำว่า สุข ในพระไตรปิฎกทรงแสดงไว้หลายๆ นัยโดยความเป็นสภาพตรงกันข้ามกับทุกข์เช่น สุขกาย สุขใจ สุขมีอามิส สุขปราศจากอามิส กามสุข เนกขัมมสุข โลกียสุข โลกุตรสุข เป็นต้น สำหรับ ข้อความว่าพระนิพพานเป็นสุขอย่างยิ่ง หมายถึง สภาพที่ตรงกันข้ามกับโลก หรือ วัฏฏะ ขันธ์ห้าอันเป็นไปในวัฏฏะทั้งสิ้น ชื่อว่า ทุกข์ เพราะเป็นไปกับสังกิเลส ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ส่วน พระนิพพาน ไม่มีทุกข์คือขันธ์ห้า ไม่เกิดดับ เที่ยง เป็นสุข โลกียสุขและโลกุตรสุขก็มีนัยเดียวกันนี้ ดังข้อความในพระสูตรดังนี้