สอบถามข้อธรรมค่ะ
ขณะปฏิบัติธรรม มีสติระลึกได้ ทั้งทางกาย (ทั่วๆ ตัว ขณะมีการกระทบสัมผัส)
และทวารต่างๆ เสียง กลิ่น รส
และระลึกทางใจได้ ว่าคิดนึกสิ่งใดอยู่ ใจรู้สึกอย่างไร
ส่วนใหญ่จะระลึกทางใจเสียมากกว่าค่ะ และมาติดอยู่ที่ มีสติ ระลึกได้เสมอๆ
สิ่งที่ระลึกได้คือ ความเป็นกลางของใจ (ไม่มีนิวรณ์) ถ้ามีก็รู้ค่ะ
ตอนนี้ดูความเป็นกลางของใจอยู่ สลับกับกายบ้าง แต่มันมักจะเข้ามาดูใจเสมอ
แล้วใจก็เป็นกลางๆ ซะอีก (เจริญวิปัสสนาค่ะ ไม่ได้เจริญสมถ)
ไม่ทราบว่าต้องระลึกอย่างไรต่อค่ะ
กราบขอบพระคุณค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
การเจริญอบรมปัญญา ในพระพุทธศาสนา เป็นเรื่องที่ละเอียดลึกซึ้งอย่างยิ่ง เพราะ
เป็นพระปัญญาตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ถึงขนาดที่ว่า เมื่อพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ใหม่ๆ
ทรงน้อมพระทัยที่จะไม่แสดงธรรม เพราะเหตุว่าหนทางที่พระองค์ทรงตรัสรู้ แสนยาก
ละเอียดลึกซึ้ง และเพราะสัตว์โลกมีปัญญาน้อย มีกิเลสมาก ไม่สามารถที่จะเข้าใจ
พระธรรม หรือ เข้าใจพระธรรมที่ผิดได้โดยง่าย พระองค์จึงทรงไม่น้อมพระทัยแสดง
พระธรรม ครับ
หนทางการอบรมปัญญา ที่เป็นการเจริญสติปัฏฐานจึงเป็นสิ่งที่ยาก ลึกซึ้ง และไม่
ควรเผินแต่ควรศึกษาด้วยความละเอียด ด้วยความเคารพในพระธรรมเป็นสำคัญ ดังนั้น
การจะเจริญสติปัฏฐานวิปัสสนา จะต้องเริ่มจากการฟังให้เข้าใจเป็นสำคัญ อย่างมั่นคง
อย่างมากๆ หากคิดว่า ฟังพอแล้ว และจะปฏิบัติ นั่นก็ผิดทางแล้ว เพราะเรายังไม่มี
ความเข้าใจพระธรรมเพียงพอ โดยเฉพาะการคิดว่าจะดูจิต ดูสภาพธรรมต่างๆ นั้น
แท้ที่จริงไม่ใช่การเจริญสติปัฏฐานที่เป็นหนทางการละกิเลส ที่เป็นการเจริญวิปัสสนา
เลย เพราะยังมีเราที่ตามดู มีเราที่บังคับจะดูสภาพธรรมนั้น สภาพธรรมนี้ ด้วยความ
จดจ้องด้วยโลภะ โดยไม่รู้ตัวเลยว่า ถูกโลภะ ความต้องการอยากละเอียด อยากรู้เกิด
ขึ้นในขณะนั้น เพราะขณะนั้น ไม่ได้รู้ว่าเป็นธรรม แต่ เป็นการรู้ว่าทำอะไรอยู่ ว่าคิดนึก
สิ่งใดอยู่ รู้สึกอย่างไร ดูทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ที่เป็นเพียงความคิดนึก แต่ไม่ใช่สติ
และปัญญาที่รู้ตรงลักษณะสภาพธรรม เพราะถ้าเป็นหนทางที่ถูก จะต้องรู้ในลักษณะ
ของสภาพธรรมโดยไม่ใช่การรู้ว่าทำอะไร เพราะการรู้เช่นนั้นไม่ใช่การู้เพื่อเกิดปัญญา
เพราะ ปัญญาที่ถูกต้อง ต้องละความเป็นเรา เป็นสัตว์ บุคคล หากการเจริญวิปัสสนา
ไม่รู้ลักษณะ ไม่รู้ว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เรา ก็ไม่ใช่หนทางที่ถูกต้องครับ อย่างไรก็ดี
ควรจะกลับมาสู่ความเข้าใจความเป็นอนัตตาว่า สติและปัญญาไม่สามารถบังคับบัญชา
ได้ คือ จะบังคับให้รู้อะไรก็ไม่ได้ ขอให้กลับมาสู่ ความเข้าใจถูกในขั้นการฟังใหม่เป็น
สำคัญ ละหนทางที่ผิด ที่กำลังเจริญอยู่ก็จะสามารถกลับมาสู่หนทางที่ถูกได้ ครับ
การฟังพระธรรมเบื้องต้นในคำว่า ธรรม คือ อะไร จะเป็นเบื้องต้นในความเข้าใจถูก
และควรฟังพระธรรม ที่แสดงไว้ในเวปนี้ โดยท่านอาจารย์สุจินต์ ก็จะกลับมาสู่ความ
เข้าใจถูกได้ ครับ
ขอเชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่นี่ ครับ
วิธีการดูจิตเป็นทางลัดรึเปล่าครับ
การฝึกดูจิต ตามรู้จิต คือสติปัฏฐานที่ถูกหรือไม่
คลิกฟังที่นี่นะครับ ไม่ต้องพยายามจะปฏิบัติ แต่ฟังให้เข้าใจ ทำไมต้องฟังให้เข้าใจก่อนไปปฏิบัติ
หนทางที่จะรู้มีจริง แต่ต้องเข้าใจตามลำดับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอหรันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สติปัฏฐานไม่ใช่การคิดนึก แต่เป็นการระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่มีจริงตาม
ความเป็นจริง ไม่ใช่การไปบังคับ ไปทำอะไรด้วยความเป็นตัวตน เพราะแม้จะกล่าวว่า
ปฏิบัติธรรม ก็ต้องเข้าใจให้ถูกว่า ไม่ใช่เรื่องของการทำ แต่เป็นความเข้าใจที่ค่อยๆ
เจริญเขึ้น เป็นการถึงเฉพาะลักษณะของสภาพธรรมด้วยปัญญาและสติซึ่งจะต้องอาศัยเหตุ
ที่สำคัญคือการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม ฟังในสิ่งที่มีจริงบ่อยๆ เนืองๆ พิจารณา
ไตร่ตรองในความเป็นเหตุเป็นผลของธรรม และที่สำญ เพราะมีการฟัง มีการศึกษาพระธรรม
ก็จะเป็นเหตุให้มีการคิดพิจารณาธรรมตามที่ได้ยินได้ฟังได้ และเมื่อมีเหตุปัจจัยพร้อมก็
ย่อมจะเกื้อกูลต่อการเจริญขึ้นของปัญญาที่เป็นสติปัฏฐานได้ ซึ่งก็เป็นธรรมที่เกิดเพราะ
เหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น นอกจากนั้นแล้ว สิ่งที่ขาดไม่ได้เลย
คือ ยังไม่ต้องกล่าวถึงสติปัฏฐานก็ได้แต่ขอให้มีความจริงใจ มีความมั่นคงในการฟัง ในการ
ศึกษาพระธรรม ต่อไป จะขาดการฟังพระธรรมไม่ได้เลยทีเดียว เพราะการฟังพระธรรม
จะเป็นรากฐานสำคัญต่อความเจริญขึ้นของปัญญายิ่งๆ ขึ้นไป ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
