อัพภาหตสูตร และ อุฑฑิตสูตร - ๑๘-o๔-๒๕๕๘

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทธสฺส

พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ

ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ

สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ

•••..... ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย .....•••

... สนทนาธรรมที่ ...

มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา (มศพ.)

พระสูตร ที่จะนำมาสนทนาที่มูลนิธิฯ

วันเสาร์ที่ ๑๘ เมษายน ๒๕๕๘

เวลา ๐๙.๐๐ - ๑๒.๐๐ น.

อัพภาหตสูตร และ อุฑฑิตสูตร

...จาก...

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ ๒๙๐

...นำสนทนาโดย...

ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ และคณะวิทยากร

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ ๒๙๐

๖. อัพภาหตสูตร

[๑๘๘] เทวดาทูลถามว่า โลกอันอะไรหนอกำจัดแล้ว อัน อะไรหนอล้อมไว้แล้ว อันลูกศรคืออะไร เสียบแล้ว อันอะไรเผาแล้วในกาลทุกเมื่อ.

[๑๘๙] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า โลกอันมฤตยูกำจัดแล้ว อันชรา ล้อมไว้แล้ว อันลูกศรคือตัณหาเสียบแล้ว อันความอยากเผาให้ร้อนแล้ว ในกาลทุกเมื่อ.

อรรถกถาอัพภาหตสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอัพภาหตสูตรที่ ๖ ต่อไป :-

บทว่า เกนสฺสุ อพฺภาหโต แก้เป็น เกน อพฺภาหโต แปลว่าอะไร กำจัดแล้ว. สุ อักษรเป็นเพียงนิบาต.

บทว่า อิจฺฉาธูมายิโต แก้เป็น อิจฺฉาย อาทิตฺโต แปลว่าอันความอยากเผาให้ร้อนแล้ว.

จบ อรรถกถาอัพภาหตสูตรที่ ๖

๗. อุฑฑิตสูตร

[๑๙๐] เทวดาทูลถามว่า โลกอันอะไรหนอดักไว้ อันอะไร หนอล้อมไว้ โลกอันอะไรหนอปิดไว้ โลก ตั้งอยู่แล้วในอะไร.

[๑๙๑] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า โลกอันตัณหาดักไว้ อันชราล้อม ไว้ โลกอันมฤตยูปิดไว้ โลกตั้งอยู่แล้ว ในทุกข์.

อรรถกถาอุฑฑิตสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในอุฑฑิตสูตรที่ ๗ ต่อไป:-

บทว่า ตณฺหาย อุฑฺฑิโต แก้เป็น ตณฺหาย อุลฺลงฺฆิโตแปลว่า อันตัณหาดักไว้ อธิบายว่า ก็เชือก คือ ตัณหาร้อยรัดมัดจักษุให้ติดกับหลักคือรูป ร้อยรัดโสตเป็นต้น กับเสียงเป็นต้น เพราะ

ฉะนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า โลกอันตัณหาดักไว้แล้ว ดังนี้. บทว่า มจฺจุนา ปิหิโต แปลว่า อันมฤตยูปิดแล้ว อธิบายว่ากรรมกระทำอัตภาพให้ติดกันไปเป็นพืด ก็สัตว์ทั้งหลายย่อมไม่รู้ความเกิดติดต่อกันไปแห่งจิตดวงหนึ่งที่ไม่ห่างกัน เพราะถูกเวทนาในเวลาใกล้ต่อความตายที่มีกำลังปิดบังไว้ (ท่วมทับแล้ว) ราวกะถูกภูเขาปิดบังอยู่ ย่อมไม่รู้ความตายอันนั้น เพราะฉะนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า โลกอันมฤตยูปิดบังไว้ ดังนี้.

จบ อรรถกถาอุฑฑิตสูตรที่ ๗