มิจฉาปฏิปทา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ก่อนอื่นก็ต้องเข้าใจคำว่า มิจฉาปฏิปทา ก่อนครับ

ปฏิปทา หมายถึง ทาง เพราะฉะนั้น จึงมี ๒ ทาง คือ ทางถูกและทางผิด นั่นคือ

สัมมาปฏิปทา และมิจฉาปฏิปทา

ทางที่ถูก หรือ สัมมาปฏิปทา คือ ทางที่ทำให้ถึงการดับกิเลส ออกจากสังสารวัฏฏ์

ทางที่ผิด หรือ มิจฉาปฏิปทา คือ ทางที่ไม่ทำให้ถึงการดับกิเลส ไม่ออกจากสังสารวัฏฏ์

เพราะฉะนั้น การเจริญสติปัฏฐาน ๔ อริยมรรค ที่เป็นการเจริญวิปัสสนา เป็นหนทางที่ถูก เป็นสัมมาปฏิปทา ที่จะทำให้ถึงการดับกิเลส และ แม้กุศลประการอื่นๆ ที่ปรารภ ปรารถนาที่จะออกจาสังสารวัฏฏ์ ก็ชื่อว่า สัมมาปฏิปทา

ดังอรรถกถา อธิบายว่า ผู้ที่ให้ทาน แม้เพียงข้าวกระบวยเดียว แต่ปรารภ ปรารถนา เพื่อถึงการดับกิเลส ชื่อว่า สัมมาปฏิปทา เพราะทางที่ชอบ คือ เป็นทางให้ถึงการดับกิเลสได้ในอนาคต

สรปุได้ว่า สัมมาปฏิปทา คือ การเจริญกุศลประการใด ประการหนึ่ง ที่เป็นไปเพื่อออกจากวัฏฏะ ดับกิเลส ดังนั้นขณะที่เจริญฌาน แต่ฌานนั้น ปรารภ เจริญ เพื่อถึงการดับกิเลส รวมทั้งฌานนั้นเป็นอารมณ์ของการเจริญวิปัสสนา ฌานนั้นไม่จัดเป็นมิจฉาปฏิปทา แต่ เป็น สัมมาปฏิปทา ครับ

มิจฉาปฏิปทา คือ ทางที่ผิด คืออกุศล ก็ชื่อว่าทางที่ผิด และ กุศลอะไรก็ตามที่เจริญแล้ว ปรารถนาเพื่อการเกิดในภพภูมิที่ดี เพื่อได้ รูป เสียง กลิ่น รสที่ดี เป็นต้น อันไม่เป็นไป เพื่อการออกจากสังสารวัฏฏ์ ชื่อว่าเป็น มิจฉาปฏิปทา เพราะเป็นทางที่ผิด คือ เป็นทางที่จะต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในสังสารวัฏฏ์ต่อไป ครับ เช่น ให้ทาน เพื่อที่จะได้ผลของบุญ ให้ทาน เพื่อจะได้เกิดในภพภูมิที่ดี และ เจริญฌาน สมถภาวนา เพื่อจะได้เกิดในพรหมโลก เสวยสุข

เชิญคลิกอ่านที่นี่

มิจฉาปฏิปทาเพราะถือวัฏฏะเป็นสำคัญ

สัมมาปฏิปทาโดยแท้เพราะเป็นฝ่ายวิวัฏฏะ

สัมมาปฏิปทา

ปฏิปทา ๒ [ปฏิปทาสูตร]

ตั้งจิตไว้ผิด ตั้งจิตไว้ชอบ [อรรถกถา ปณิหิตอัจฉวรรคสูตรที่ ๒]

ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา

เรียนถามความเห็นที่ 1

ก่อนจะเข้าไปอ่านใน link ที่กรุณาให้มา

ขอเรียนถามก่อนว่า มิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ เหล่านี้

รวมอยู่ใน มิจฉาปฏิปทา ใช่หรือไม่คะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ประพฤติปฏิบัติหนทางใดๆ ด้วยความไม่รู้ หนทางนั้นไม่ใช่หนทางของปัญญา เป็นหนทางแห่งความเห็นผิด คือ มิจฉาทิฏฐิ

ฝั่งนี้เป็นฝั่งของความไม่รู้และความติดข้อง แต่ฝั่งโน้นเป็นฝั่งแห่งความรู้และความไม่ติดข้อง

ฝั่งโน้นมีแน่ จะถึงฝั่งโน้นได้ ก็ต้องมีการอบรมเจริญปัญญา

ในเมื่อยังอยู่ในฝั่งนี้ คือ ฝั่งของกิเลส ภาระหน้าที่ที่สำคัญ ก็คือ เมื่อยังไม่รู้ ธรรมตามความเป็นจริง ก็ควรจะได้ฟังพระธรรมให้เข้าใจ

อ้างอิงจาก ... ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๕๕

หนทางใดก็ตาม ถ้าไม่ได้เป็นไป เพื่อความเจริญขึ้นของปัญญา ที่จะเข้าใจสภาพธรรมที่กำลังมี กำลังปรากฏในขณะนั้น นั่นไม่ใช่หนทางที่ถูกต้อง ถ้าใส่ชื่อก็เป็นมิจฉาปฏิปทาทั้งหมด

ดังความคิดเห็นที่ ๒ ได้กล่าวถึงว่า มิจฉาทิฏฐิ ... มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ เหล่านี้ ก็เป็นมิจฉาปฏิปทา ด้วย เพราะเป็นทางผิด ไม่นำไปสู่ความเจริญขึ้นของปัญญาเลย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ในหลายๆ พระสูตรว่า

ถ้ายังเป็นผู้ประกอบด้วยมิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสังกัปปะ ... มิจฉาสมาธิ ก็ยังอยู่ในฝั่งนี้ คือ ฝั่งของสังสารวัฏฏ์ ฝั่งของกิเลส ไม่ใช่หนทางที่จะเป็นไปเพื่อดับกิเลส

แต่ถ้าดำเนินตามหนทางที่ถูกต้อง คือ อริยมรรค ประกอบด้วยองค์ ๘ ซึ่งเริ่มด้วยความเห็นที่ถูกต้อง ก็สามารถดำเนินไปถึงฝั่งโน้น ซึ่งเป็นฝั่งของการดับกิเลสจนหมดสิ้น ไปถึงได้แน่ๆ แต่ต้องเริ่มที่การอบรมเจริญปัญญา สะสมความเข้าใจถูก เห็นถูก ในลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏในขณะนี้ ต่อไป ครับ

...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

เรียนความเห็นที่ 2 ครับ

มิจฉาทิฏฐิ คือ ความเห็นผิด เช่น การปฏิบัติหนทางที่ผิด มีการทรมานตน เป็นต้น ที่สำคัญผิดว่า เป็นทางหลุดพ้น มิจฉาสติ ความระลึกผิด คือ โลภะที่เป็นอกุศล และ มิจฉาสมาธิ คือ ความตั้งมั่นผิด คือ ขณะนั้นเป็นอกุศลที่มีความตั้งมั่น เช่น นั่งสมาธิ และ ไม่มีความเข้าใจ ก็เป็นมิจฉาสมาธิ รวมทั้ง ขณะที่จดจ้องกับสิ่งหนึ่งสิ่งใด แต่เป็นอกุศลจิต เป็น มิจฉาสมาธิ เหล่านี้ ทั้ง มิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ เป็นมิจฉาปฏิปทา คือ ทางผิด เพราะ เป็นทางที่ไม่สามารถทำให้หลุดพ้นจากสังสารวัฏฏ์ เพราะ เป็นอกุศลนั่นเองครับ

รวมความว่า ขณะใดที่เป็นอกุศล ขณะนั้น ชื่อว่าเป็นมิจฉาปฏิปทาด้วย คือ เป็นทางผิด เพราะ ไม่สามารถออกจากวัฏฏะด้วยอกุศล และ มิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสติ มิจฉาสมาธิ ก็เป็นอกุศล จึงเป็นมิจฉาปฏิปทา

ส่วนกุศลใด ปรารถนาวัฏฏะ ไม่เป็นไปเพื่อดับกิเลส ปรารถนารูป เสียง กลิ่น รส สิ่งที่กระทบสัมผัส หวังในการเกิดในภพภูมิที่ดี เป็น มิจฉาปฏิปทา เพราะ เป็นทางที่ผิด คือ ไม่พ้นไปจากการเกิด ไม่พ้นไปจากวัฏฏะ ครับ

ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนา

ขออนุโมทนาค่ะ

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

มิจฉาปฏิปทา หมายถึง ทางผิด หรือ การดำเนินที่ผิด แม้แต่การเจริญกุศลแล้ว ยังหวังไปเกิดบนสวรรค์ ก็เป็นมิจฉาปฏิปทา เพราะไม่ใช่เป็นทางพ้นทุกข์ ยังวนเวียนอยู่ในวัฏฏะ

มิจฉาปฏิปทา ตรงข้ามกับ อริยมรรคมีองค์ ๘ เพราะการเจริญอริยมรรคมีองค์ ๘ เป็นหนทางเดียวที่จะนำไปสู่การพ้นทุกข์ ค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ