ปราภวสูตรที่ ๖.. ความเสื่อม ๑๒ อย่าง

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

[เล่มที่ 46] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๕ - หน้าที่ 309

ปราภวสูตรที่ ๖

ว่าด้วยความเสื่อม ๑๒ อย่าง

[๓๐๓] ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้ :-

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน อาราม

ของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี ใกล้พระนครสาวัตถี ครั้งนั้นแล เมื่อปฐมยาม

สิ้นไปแล้ว เทวดาตนหนึ่งมีรัศมีอันงดงามยิ่ง ทำพระวิหารเชตวันทั้งสิ้นให้

สว่างไสว เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงที่ประทับ ถวายบังคมพระผู้มี

พระภาคเจ้าแล้ว ยืนอยู่ ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มี

พระภาคเจ้าด้วยคาถาว่า

[๓๐๔] ข้าพระองค์มา เพื่อจะทูลถาม

ถึงผู้เสื่อม และคนผู้เจริญกะท่านพระโคดม

จึงขอทูลถามว่า อะไรเป็นทางของคนเสื่อม.

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า

ผู้รู้ดีเป็นผู้เจริญ ผู้รู้ชั่วเป็นผู้เสื่อม

ผู้ใคร่ธรรมเป็นผู้เจริญ ผู้เกลียดธรรมเป็นผู้

เสื่อม เพราะเหตุนั้นแล เราจงทราบชัดข้อนี้

เถิดว่า ความเสื่อมนั้นเป็นที่ ๑.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้าขอพระองค์

จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๒ อะไรเป็นทางของ

คนเสื่อม.

คนมีอสัตบุรุษเป็นที่รัก ไม่กระทำ

สัตบุรุษให้เป็นที่รัก ชอบใจธรรมของอสัต-

บุรุษ ข้อนั้นเป็นทางของคนเสื่อม เพราะ

เหตุนั้นแล เราจงทราบข้อนี้เถิดว่า ความ

เสื่อมนั้นเป็นที่ ๒.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระองค์

จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๓ อะไรเป็นทางของ

คนเสื่อม.

คนใดชอบนอน ชอบคุย ไม่หมั่น

เกียจคร้าน โกรธง่าย ข้อนั้นเป็นทางของ

คนเสื่อม เพราะเหตุนั้นแล เราจงทราบชัด

ข้อนี้เถิดว่า ความเสื่อมนั้นเป็นที่ ๓.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระองค์

จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๔ อะไรเป็นทางของ

คนเสื่อม.

คนใดสามารถ แต่ไม่เลี้ยงมารดาหรือ

บิดาผู้แก่เฒ่า ผ่านวัยหนุ่มสาวไปแล้ว ข้อ

นั้นเป็นทางของคนเสื่อม เพราะเหตุนั้นแล

เราจงทราบชัดข้อนี้เถิดว่า ความเสื่อมนั้น

เป็นที่ ๔.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระ-

องค์จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๕ อะไรเป็นทาง

ของคนเสื่อม.

คนใดลวงสมณะพราหมณ์ หรือแม้

วณิพกอื่นด้วยมุสาวาท ข้อนั้นเป็นทางของ

คนเสื่อม เพราะเหตุนั้นแล เราจงทราบชัด

ข้อนี้เถิดว่า ความเสื่อมนั้นเป็นที่ ๕.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระ-

องค์จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๖ อะไรเป็นทาง

ของคนเสื่อม.

คนมีทรัพย์มาก มีเงินทองของกิน

กินของอร่อยแต่ผู้เดียว ข้อนั้นเป็นทางของ

คนเสื่อม เพราะเหตุนั้นแล เราจงทราบชัด

ข้อนี้เถิดว่า ความเสื่อมนั้นเป็นที่ ๖.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระ-

องค์จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๗ อะไรเป็นทาง

ของคนเสื่อม.

คนใดหยิ่งเพราะชาติ หยิ่งเพราะ

ทรัพย์ และหยิ่งเพราะโคตร ย่อมดูหมิ่น

ญาติของตน ข้อนั้นเป็นทางของคนเสื่อม

เพราะเหตุนั้น เราจงทราบชัดข้อนี้เถิดว่า

ความเสื่อมนั้นเป็นที่ ๗.ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระ-

องค์จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๘ อะไรเป็นทาง

ของคนเสื่อม.

คนใดเป็นนักเลงหญิง เป็นนักเลง

สุรา และเป็นนักเลงการพนันผลาญทรัพย์

ที่ตนหามาได้ ข้อนั้นเป็นทางของคนเสื่อม

เพราะเหตุนั้นแล เราจงทราบชัดข้อนี้เถิดว่า

ความเสื่อมนั้นเป็นที่ ๘.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระ-

องค์จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๙ อะไรเป็นทาง

ของคนเสื่อม.

คนไม่สันโดษด้วยภริยาของตนประ-

ทุษร้ายในภริยาของคนอื่นเหมือนประทุษร้าย

ในหญิงแพศยา ข้อนั้นเป็นทางของคนเสื่อม

เพราะเหตุนั้นแล เราจงทราบชัดข้อนี้เถิดว่า

ความเสื่อมนั้นเป็นที่ ๙.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระ-

องค์จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๑๐ อะไรเป็นทาง

ของคนเสื่อม.

ชายแก่ได้หญิงรุ่นสาวมาเป็นภริยา

ย่อมนอนไม่หลับ เพราะความหึงหวงหญิงรุ่นสาวนั้น ข้อนั้นเป็นทางของคนเสื่อม

เพราะเหตุนั้น เราจงทราบชัดข้อนี้เถิดว่า

ความเสื่อมนั้นเป็นที่ ๑๐.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระ-

องค์จงตรัสบอกคนเสื่อมที่๑๑ อะไรเป็นทาง

ของคนเสื่อม.

คนใดตั้งหญิงนักเลงสุรุ่ยสุร่าย หรือ

แม้ชายเช่นนั้นไว้ในความเป็นใหญ่ ข้อนั้น

เป็นทางของคนเสื่อม เพราะเหตุนั่น เราจง

ทราบชัดข้อนี้เถิดว่า ความเสื่อมนั้นเป็นที่ ๑๑.

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า ขอพระ-

องค์จงตรัสบอกคนเสื่อมที่ ๑๒ อะไรเป็น

ทางของคนเสื่อม.

ก็บุคคลผู้เกิดในสกุลกษัตริย์ มีโภค-

ทรัพย์น้อย มีความมักใหญ่ ปรารถนา

ราชสมบัติ ข้อนั้นเป็นทางของคนเสื่อม.

บัณฑิตผู้ถึงพร้อมด้วยความเห็นอัน

ประเสริฐ พิจารณาเห็นคนเหล่านี้ เป็นผู้

เสื่อมในโลก ท่านย่อมคบโลกที่เกษม (คน

ผู้เจริญ) .

จบปราภวสูตรที่ ๖