เรื่องเกี่ยวการพูด

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

สภาพธรรมทั้งหลายต้องอาศัยเหตุปัจจัยจึงเกิดขึ้นครับ ดังนั้นต้องอาศัยเหตุปัจจัย หลายๆ อย่าง การพูดก็เช่นกันครับ การพูดแล้วเกิดเสียงขึ้นมา ก็ต้องอาศัยสภาพธรรม หลายอย่าง นั่นคือต้องอาศัยสภาพธรรมที่มีจริง คืออาศัย จิตและอาศัยรูปจึงมีการพูด และเกิดเสียงขึ้นได้ในชีวิตประจำวันครับ ไม่ใช่เพียงแค่รูปเท่านั้นครับ ขณะที่จะพูด มี จิตคิดจะกล่าว ขณะนั้นก็มีจิตเกิดขึ้นพร้อมๆ กับรูปที่เกิดขึ้นพร้อมกัน คือ อย่างน้อย 10 รูป คือ อวินิพโภครูป ๘ เสียง และ วจีวิญญัติรูปครับ จึงทำให้มีการพูดเกิดขึ้น เกิด เสียง ดังนั้นเพราะมีจิต อาศัยจิต จึงทำให้เกิดเสียง ที่เกิดจากจิต แต่ไม่ใช่มีเพียง รูปเดียว คือ เสียงทีเกิดในขณะนั้น ต้องอาศับ รูปอื่น มีอวินิพโภครูป ๘ และที่สำคัญ จะต้องมี วจีวิญญัติรูป เกิดขึ้นด้วยในขณะนั้น อันเป็นอาการที่ไหวไปที่จะพูด เป็น วจีวิญญัติครับ วจีวิญญัติ จึงเป็น เป็นอสภาวรูปคือไม่มีภาวลักษณะของตน แต่เป็น วิการหรืออาการของสภาวรูปที่เกิดจากจิตซึ่งมีเจตนาจะพูด ในขณะที่จิตเกิดขึ้นว่า “เราจักกล่าวคำนี้ “ย่อมยังรูปให้ตั้งขึ้นพร้อมกับการเกิดขึ้นของจิต ปฐวีธาตุที่มีจิตเป็น อุปาทินนกรูป (รูปที่เกิดจากกรรม) ทำให้เกิดเสียงขึ้น เสียงที่เกิดจากจิตนี้ไม่ใช่ วจีวิญญัติ ความวิการแห่งอาการ ที่สามารถเพื่อเป็นปัจจัยแก่การกระทบฐานเสียง ซึ่งเป็นอุปาทินนกรูปของปฐวีธาตุที่มีจิตเป็นสมุฏฐานนั่นแหละ ชื่อว่า วจีวิญญัติรูป

ดังนั้น เมื่อพูดถึงการพูด ที่จะต้องมีเสียง ก็ไม่ได้หมายเพียงรูปเท่านั้นแต่อาศัยรูป อื่นๆ ตามที่กล่าวมาแล้ว

เพราะถ้าไม่มีรูปแล้ว มีเพียงแต่จิต ก็จะไม่มีการเกิดขึ้นของ เสียงได้เลยครับ ดังนั้นต้องอาศัยสภาพธรรมทำหน้าที่อาศัยกันครับ

และอาศัยจิต ด้วยอันมีความประสงค์ที่จะพูด ก็ทำให้เกิดรูปพร้อมจิตในขณะนั้น ทำให้มีการเกิดขึ้น ของเสียงเพราะอาศัยจิต มีการกระทบริมฝีปาก หรือ ธาตุดิน กระทบกันทำให้เกิด เสียง อันมีจิตเป็นสมุฏฐานและขณะที่จิตคิดจะพูด จะเปล่งวาจา ก็มีรูปอื่นอีก คือ วจีวิญญัติรูป ที่เป็นรูปที่เป็นอาการทำให้มีการกระทบกันของสภาพธรรมที่รูปอื่นๆ และ ทำให้เกิดเสียงนั่นเองครับ ดังนั้นการพูดจึงอาศัยทั้งจิตและรูปอื่นๆ ด้วยครับ อาศัยการ ทำงานร่วมกันจึงมีการพูดเกิดขึ้นได้

ดังนั้นเสียงทีเกิดจากจิต มีการประสงค์จะพูดในชีวิตประจำวัน จะต้องมีรูปที่เกิด พร้อมกันในขณะนั้นทำให้มีการเกิดของเสียงและการพูดออกมา มี อวินิพโคครูป 8 และวจีวิญญัติและเสียงพร้อมกันในขณะนั้นเกิดเป็นคำพูด เสียงออกมาครับ แต่เสียง ที่ไม่เกิดจากจิต ไม่มีวิญญัติรูปครับ ธรรมเป็นเรื่องละเอียดมาก แม้เรื่องการพูดก็ต้อง อาศัย จิตด้วย ไม่ใช่เพียงรูป และไม่ใช่เพียงรูปเดียวเท่านั้น แต่รูปอื่นๆ ด้วยครับ อัน เป็นปัจจัยให้เกิดการพูดครับ

และถ้ามีแต่จิต ไม่มีรูปเลย ก็ไม่เกิดเสียงเช่นกันครับ และ ถ้ามีแต่รูป แต่ไม่มีจิตก็ไม่มีเสียงการพูด ไม่มีการเปล่วงวาจาขอสัตว์ได้เช่นกันครับ

การศึกษาพระอภิธรรมจึงแสดงให้เห็นความละเอียดของสภาพธรรม และเห็นพระ ปัญญาคุณของพระพุทธองค์ตามความเป็นจริง และเป็นผู้พิจารณาว่าธรรมทั้งหลายมี เหตุปัจจัยจึงเกิดขึ้น ไม่มีเราเลย มีแต่ธรรมเท่านั้นครับ

ขออนุโมทนา

เชิญคลิกอ่านที่นี่ครับ ...

วิญญัติรูป ๒ คือ กายวิญญัติรูปและวจีวิญญัติรูป

วจีวิญญัติ

อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์

สามารถจะกล่าวได้ไหมครับว่า รูปนั้นมองเห็นได้ ชี่งได้แก่ แสง สี ต่างๆ ที่ปรากฏทางตา และรูปที่ไม่ต้องอาศัยการมองแต่จะปรากฏรับรู้ได้ตามอายาตนะซึ่งได้แก่ จมูก-กลิ่น ลิ้น-รส หู-เสียง กาย-อ่อนแข็งเย็นร้อน ใจ-ธรรมารมณ์ ประกอบกับในการบรรยายธรรมมีเรื่องของการเห็นซี่งเป็นที่เข้าใจง่ายกว่า ดังนั้นเมื่อมีการพูดว่า การพูดหรือเสียงเป็นรูป กลิ่นเป็นรูป เสียงเป็นรูป ธรรมารมณ์เป็นรูป จึงทำให้ไม่เข้าใจ

กราบอนุโมทนาในธรรมทานค่ะ ขอบพระคุณอย่างสูงค่ะ

ดิฉันไม่เข้าใจว่า

- อวินิพโภครูป๘ ตรงรูปารมณ์ คันธารมณ์ รสารมณ์ ทำไมถึงเกี่ยวกับการพูดค่ะ และ ทำไมสัททารมณ์ไม่เกี่ยวด้วยค่ะ

- วจีวิญญัติ จึงเป็น เป็นอสภาวรูปคือไม่มีภาวลักษณะของตน หมายความว่าอย่างไรค่ะ

ดิฉันไม่เข้าใจค่ะ ขอรบกวนด้วยค่ะ

เรียนความเห็นที่ 3 ครับ

การพูดจะเกิดขึ้น มีรูปที่ไม่ใช่เพียงเสียงเท่านั้นครับ ทั้งอวินิพโภครูป 8 และ วจีวิญญัติรูปด้วย และรวมถึงจิตด้วยครับ เมื่อกล่าวถึงการพูด เพราะการพูดจะ เกิดขึ้นได้ต้องอาศัยสภาพธรรมหลายอย่างมาประชุมกัน ส่วนรูปอื่นๆ ก็รู้ได้ทาง อายตนะแต่ละอย่าง เช่น สี รู้ได้ทางตา เสียง รู้ไดทาง หู แต่แม้ขณะนี้เห็น ตาม ความจริงคือเห็นสี แต่เราไม่เห็นสีจริงๆ คือ ปัญญาไม่รู้ทันในขณะนั้นว่าเป็นสี แต่เห็นเป็นสัตว์ บุคคลไปแล้วครับ ดังนั้นการจะเข้าใจรูปแต่ละทวาร ก็เป็นเรื่อง ของปัญญาทั้งสิ้นครับ

ขออนุโมทนาที่ร่วมสนทนาครับ

เรียนความเห็นที่ 4 ครับ

จากคำถามที่ว่า

อวินิพโภครูป ๘ ตรงรูปารมณ์ คันธารมณ์ รสารมณ์ ทำไมถึงเกี่ยวกับการพูดค่ะ และ ทำไมสัททารมณ์ไม่เกี่ยวด้วยค่ะ

อวินิพโภครูป๘ เป็นกลุ่มของรูปที่เล็กที่สุด ไม่สามารถแยกจากกันได้อีกครับ

อวินิพโภครูป ๘ ประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ที่เป็นมหาภูตรูป 4 และอุปทายรูป 4 คือ สี กลิ่น รส โอชา

ก็คือ มี รูปารมณ์ คันธารมณ์ รสารมณ์ ด้วย แต่ถามว่าเกี่ยวกันอย่างไร เป็นอย่างนี้ครับ กลุ่มของรูปที่เล็กที่สุด ไม่ว่าจะเกิดรูปใด ต้องมีอย่างน้อย 8 รูป คือ อวินิพโภครูป ๘ ดังนั้น ในขณะที่พูด ก็ต้องมีรูปอย่างน้อย 10 รูปทีเกิดร่วมกันในขณะนั้นคือ อวินิพโภครูป ๘ และ เสียง และ วจีวิญญัติรูป แต่ ที่มี สี กลิ่น รส เข้าไปเกี่ยวข้องเพียงทำกิจเกิดร่วมกันในขณะนั้นครับ

เพราะไม่มี กลาปกลุ่มของรูปใดเลย ที่จะปราศจาก สี กลิ่น รส และอีก 5 รูป รวมเป็น อวินิพโภครูป ๘ ครับ

ต้องเกิดพร้อมกันในขณะนั้น ดังนั้นในขณะที่พูด จึงมีรูป สี กลิ่น รส เกิดร่วม ด้วย และอาศัยกันและกันในขณะนั้นครับ เกิดพร้อมกับรูปอื่น คือ เสียงและวจีวิญญัติ นั่นเอง จึงเป็นการอาศัยรูปอื่นๆ เกิดร่วมกันอาศัยกันเท่านั้นครับ

ส่วนคำถามที่ว่า…วจีวิญญัติ เป็นอสภาวรูปคือไม่มีภาวลักษณะของตน หมายความว่าอย่างไรค่ะ

สภาวรูป คือ รูปที่มีลักษณะภาวะของตน มี ๑๘ รูป ได้แก่ ดิน น้ำ ไฟ ลม จักขุ ปสาท โสตะ ฆานะ ชิวหา กายะประสาท สี เสียง กลิ่น รส เป็นต้น

อสภาวรูป คือ รูปที่ไม่มีสภาวลักษณะของตน แต่เกิดมีขึ้นได้เพราะอาศัยสภาวรูป มีทั้งหมด ๑๐ รูป ได้แก่ กายวิญญัติรูป วจีวิญญัติ ลหุตารูป มุทุตารูป กัมมัญญตารูป เป็นต้น

สภาวรูป จึงเป็นรูปที่มีลักษณะปรากฎให้รู้ได้ เช่น เสียงมีลักษณะ คือ รู้ได้ทางหู ให้ได้ยิน ็ป้นต้น แต่ในส่วน อสภาวรูป ไม่มีลักษณะเฉพาะตนให้รู้ได้ครับ ซึ่งก็รวมทั้ง วจีวิญญัติรูปครับ อันเป็นเพียงอาการ อันทำให้มีความประสงค์จะพูด เป็นต้น

ในโลกของสัจจธรรมความจริงก็มีอยู่ 2 อย่าง คือ นามธรรม และรูปธรรม ปกติ ทุกๆ วัน เราก็จะพูดมากมาย พูดด้วย โลภะ โทสะ โมหะ ถ้าสติเกิดก็จะ เว้นไม่พูดวจีทุจริต ถ้าหลงลืมสติก็เต็มไปด้วยอกุศล ทุกๆ ขณะที่พูดค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาคุณ paderm ด้วยค่ะ

การพูดนั้นจะเกิดขึ้นได้เพราะอาศัยจิตเป็นสมุฏฐาน วจีวัญญัติเป็นรูปที่เกิดเพราะ จิตเป็นสมุฏฐาน เกิดพร้อมจิต ดับพร้อมจิต เพราะมีจิตการพูดจึงเกิดขึ้นได้ค่ะ

ขอเชิญคลิกฟังเพิ่มได้ที่ ...

วจีวิญญัติรูป

... ขออนุโมทนาค่ะ ...

กราบอนุโมทนาในธรรมทานของทุกๆ ท่านค่ะ

เวลาดิฉันพูด จะเผลอไปเลยค่ะ ไม่รู้ตัวค่ะ

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาครับ