ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ธัมมานุปัสสนา คือ ธมฺม (ธรรม) +อนุ (ตาม บ่อยๆ เนืองๆ) +ปสฺสนา (การเห็น การพิจารณา) การพิจารณาเห็นธรรมบ่อยๆ เนืองๆ หมายถึง สติปัฏฐานขณะที่มีนามธรรม หรือรูปธรรม ที่นอกเหนือจากกาย เวทนา จิตเป็นอารมณ์ เป็นการระลึกศึกษาที่ลักษณะของนามหรือรูป ซึ่งเคยยึดถือว่าเป็นตัวตน หรือสิ่งหนึ่งสิ่งใดตามปกติคือ ไม่มีการจดจ้องหรือเพ่งเล็งที่จะต้องการรู้สภาพของนามใด หรือรูปใดมาก่อน แต่เพราะการสะสมความเข้าใจจากการฟัง การพิจารณาเป็นสังขารขันธ์ปรุงแต่งให้สติพร้อมสัมปชัญญะเกิดขึ้น รู้ลักษณะของนามธรรมหรือรูปธรรม ซึ่งปรากฏโดยความเป็นสภาพรู้หรือสภาพที่ไม่รู้อารมณ์ เช่น ลักษณะที่ปรากฏทางตา (สี) ลักษณะที่ปรากฏทางหู (เสียง) ทางจมูก (กลิ่น) ทางลิ้น (รส) ปสาทรูป หรือเจตสิกประเภทต่างๆ ที่เคยยึดถือผิดว่า เป็นตัวตน หรือสิ่งหนึ่งสิ่งใด เป็นการละวิปลาสที่ยึดถือว่า เป็นอัตตาในสิ่งที่เป็นอนัตตา ครับ
เชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่นี่ ครับ
ธัมมานุปัสสนา [มหาสติปัฏฐานสูตร]
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เป็นสิ่งที่มีจริง เป็นปรมัตถธรรม เมื่อเป็นสิ่งที่มีจริง มีลักษณะให้รู้ได้นั้น ก็เป็นที่ตั้งให้สติปัฏฐานเกิดขึ้นระลึกรู้ตามความเป็นจริงได้ สำคัญที่ความเข้าใจถูกเห็นถูกว่ามีเพียงพอที่จะให้สติปัฏฐานเกิดหรือไม่ ไม่ใช่เรื่องบังคับบัญชา เพราะบังคับบัญชาไม่ได้ ธรรมเป็นอนัตตาไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ทั้งสติ ทั้งปัญญา ก็เป็นเช่นนี้ เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย การเจริญสติปัฏฐาน ไม่ใช่เรื่องไปเจาะจงอารมณ์ เพราะเหตุว่า สภาพธรรมใดปรากฏ ก็ระลึกรู้สภาพธรรมนั้น ในขณะที่ระลึกรู้นั้นก็ระลึกรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรมนั้นๆ ซึ่งไม่พ้นไปจากกาย เวทนา จิต และธรรม ซึ่งเป็นปรมัตถธรรมทั้งสิ้น สภาพธรรมใดๆ ก็ตามที่ปรากฏ อันนอกเหนือไปจากกาย เวทนา จิต แล้ว นอกนั้นเป็นธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน ทั้งหมด เช่น สี ลักษณะที่ปรากฏทางตา เสียง ลักษณะที่ปรากฏทางหู กลิ่น ลักษณะที่ปรากฏทางจมูก รส ลักษณะที่ปรากฏทางลิ้น เป็นต้น [ซึ่งเป็นทุกขสัจจ์] เป็นสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ถ้าสติปัฏฐานเกิดระลึกรู้สภาพธรรมเหล่านี้ ก็เป็นธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน โดยที่ไม่ใช่เรื่องคิดเลยว่าจะพิจารณาอย่างไร แต่สติเกิดขึ้นระลึกรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง ทั้งหมดนั้น เป็นเรื่องของความเข้าใจถูกเห็นถูกตั้งแต่ต้น ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรม ไม่ได้สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกในเรื่องของสภาพธรรมให้เข้าใจจริงๆ แล้ว ย่อมไม่มีเหตุที่สติปัฏฐานจะเกิดได้เลย ที่สำคัญที่สุดจะขาดการฟังพระธรรมไม่ได้เลยทีเดียว ครับ
ขอเชิญคลิกฟังคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ได้ที่นี่ครับ
ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ
